داوود محمدبیگی در گفتگو با ایبِنا، درباره واکنش بانک های مرکزی دنیا نسبت به پول های رمزی، افزود:به طور طبیعی بیت کوین در تقابل با نهادهایی مانند بانک های مرکزی است و دچار تضاد خواهند شد. بانک های مرکزی به عنوان تنها مقام دارای مجوز انتشار اسکناس و مدیریت نقدینگی در کشورها به دلیل اینکه از کارکرد و اتفاقاتی که در شبکه های عمومی می افتد، اطلاعی ندارند و همیشه نگرانند که چه کسانی پشت این شبکه ها هستند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، شبکه بیت کوین به قدری گسترش یافته است که استخراج کنندگانی که در آن وجود دارند، این شبکه را قانون گذاری و تنظیم می کنند. استخراج کنندگان بیت کوین به یکدیگر می پیوندند که دو حالت ایجاد می کند. اول اینکه بر ارزش آنها افزوده می شود و دوم اینکه می توانند مقررات خود را بر شبکه تحمیل کنند. اکنون، اگر شما در شبکه بیت کوین یک تراکنش انجام دهید، تراکنش هایی انتخاب می شود که کارمزد بالایی دارند.
بیت کوین کالا یا ارز؟
مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی درباره اینکه بیت کوین را یک ارز در نظر گرفت یا یک کالا، گفت: مبحث پول یا کالا بودن بیت کوین جای مناقشه دارد. درخصوص اینکه بیت کوین یک ارز است یا یک کالا، بانک مرکزی تاکنون دیدگاهی را اعلام نکرده است. برای مثال، کشور آلمان این پول رمزی را یک کالا تلقی می کند و آن را به منزله پول یا ارز نمی شناسد. اما بحث خلق پول در بیت کوین زمانی اتفاق می افتد که این ارز مانند یکی از ارزهای رسمی کشور در سبد ارزی قرار بگیرد.
محمدبیگی اظهار داشت: در این حوزه، بیشتر نگرانی بانک مرکزی این است که در صورت تأیید این زیرساخت، قاعدتاً باید مسئولیت آن را هم بپذیرد. بانک های مرکزی مسئولیت اسکناس، مسکوکی و سپرده های رایج در جامعه را به دلیل اینکه بر آن نظارت دارند، می پذیرند اما برای ارزی که هیچ نظارتی روی انتشار و پردازش آن ندارد، نمی تواند ریسک آن را قبول کند. بنابراین، مهمترین بحث این شبکه این است که نمی خواهند ناظر داشته باشند.
وی ادامه داد: فلسفه وجودی ارزهای رمزینه این است که سیطره بانک های مرکزی را کاهش دهند. در دنیا، بانک های مرکزی در این حوزه رویکرد روشنی ندارند. از نظر تکنولوژیکی، کسی نمیتواند ممنوعیتی برای بیت کوین ایجاد کند، اما ممکن است در حد مقررات بتوان بیت کوین را محدود کرد. تمام مدعای پدیده بیت کوین دو مسئله است. اول اینکه کنترل ناپذیر است؛ چراکه میلیون ها استخراج کننده در سرتاسر دنیا وجود دارند که این شبکه را کنترل می کنند. دوم اینکه به صورت گمنام می توان در این شبکه فعالیت کرد. این حالت بسیار مورد استقبال کسانی است که می خواهند در حوزه های خلاف و پولشویی فعالیت کنند.
حرکت بانک مرکزی به سمت ارز ملی
محمد بیگی درباره رویکرد در بانک مرکزی برای حرکت به سمت ارز ملی، گفت: در حوزه پول رمزینه داخلی، برخی کشورها مانند روسیه ورود کرده اند. واقعیت این است که فعلاً نمی توان به این پرسش پاسخ قطعی داد، زیرا تمرکز بانک مرکزی بیشتر مطالعه درباره پول های رمزینه عمومی است. برای داخل کشور، آنچه در نظر گرفته شده است، زیرساخت بلاک چین خصوصی است. درحال حاضر اگر موضع خود را در حوزه بلاک چین عمومی مشخص کنیم، می تواند در بحث ایجاد پول رمزینه ملی بسیار تأثیرگذار است.
وی درباره اینکه نظارت بانک مرکزی درخصوص فعالیت برخی صرافی ها که مشغول خرید و فروش بیت کوین هستند، اظهار داشت: صرافی هایی که از بانک مرکزی مجوز دارند، به این عرصه وارد نمی شوند و آن صرافی هایی که اقدام به فروش بیت کوین می کنند، غیرقانونی هستند. درحال حاضر بانک مرکزی بر این حوزه هیچ نظارتی ندارد و بارها هم گفته شده که ریسک آن با خود مشتری است. با این حال اگر قرار باشد، بانک مرکزی بر این حوزه نظارتی داشته باشد، باید در مقررات مربوط به بانک این موضوع را اعلام کند.
مدیر نظام های پرداخت بانک مرکزی در ادامه افزود: تاکنون مقررات بانک مرکزی در این عرصه مسکوت بوده و این موضوع به صراحت گفته شده است که بیت کوین و ارزهای رمزنگاری شده در دامنه نظارت بانک مرکزی نیستند. با وجود این غیرقانونی بودن بیت کوین زمانی مشخص می شود که برای آن قانونی وجود داشته باشد. اکنون بزرگترین نگرانی ما بحث ریسک مشتری است.
۲۱ میلیون بیت کوین در دنیا
محمدبیگی با اشاره به اینکه بیست و یک میلیون بیت کوین درحال حاضر در دنیا وجود دارد، گفت: با توجه به تخمین هایی که زده می شود تا سال ۲۰۴۰ یا ۲۰۴۵، به این بیست و یک میلیون خواهند رسید و به هر میزان که انتشار این ارزها بیشتر شود، استخراج نیز سخت تر خواهد شد. بخشی از بالا رفتن قیمت هم به این علت است که هزینه های فرآیند استخراج بیشتر خواهد شد و به توان و انرژی و زیرساخت بیشتری احتیاج دارد. اما اینکه بعد از عدد بیست و یک میلیون، چه اتفاقی خواهد افتاد، تاکنون ایده ای برای آن ندارم.
وی افزود: بانک های مرکزی با توجه به نگرانی هایی که درباره انتشار پول دارند، درحال حاضر در مورد بیت کوین و بلاک چین خیلی اظهار نظر نمی کنند و همچنان در حال بررسی موضوع هستند. با توجه به شرایط خاص کشور ما و اهمیتی که این موضوع یافته، کارگروهی از حوزه های ارزی، نظارتی و فناوری در بانک تشکیل شده است. این کارگروه در حال مطالعه درمورد نحوه ورود و رصد این پدیده با همکاری شرکت های فین تک است.
مدیر اداره نظام های پرداخت بانک مرکزی، افزود: شاید در انتهای این بررسی ها به این نتیجه برسیم که بانک مرکزی ورود نکند، شاید هم به این نتیجه برسیم بانک مرکزی ورود کند، اما با رعایت محدودیت هایی در عرصه عرضه و تقاضا به دنبال این هستیم تا از فرصت هایی که این پدیده در حوزه پرداخت ایجاد می کند، استفاده کنیم و این پدیده را به خصوص در حوزه پرداخت های خارجی به یک فرصت برای کشور تبدیل کنیم.
این مقام مسئول ادامه داد: همچنین، بانک مرکزی در حوزه بیت کوین هیچ تأییدیه ای نداده است و تمام ریسک آن متوجه خود مشتری است. درحال حاضر، درصدد هستیم تا دریابیم چگونه می توان بر شبکه ای که زیرساخت آن به این شکل است، نظارت کرد.
/////////////////
گفتگو از مینا ساعتچی
