به گزارش ایبِنا، امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ظهور فناوری‌های جدید، پدیده‌های تازه ای در حوزه‌های مختلف شکل گرفته است. در حوزه اقتصاد، موضوع بلاکچین، پول‌های مجازی و رمزارزها مفهوم جدیدی است که باید با شناخت نقش و کارکرد آنها به اهمیت جایگاهشان پی برد و همزمان نسبت به فرصت‌ها و تهدیدهای آنها آگاه بود.
پدیده ارزهای دیجیتال که به رمزارزها شهرت یافته، ما را با سوالات مهمی مواجه می‌کند؛ این فناوری چیست و چگونه کار می‌کند؟ برای عملیاتی شدن چنین فناوری‌هایی در ایران چه الزاماتی وجود دارد؟ نهاد سیاست‌گذار (بانک مرکزی) چه زیرساخت‌هایی را باید برای استفاده از فناوری‌های نوین در مراودات مالی ایجاد کند؟ و سوال عملیاتی‌تر اینکه این پول جدید چقدر در خنثی کردن اثر تحریم‌ها برای ما موثر خواهد بود؟
به طور کلی ارزهای دیجیتال بر بستر شبکه جهانی اینترنت بین اشخاص مبادله می‌شود و هیچ بانک یا دولتی بر آن نظارت نمی‌کند؛ از آنجا که حساب‌ها شفاف و تراکنش‌ها قابل مشاهده و تایید دیگران است، امکان تقلب ندارد اما معامله‌گران ارز دیجیتال ناشناس باقی می‌مانند.
برای درک بهتر ارزهای دیجیتال، باید ابتدا بستر آن را بشناسیم؛ بلاکچین. به زبان ساده، فناوری بلاکچین یک سیستم ثبت گزارشات و اطلاعات است که جعل آن، تقریبا غیرممکن است. هدف اصلی آن هم، ایجاد یک مرجع هویت دیجیتالی ایمن است که بر اساس ترکیبی از کلیدهای رمزنگاری شده عمومی و خصوصی ایجاد می‌شود. هویتی مطمئن که جزء اصلی این فناوری به حساب می‌آید. اما ما در کجای کار قرار داریم؟
سپهر محمدی، رییس هیات مدیره انجمن بلاکچین ایران در گفتگو با ایبِنا درباره این موضوع می‌گوید: نکته بسیار مهمی که ابتدا باید بدان توجه شود آن است که فناوری بلاکچین تنها محدود به پول و رمز ارز نیست و بانک مرکزی تنها یکی از نهادهای دخیل در این زمینه است.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه در کشور ما نسبت به این پدیده، سوءتفاهم‌هایی ایجاد شده است، به این دلیل که واژه «رمزارز» برای این موضوع به کار رفته، در حالی که «رمز دارایی» هم به آنها گفته می‌شود و البته فقط دارایی هم نیست؛ یعنی ما گواهی‌هایی که در بستر بلاکچین داریم که حتی به نوعی دارایی هم نیست بلکه صرفاً گواهی هستند و انواع دیگری که بستگی به ماهیت رمزارزها و رمزدارایی‌ها دارند باید به طور دقیق و جزئی مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد.
با وجود این، هنوز متولی اصلی ارزهای دیجیتال در ایران مشخص نیست. به گفته رییس هیات‌مدیره انجمن بلاکچین ایران، در بسیاری از کشورها یک شورا، نهاد و مرجعی وجود دارد که تعیین می‌کند که ماهیت یک رمزارز یا یک رمزدارایی چیست و نهاد ناظر بر آن کجاست؟
وی اضافه می‌کند: مثلا ممکن است رمزارزی همچون تتر که معادل یک دلار است به عنوان یک ارز معنادار زیر نظارت بانک مرکزی برود. اما رمزارزهای دیگر مثل بیت‌کوین و اتریوم هم آیا چنین ماهیت ارزی دارند و یا اینکه دارایی هستند و باید نهادی مثل سازمان بورس و اوراق بهادار بر آن رسیدگی و نظارت کند؟
محمدی خاطرنشان می‌کند: «شورای اجرایی فناوری اطلاعات» که در یکی دو سال اخیر در دولت فعال شده و نظارت‌هایی بر حوزه فناوری اطلاعات دارد، به نظر می‌رسد می‌تواند تصمیم‌گیری در مورد ماهیت هر کدام از این رمزارزها داشته باشد و تعیین کند که نهاد ناظر بر هر کدام چه کسی باشد.
وی می‌گوید: این هم ابداع ما نیست و در کشورهای متعددی مثل سنگاپور از این روش استفاده کرده‌اند و می‌گویند مثلا رمز ارز «الف» نیاز به نهاد ناظری ندارد، رمز ارز «ب»، بانک مرکزی باید مجوز آن را صادر کند و رمز ارز «ج»، مثلا تحت نظارت سازمان بورس باشد. از اینرو، ما نیز ناگزیر به استفاده از چنین مدلی هستیم.
حالا استفاده از روش‌های خلاقانه برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه آمریکا در مبادلات بین‌المللی توسط فعالان اقتصادی مورد توجه قرار گرفته که یکی از آنها بهره‌گیری از ارزهای دیجیتال است، اما هنوز موانع زیادی پیش روی گسترش این مبادلات وجود دارد.
رییس هیات مدیره انجمن بلاکچین ایران در اینباره معتقد است: بدون شک این فناوری به نوعی آب باریکه‌ای برای ما ایجاد می‌کند. البته اینگونه نیست که تصور کنیم تمام مشکلات ارزی خود را می‌توان از این راه حل کرد و اینگونه هم نیست که تصور شود که هیچ مشکلی از این طریق حل نمی‌شود. به نظر من، یک راه تنفسی از این طریق ایجاد می‌شود که بتوانیم تبادلاتی با جامعه بین‌الملل داشته باشیم، اما همزمان باید برای حل مشکلاتمان از دیگر راه‌ها تلاش کنیم.
