به گزارش خبرنگار ایبنا، محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی در جلسه با هیات رئیسه و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی تهران که ۲۶ دی‌ماه در وزارت اقتصاد برگزار شد، از تخصیص یک بسته ۲۵۰ همتی برای تامین نقدینگی پروژه‌ها خبر داد و اظهار کرد: برنامه بانک مرکزی این است که ۲۰۰ میلیون دلار هم اوراق گام به شرکت‌ها داده شود که این اوراق برای رفع تعهد ارزی نیز قابل ارائه خواهد بود. همچنین حدود ۸۰۰ همت ال‌سی داخلی در بانک‌ها به منظور تامین مالی شرکت‌ها منتشر شده است.
تامین مالی مناسب طرح‌های تولیدی پربازده، صادرات‌محور و شرکت‌های دانش‌بنیان همواره مورد تاکید بانک مرکزی بوده است. بانک مرکزی همواره تلاش کرده است تا علاوه بر ارائه تسهیلات و توجه ویژه به تامین سرمایه در گردش شرکت‌ها در ارائه تسهیلات از ابزارهای جایگزین به منظور تامین مالی بهتر بخش تولیدی استفاده کند. ابزارهای تامین مالی زنجیره تولید از مهمترین ابزار‌هایی هستند که بانک مرکزی در این راستا طراحی و عملیاتی کرده است.
در ۹ ماهه ابتدایی امسال ۲۴۱۹ شرکت دانش‌بنیان ۱۶ هزار و ۷۲۰ فقره تسهیلات معادل مبلغ ۲۵۷.۴ همت را دریافت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حاکی از رشد ۲۷.۶ درصدی است.
در ۹ ماهه ابتدای امسال در مجموع ۴ هزار و ۹۱۴ همت تسهیلات توسط شبکه بانکی پرداخت شده که ۳ هزار و ۷۴۹ همت معادل ۷۶.۳ درصد آن به صاحبان کسب‌و‌کار پرداخت شده است. ۷۶.۹ درصد از کل تسهیلات پرداخت شده به صاحبان کسب‌و‌کار معادل ۲ هزار و ۸۸۱ همت در قالب سرمایه در گردش کلیه بخش‌های اقتصادی پرداخت شده است. ۴۲.۴ درصد از این میزان معادل ۱ هزار و ۲۲۳ همت تنها مربوط به تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن است. این آمار و ارقام بیانگر توجه ویژه و اولویت‌دهی بانک مرکزی به تامین منابع مورد نیاز بخش‌های تولیدی و کسب‌و‌کار‌ها است.
لازم به ذکر است که سهم ۷۶.۹ درصدی سرمایه در گردش از کل تسهیلات پرداختی در ۹ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳ بیشترین میزان سهم این بخش از کل تسهیلات در مقایسه با سال‌های گذشته است.
بانک مرکزی همسو با ماموریت خود در تنظیم و اجرای سیاست پولی با هدف افزایش کارایی سیاست‌های اعتباری و تعادل‌بخشی به ترازنامه بانک‌ها و بهبود شاخص‌های سلامت شبکه بانکی در کنار پرداخت تسهیلات، رویکرد ارتقای شیوه‌های تامین مالی سرمایه در گردش را با پیاده‌سازی نظام تامین مالی زنجیره‌ای دنبال کرده است. اداره تامین مالی زنجیره تولید که در سال ۱۴۰۰ در بانک مرکزی ایجاد شد، با توسعه تامین مالی زنجیره‌ای، زمینه بهبود مدیریت سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی را فراهم می‌کند.
در این روش، به جای شیوه سنتی دریافت تسهیلات مستقیم توسط بنگاه‌های اقتصادی، فرآیند تأمین مالی بنگاه‌ها به صورت پیوسته و در طول زنجیره‌های تأمین و مبتنی بر جریان واقعی کالا و خدمت انجام می‌شود.
بانک مرکزی پیش از این در ابتدای سال سقف ضمانت بانک‌ها برای ابزارهای تعهدی را ۳۵۰ همت تعیین کرده بود که ۲۲۰ همت از این میزان مربوط به اوراق گام است. از این میزان ۲۰۰ همت مربوط به اوراق گام برای بنگاه‌های اقتصادی بوده و ۲۰ همت نیز اوراق گام مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان است. بانک مرکزی در نظر دارد در سال ۱۴۰۳ از ابزار کارت رفاهی متصل به اوراق گام نیز به میزان ۵۰ همت استفاده کند.
بانک مرکزی اخیرا بخشنامه فرآیند‌های عملیاتی و اجرایی انتقال اوراق گام به بازار سرمایه را ابلاغ کرد. طبق این بخشنامه و بر اساس توافقات انجام شده توسط بانک مرکزی با بازار سرمایه، در سال ۱۴۰۳ تا سقف ۱۰۰ همت (معادل ۴۵ درصد از ۲۲۰ همت اوراق کام قابل صدور در سال ۱۴۰۳ برای بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های دانش‌بنیان) از اوراق گام به بازار سرمایه منتقل می‌شود.
یکی از اقدامات مهم در راستای افزایش کارایی اوراق گام ابلاغ «آیین‌نامه اجرایی پذیرش اوراق گواهی اعتبار مولد در دستگاه‌های اجرایی» بوده است که در سال ۱۴۰۲ انجام شد. طبق این بخشنامه از اوراق گام می‌توان به منظور پرداخت هزینه‌هایی از جمله پرداخت بدهی مالیاتی، پرداخت حقوق دولتی معادن و حق انتفاع، بدهی حق بیمه، بدهی تامین اجتماعی، خوراک و سوخت، بدهی قبوض آب و برق، حقوق ورودی و رفع تعهد ارزی استفاده کرد.
در رابطه با برات الکترونیکی و سایر ابزارهای تامین مالی جمعی نیز بانک مرکزی برای سال ۱۴۰۳ سهمیه ۸۰ همتی را در نظر گرفته است. در اردیبهشت ماه امسال بانک مرکزی با همکاری وزارت اقتصاد و مشارکت دو بانک استفاده از برات الکترونیکی را عملیاتی کرد. بانک مرکزی قصد دارد تا برات الکترونیکی را به کل شبکه بانکی تعمیم دهد.
بانک مرکزی به منظور تنوع‌بخشی به ابزارهای تامین مالی، استفاده از ابزار فاکتورینگ را نیز در دستور کار خود قرار داده است. این نهاد علی‌رغم اینکه هیچ منابعی برای تامین مالی پروژه‌ها از طریق فاکتورینگ در بودجه ۱۴۰۳ در نظر گرفته نشده بود، سهمیه‌ای ۵۰ همتی را برای استفاده از این ابزار به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
تامین مالی یکی از حیاتی‌ترین نیاز‌های شرکت‌ها و بخش تولیدی اقتصاد کشور است و توجه ویژه به آن می‌تواند چشم‌انداز مثبتی از رشد تولید و صادرات و در نهایت دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر را پیش‌روی اقتصاد کشور بگذارد. با توجه به شرایط اقتصاد ایران، بانک مرکزی به عنوان نهاد اصلی پولی و مالی کشور، نقش مهمی در تامین مالی تولید دارد. شاید ثبات مالی و تنظیم سیاست‌های پولی به منظور حفظ ثبات اقتصادی، وظیفه اصلی بانک مرکزی باشد، اما بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش کرده است تا با اتکاء به نوآوری و استفاده از ابزارهای مختلف به بخش تولیدی کشور در تامین مالی نیز کمک کند.
اقداماتی مانند توجه ویژه به تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی در پرداخت تسهیلات و توسعه ابزارهای جدید از جمله اوراق گام و برات الکترونیکی نقش مهمی در ارتقا سطح تولید و تقویت اقتصاد ملی خواهد داشت که اثرات آن را در آینده نیز شاهد خواهیم بود.
