به گزارش ایبِنا، بر اساس گزارش‌های اعلامی بانک مرکزی به رغم عرضه اسکناس نقد در بازار طی روزهای اخیر و اجازه نقل و انتقال ۵۰۰ هزار دلاری در روز به صرافی‌های مجاز، نهایتاً تقاضای موثر و واقعی برای ارزهای عرضه شده وجود نداشته است.
اصغر بالسینی، تحلیل گر مسائل اقتصادی در گفتگو با ایبِنا در مورد علل این امر با نگاهی چندبعدی گفت: این مسئله نشان دهنده این است که بخش قابل توجهی از نیازهای بازار که نیازهای غیر واقعی ارزی بوده به سمت تقاضا برای این ارزها سوق پیدا نکرده است.
وی افزود: استقبال از این میزان عرضه ارز در بازار را می‌توان ناشی از چشم‌انداز کاهشی قیمت ارز حداقل در کوتاه‌مدت دانست که باعث شده تا متقاضیان دست از تقاضای موثر ارز بردارند و بالاخره آنکه می‌توان گفت، افت تقاضای موثر ارز با توجه به محدودیت‌هایی که در ثبت سفارش‌ها اتفاق افتاده، تا حدودی طبیعی است.
بالسینی با تاکید بر اینکه در رابطه با مسئله مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و مدیریت این بازار کلیدی در اقتصاد، باید ابعاد مختلف مسئله را مورد توجه قرار داد، بیان کرد: بانک مرکزی می‌تواند با تنظیم جریان عرضه ارز به بازار و پاسخگویی به نیازهای واقعی بازار، طرف عرضه ارز را در اقتصاد به درستی مدیریت کند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه توافق با عراق و کره‌جنوبی نکته حائز اهمیتی برای برگرداندن ارزهای صادراتی به چرخه اقتصاد است، ادامه داد: تلاش برای برگرداندن ارزهای صادراتی به چرخه اقتصاد به علاوه توافق با کشورهایی که بخش مهمی از ارزهای ایران در آن کشورها بلوکه شده، اقدامی ستودنی و سیاست موثری است که بانک مرکزی در پیش گرفته و خوب است آن را ادامه دهد.
بالسینی ضمن مخالفت با سیاست بلندمدت مداخله‌ای، تزریق پول و ارزپاشی توسط بانک مرکزی گفت: در کنار تنظیم جریان عرضه ارز آنچه که بسیار کلیدی است آنکه بانک مرکزی با اتخاذ سیاست‌های درست فشار تقاضا را از بازار ارز تا حد ممکن کمتر کند؛ در واقع سیاست‌های غیرارزی نیز وجود دارد که می‌تواند این فشار را از بخش تقاضای ارز بردارد.
وی در توضیح این نوع سیاست‌ها به صورت مدون راهکارهای پیشنهادی خود را عنوان و تصریح کرد: اول آنکه بخش مهمی از دارایی‌های دلاری و ارزی کشور که در برخی کشورها بلوکه شده با هدایت بانک مرکزی می‌توان روند تامین و واردات کالاهای مورد نیاز را از طریق این کشورها به طور جدی‌تری در دستور کار قرار داد و نکته دوم این است که باید پیمان‌های پولی دوجانبه با طرف‌های تجاری اصلی کشور منعقد شود تا در شرایطی مانند شرایط کنونی که اقتصاد ایران دچار مشکل شده، فشارهای ارزی به حداقل برسد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بانک مرکزی اقدام به ممنوعیت واردات بدون انتقال ارز به دلیل مسائلی مانند پولشویی و فشار تقاضا برای ارز در بازار داخلی کرده است، گفت: در این مورد نظر من این است که بخش مهمی از منابع ارزی واردکنندگان را که در خارج از کشور است و تقریبا تحت هیچ شرایطی به داخل کشور منتقل نخواهد شد، می‌توان از طریق واردات بدون انتقال ارز مدیریت کرد و قطعاً این مسئله باعث کاهش فشار تقاضا بر بازار ارز می‌شود.
بالسینی تصریح کرد: با توجه به گسترش بسیار قابل توجه ارزهای دیجیتال در مناطق مختلف می‌توان از طریق پیمان های ارزی دیجیتال با طرف‌های تجاری در قالب مکانیسم‌هایی که کاملاً مطالعه شده و قابل ارائه است، اقدام به مراودات ارزی جدید کرد.
اما برای کاهش فشار تقاضا در بازار ارز از یکسو و تامین نیازهای وارداتی کشور چه باید کرد؟ بالیسنی، در اینباره چنین گفت: بانک مرکزی از طریق کنترل و نهادهای اجرایی از طریق اجرای برخی سیاست‌ها مانند جواز واردات ته‌لنجی یا واردات از طریق مبادی جنوبی کشور و یا از طریق کولبری‌هایی که بسیار هم فعال هستند می‌توانند بخش قابل توجهی از نیازهای اقتصاد را بدون انتقال ارز تامین کنند.
وی با تاکید بر اینکه پتانسیل صادرات در کشورهای حاشیه کشورمان بسیار بالاست، گفت: آمارها نشان می‌دهد کشورهای همسایه ما سالانه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار واردات دارند که اگر می‌توانستیم از طریق واردات در مقابل صادرات اقدام به قراردادهای تجاری با این کشورها کنیم قطعاً از فشارهای موجود در بازار ارز در بخش تقاضا کاسته می‌شد.
این کارشناس اقتصادی در پایان خاطرنشان کرد: در مجموع، باید به این نکته توجه داشت که اتخاذ سیاست صحیح ارزی صرفاً به معنی کنترل ورود و خروج ارز به کشور نیست، بلکه بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار ارزی می‌تواند با کمک سایر نهادها سیاست‌های ایذایی و غیر ارزی در بازار ارز را نیز اجرایی کند تا فشار موجود بر بخش تقاضا به حداقل ممکن برسد و در چنین شرایطی حتی برغم وجود تحریم‌ها می‌توان به مدیریت در سطح بازار ارز امیدوار بود.
