به گزارش ایبِنا، بر اساس این روش، سهامدار عمده با توجه به شناختی که نسبت به سهم و پتانسیلهای آن دارد، اوراقی را منتشر میکند و کسی که این اوراق را خریداری میکند در تاریخ اعمال در صورتی که قیمت سهم پایینتر از نرخ توافقی باشد زیان او جبران میشود.
نکته با اهمیت این مسئله است که سهامدار عمده تنها شخصیتی است که میتواند از این ابزار استفاده کند، یعنی سهامدار عمده اوراق را میفروشد و کسی که این اوراق را خریداری میکند، در صورت پایینتر آمدن قیمت سهم، زیان وی جبران میشود.
کاهش ریسک سیستماتیک
بنابراین، این اوراق را میتوان روشی برای به حداقل رساندن ریسک سیستماتیک (Systematic Risk) دانست. ریسک سیستماتیک به عنوان واریانس بازده های مورد انتظار سرمایه گذاری تعریف شده است که به آن ریسک بازار نیز میگویند.
یکی از مهمترین دغدغه ها و دل مشغولی های سهامداران در بورس، کسب حداقل بازده مورد انتظار (معادل نرخ سود بدون ریسک اوراق مشارکت) است. با استفاده از این ابزار، اطمینان لازم برای کسب بازده مورد انتظار برای سهامداران محقق میشود.
سهامدار می تواند با در اختیار داشتن اوراق اختیار فروش تبعی، ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند. به این ترتیب در صورتی که قیمت سهم شرکت در تاریخ مورد توافق تاریخ اعمال، exercise date کمتر از قیمت مورد توافق قیمت اعمال Exercise Price باشد دارنده اوراق اختیار فروش میتواند با دریافت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم در بازار عادی منتفع شود.
حق فروش
از نکات حائز اهمیت این اوراق این است که خریداران این اوراق حق فروش آن را تا تاریخ سر رسید نخواهند داشت بنابراین از این لحاظ، این اوراق شبیه اوراق اختیار فروش اروپایی هستند و این اوراق تنها به اشخاصی تعلق میگیرد که سهام شرکتی که اوراق اختیار فروش آن منتشر میشود را داشته باشند. مثلا: شخصی که سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه را دارد، میتواند اوراق اختیار فروش آنرا خریداری کند.
میزان سهام تملک شده
همچنین خریداران تنها به میزان سهام تملک شده در بورس میتوانند اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی کنند و خرید بیش از آن تعداد امکان پذیر نبوده و ابطال خواهد شد. بنابراین عرضه کننده اوراق تعهدی نسبت به مازاد خریداری شده نخواهد داشت. افزون بر این، این ابزار مالی جدید سبب میشود تا با توجه به حذف ریسک در بازار سرمایه، سرمایه گذاران بهجای سرمایه گذاری در بازار پول به دنبال کسب سود بیشتر در بازار سرمایه باشند.
زیرا علاوه بر اینکه سهامداران عمده در هنگام تعیین نرخ سهام در تاریخ اعمال می تواند درصد بیشتری را نسبت به نرخ اوراق مشارکت اعلام کنند (مثلا به جای ۲۰ درصد نرخ اوراق مشارکت، ۲۵ یا ۳۰ درصد در نظر بگیرند) میتواند با توجه به تعیین فواصل زمانی واگذاری اوراق اختیار فروش از سوی سهامدار عمده، نسبت به اوراق مشارکت که حداقل یکساله است سود و منفعت بیشتری را نصیب سهامدار کند.
نوسانات مقطعی
در کل میتوان انتظار داشت که سهامداران با توجه به حداقل سود مورد انتظار ی که در آینده نصیبشان خواهد شد، از نوسانات مقطعی بازار سرمایه، هراسی نداشته و با کاهش قیمت سهامشان از بازار خارج نمی شوند. اما آنچه در این جا حائز اهمیت است این است که در تاریخ اعمال (Exercise Date) چه اتفاقاتی میتواند رخ دهد:
الف) فرض کنیم ارزش روز سهام (Market Price) در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال (Exercise Price) باشد. در این حالت طبیعی است که سهامداران از «حق» خود استفاده نکرده و میتوانند سهامشان را در بازار به فروش برسانند.
ب) قیمت بازار سهام در تاریخ اعمال بیشتر از قیمت اعمال باشد. اما این تفاوت بسیار کم بوده یا معادل ارزش روز آن سهم باشد.
در این چنین حالتی به احتمال بسیار زیاد سهم با عرضه سنگین سهام چه توسط آنهایی که برگه اختیار فروش را در اختیار دارند و چه سایر سهامداران مواجه خواهد شد، زیرا همگان بر اتمام تاریخ اختیار فروش آگاهی دارند.
این وضعیت زمانی بدتر خواهد شد که سهامدار عمده بخواهد از طریق واگذاری سهم، زیان سهامدار را جبران کند (اوراق را باز خرید کند)
ج) حالت سوم مربوط به زمانی است که بنا به هر دلیلی ارزش روز سهام از ارزش اعمال سهم کمتر باشد.
صفهای فروش طولانی
در این چنین شرایطی بهخوبی معلوم است که صفهای فروش طولانی بر روی آن سهم ایجاد خواهد شد، و طبیعی است که سهامدار عمده نیز بخواهد از طریق واگذاری سهام و نه پرداخت نقدی مابه التفاوت یا پرداخت ارزش سهم (به نرخ اعمال) در سررسید اوراق اختیار فروش با خریداران این اوراق تسویه حساب کند.
ناگفته، پیداست که بر حجم صفهای فروش افزوده خواهد شد و سهامداری که تا چند روز پیش خودش را برنده تصور میکرد، با در اختیار گرفتن تعداد سهام بیشتر و با تداوم روزهایی که سهام شرکت مورد مثال مورد عرضه سنگین قرار میگیرد و همانند فردی که گلوله ای برفی در دست دارد و شاهد آب شدن این گلوله برفی است، شاهد از دست دادن سود انتظاریش خواهد بود.
انتخاب هوشمندانه
بنابراین باید، سهامداران در زمینه خرید این اوراق بسیار هوشمندانه عمل کرده و عملکرد مالی شرکتی که اوراق اختیار فروش آن را خریداری میکنند را بررسی کنند، شاید شرایط به گونهای باشد که سهامدار و خریدار این اوراق ترجیح دهند حداقل زیان (معادل ارزش اوراق اختیار فروش) را پذیرفته و سهام شرکت رافروخته و از آن شرکت خارج شوند. بنابراین صرف عرضه اوراق اختیار فروش نمیتواند تضمینی برکسب سود مورد انتظار باشد.