احمدرضا صفا؛ ناظر شرعی کمیته فقهی بانک مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا اظهار کرد: با تصویب قانون استقلال بانک مرکزی، این بانک توانست از شیوه قدیم که شورای پول و اعتبار بود جهش کند و به هیات عالی تبدیل شود.
وی افزود: قانون، استقلال بیشتری برای بانک مرکزی به ارمغان آورده است، اما سوال اصلی این است که بانک مرکزی از چه چیزی مستقل شده است؟ در بسیاری مواقع منظور از استقلال، پایان دادن به دخالت‌های بی مورد و بدون برنامه ریزی شده دولت و نهاد‌های حاکمیتی است.
ناظر شرعی کمیته فقهی بانک مرکزی گفت: از بین سیاست‌های پولی و مالی، سیاست‌های مالی دارای وقفه‌های بیشتری هستند. همچنین به دلیل اینکه سیستم مالیاتی کشور ما، یک سیستم بارور و بالنده‌ای نشده و در حال حاضر در شروع کار سیستم مالیاتی هستیم، لذا دولت‌ها بیشتر در سیاستگذاری پولی تمرکز کرده‌اند.
این کارشناس پولی و بانکی با اشاره به اینکه استقلال بانک مرکزی به این معنی است که این بانک دیگر نباید به عنوان سیاستگذار دست دولت باشد و دولت در سیاست‌های پولی دخالت نکند، گفت: استقلال بانک مرکزی حدودی دارد، زیرا دولت به عنوان یک نهاد حاکمیتی علاوه بر اینکه باید بازار پولی و سایر بازار‌ها را تحت نظر داشته باشد، یک سری وظایف حاکمیتی هم نسبت به مردم دارد که شامل تامین معیشت، بزرگ کردن سفره مردم، تامین مسکن و اشتغال، بهبود کسب و کار و ... است. بخش عمده اجرای این وظایف وابسته به سیاست‌های پولی است. اگر این بازو را از دولت بگیریم، دولت با مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد.
وی افزود: بنابراین لازم است تا اجرای سیاست‌های پولی به شکل «بینابین» اجرا شود؛ یعنی سیاستگذار پولی هم نباید مانند فدرال رزرو آمریکا مستقل باشد و هم نباید مانند شرایط کشور ما، در دست دولت باشد.
صفا خاطر نشان کرد: در کشور ما «بانک‌ها به عنوان جیب دولت حساب می‌شوند»، این موضوع موجب شده که بانک‌ها با ناترازی مواجه شوند؛ بنابراین بانک مرکزی هم نباید به صورت کامل مستقل شود و هم نباید تحت تسلط کامل دولت باشد. در این شرایط معیشت مردم بهبود می‌یابد و همزمان دولت به وظایف خود عمل خواهد کرد؛ در این شرایط است که اگر نابه‌سامانی به وجود آمد، جلوی آن گرفته می‌شود.
ناظر شرعی کمیته فقهی بانک مرکزی تصریح کرد: اقتصاددانان بزرگی در دنیا هستند که استقلال بانک مرکزی به گونه‌ای که گفته شد را تایید می‌کنند. این اقتصاددانان تاکید دارند که سیاستگذاری‌ها باید نظام‌مند و قانون‌مند باشد.
وی یادآور شد: اگر دولت‌ها مبنای کار خود را سیاست‌های کلان در نظر بگیرند، مانند سیاست‌های توسعه ۵ ساله کشور، باید به این سیاست‌ها پایبند باشند و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند؛ چرا که در سیاستگذاری پولی بسیاری از ناترازی‌ها به وجود نخواهد آمد.
صفا در پایان تاکید کرد: از طرف دیگر، استقلال بانک مرکزی قدرت مقابله با فشار‌ها را افزایش می‌دهد به‌طوری که این بانک با افزایش اختیاراتی که بدست می‌آورند بهتر می‌تواند تورم را کنترل کند، در نتیجه با این دستاورد‌ها شاهد بهبود معیشت مردم و توسعه و بالندگی کشور نیز خواهیم بود.
