سعید باستانی، کارشناس مسائل اقتصادی و عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس دهم در گفتوگو با خبرنگار ایبِنا درباره ویژگیهای مثبت ارائه تسهیلات براساس اعتبارسنجی به خبرنگار ابیِنا گفت: یکی از روشهای درستی که در نظام بانکداری دنیا صورت میگیرد، اعتبارسنجی است. درصورتی که این کار بر مبنای درستی پایهگذاری شود، به طور حتم راهگشا خواهد بود زیرا اخذ تسهیلات دیگر به صورت توصیهای صورت نخواهد گرفت.
این کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص چنین توضیح داد: فردی که یک هکتار زمین زراعی گندم دارد و از داشتن ملک یا املاک محروم است، در عمل موفق به دریافت تسهیلات نخواهد شد ولی متقاضی که دارای یک واحد مسکونی در تهران است واجد شرایط جهت اخذ وام یا تسهیلات شناخته میشود. مبنای اعتبارسنجی وقتی به سمت شناسایی منابع درآمدی تمایل پیدا کند و تعریف داراییها مشخص شود، موثرتر خواهد بود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس دهم درادامه تاکید کرد: زمانی که دارایی مولد به عنوان مبنای توان پرداخت اقساط معرفی شود، در آن صورت وقتی کسی ۱۰۰ راس گاو دارد، از دارایی بهرهمند است زیرا از این محل کسب درآمد میکند، حتی فرد سهامدار هم به همین شکل است، قطعا توانایی تسویه وام خود را دارد زیرا مبنای اصلی اعتبارسنجی براساس قدرت پرداخت اقساط است.
وی در این رابطه یادآور شد: پیش از بیان مباحث فوق چنین بود که ملک را مورد توجه قرار میدادند و قاعدتا متقاضیان هم در پی اسناد ملکی بودندکه این کار به معنای واقعی اعتبارسنجی نیست زیرا ملک یا خودرو به عنوان دارایی به حساب نمیآید و برای همین است کسی که پول خود را از کشاورزی برای خرید ملک هزینه میکند، در حقیقت خود را عقب میاندازد. زمانی که داراییهای مولد به عنوان مبنای توانمندی دریافتکنندگان تسهیلات اعتبار آن فرد شناخته شود، اتفاق بسیار بزرگی در صنعت بانک کشور روی خواهد داد.
باستانی درباره تاثیر این شیوه با شرکت های نوپا و کوچک نیز بیان کرد: اعتبارسنجی بر برند یا توانایی علمی تا به امروز انجام نشده است و در کشور به عنوان دارایی محاسبه نشده است. وقتی دامنه اعتبارسنجی درست به تعریف درآید، طبیعتا فردی که دارای شرکت دانش بنیان باشد و دانش بنیان بودن آن به اثبات رسد، این مجموعه دارای اعتبار است و باید به آن تسهیلات داده شود زیرا قابلیت برگشت را دارد.
وی در ادامه اضافه کرد: روی دادن این اتفاق(اعتبارسنجی) سبب میشود تا همانطور که در ابتدا هم اشاره کردم تمام کسانی که پولشان مولد است، از بانک تسهیلات گیرند و خرج مولد بودن و پولسازی کنند. این رویه تا به امروز بسیار نادرست بوده است زیرا تسهیلات در عمل به سمت کسانی سوق پیدا می کرد که اندوخته ای در طول سالیان داشتهاند، به این معنا درصورتیکه فردی برفرض درصدد برمی آمد تا گلخانهای را در روستایی تاسیس کند، کسی میتوانست این کار را انجام دهد که دارای املاک و مستغلات بود یا توانایی کسب ضمانت نامه و ... را داشت. ولی فردی که به معنای واقعی توانایی اداره چنین گلخانهای را داشت، قادر به دریافت تسهیلات نبود که قاعدتا این کار را هم نمیتوانست به سرانجام برساند.