به گزارش ایبِنا به نقل از پورتال بانکداری اسلامی، دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، در بیست و یکمین همایش کتاب سال حوزه و سومین جشنواره مقالات حوزوی، ۲۳ اثر را «شایسته تقدیر» و ۵ اثر را «برگزیده» کرده است.
براساس این گزارش، کتاب «کاربرد قواعد فقهی در نمونه‌ای از قراردادهای بانکی» به قلم مرحوم محمدنقی نظرپور و فرشته ملاکریمی منتشره توسط انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بین آثار شایسته تقدیر قرار گرفته است.
این کتاب، گامی در جهت استخراج شاخص‌های ارزیابی سلامت قراردادها بر اساس قواعد فقهی و اطمینان از رعایت موازین اسلامی در انعقاد قراردادهای بانکی است. علاوه‌براین، این پژوهش ضمن مفهوم‌شناسی و معرفی قواعد فقهی و ویژگی‌های آن، به برخی از مهمترین قواعد فقهی دارای کاربرد در بانکداری اسلامی می‌پردازد و سپس به‌صورت کاربردی قراردادهای بانکی را از منظر قواعد فقهی مطالعه می‌کند.
فصل اول کتاب به مفهوم‌شناسی قاعده فقهی و تبیین معنای لغوی و اصطلاحی آن، تفاوت قاعده فقهی با قاعده اصولی و مسئله فقهی، گونه‌شناسی قواعد فقهی، تاریخچه قواعد فقهی، و برخی مباحث مقدماتی می‌پردازد.
فصل دوم به بررسی قواعد فقهی دارای کاربرد در معاملات بانکی اختصاص دارد. این قواعد عبارت است از قاعده صحت، حرمت اکل مال به باطل، ما لایضمن بصحیحه لایضمن بفاسده، نفی غرر، قصد، شرط، کل قرض جر منفعه فهو ربا، تبعیت نماء از اصل، استیمان و عدل و انصاف. همچنین درباره هریک از این قواعد مباحثی همچون تعریف قاعده، ادله قاعده، قلمرو قاعده و کاربرد قاعده در قراردادهای بانکی مطرح می‌شود.
در فصل سوم نیز نخست به طرح مباحث کاربردی، سپس بازبینی قانون عملیات بانکداری بدون ربا، آیین‌نامه‌های اجرایی مصوب هیئت وزیران، دستورالعمل‌های اجرایی بانک مرکزی، و بررسی و ارزیابی قراردادهای بانکی از منظر قواعد فقهی پرداخته می‌شود. سپس در مباحث کاربردی مرتبط با هر قاعده، پنج قرارداد از سه بانک بررسی می‌شود. قراردادهای مضاربه، مشارکت مدنی، فروش اقساطی، مرابحه، و جعاله از سه بانک ملی، کارآفرین و انصار به‌عنوان قراردادهای منتخب به‌صورت کاملاً کاربردی بازبینی و ارزیابی می‌شود. در پایان نیز چک‌لیست و شاخص‌های ارزیابی سلامت قراردادها بر اساس قواعد فقهی استخراج می‌شود.
شایان ذکر است کتاب «کاربرد قواعد فقهی در نمونه‌ای از قراردادهای بانکی» در سال ۱۳۹۷ توسط انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی در ۲۹۶ صفحه و به قیمت ۳۰ هزار تومان روانه بازار فروش شده است. علاقمندان می‌توانند جهت تهیه این کتاب به این نشانی مراجعه کند.
