به گزارش ایبِنا، این روزها نرخ تورم با تاثیر از شاخصهای مختلف دچار نوسانات زیادی است. چنانچه بانک مرکزی مهار نرخ تورم را به عنوان یکی از اهداف کلیدی خود معرفی کرده و در این راستا، نرخ تورم هدف در سال آینده را ۲۲ درصد با دامنه مثبت - منفی دو درصد در نظر گرفته است. با این حال هنوز نرخ تورم از این میزان فاصله دارد. آخرین گزارش رسمی مرکز آمار ایران نرخ تورم آبانماه را ۲۹ درصد اعلام کرده است.
به زبان ساده، نقدینگی مجموع پول و شبهپول اعم از اسکناسها، مسکوکات و سپردههای دیداری در یک کشور است. اگر میزان نقدینگی افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمتها افزایش مییابد که مصداق تورم است. اما آیا کنترل نقدینگی با روشی که بانک مرکزی ایران در پیش گرفته، میتواند به کنترل نرخ تورم بیانجامد؟
کارشناسان در چنین شرایطی راهکارهای متنوعی ارائه میدهند که همه آنها پیرو یک اصل است و آن جلوگیری از رشد بی رویه نقدینگی و مدیریت نقدینگی کشور است که با کاهش سرمایههای سرگردان در بازارها، جو روانی حاکم بر اقتصاد را بخواباند و از تورم کاذب جلوگیری کند.
فرید ضیاءالملکی، کارشناس اقتصادی در اینباره به خبرنگار ایبِنا میگوید: تورم در سالهای اخیر روندی صعودی داشته و دلیل مهم آن افزایش نقدینگی بوده است. وی با تشریح دلایل نوسانات پایه پولی کشور خاطرنشان میکند: در واقع بدهی دولت و بانکها و موجودی خارجی بانک مرکزی است که وقتی بالا میرود در نتیجه آن، میزان نقدینگی افزایش مییابد و با بالا رفتن نقدینگی انتظارات تورمی مردم هم بالا میرود که روی سکه، دلار، سهام، ملک و نظایر اینها اثر میگذارد.
در این بین راههای زیادی پیشنهاد میشود که از جمله میتوان به کاهش هزینههای غیرضروری دولت به منظور کاهش کسری بودجه با اجرای انضباط مالی در دولت، گرفتن معادل مبلغ چکپولهای واگذاری به بانکها از سوی بانک مرکزی، اجرای قانون در مورد وجوه دولتی در بانکها، افزایش تولید کالاها برای کاهش واردات، نظارت بر مصرف وجوه بانک که به صورت تسهیلات ارائه میشود، تزریق بیشتر ارز به بازار از سوی بانک مرکزی به منظور جلوگیری از افزایش قیمت آن در بازار و حرکت آرام و تدریجی به سوی کاهش قیمت ارزی به طور که شوک به بازار وارد نکند و موجب کاهش صادرات نشود و در نهایت، دادن پیامهای مثبت ضدتورمی با اقدامات عملی به منظور کاهش انتظارات تورمی اشاره کرد.
ضیاءالملکی در اینباره با اشاره به هدفگذاری بانک مرکزی معتقد است: بانک مرکزی برای آنکه بخواهد به هدف خود برسد باید مراقب نقدینگی باشد که افزایش پیدا نکند. برای مثال، اخیراً مجلس تصویب کرده که ۳۰ هزار میلیارد تومان یارانه معیشتی پرداخت شود. چنین طرحهایی در عمل افزایش نقدینگی را به همراه دارد و باعث میشود از هدف اصلی دولت که کنترل تورم است، دور شویم.
این تحلیل گر اقتصادی میگوید: بانک مرکزی حتما باید به کنترل نقدینگی بپردازد و به مردم توضیح داده شود که ما در یک جنگ اقتصادی هستیم. بنابراین، باید مصرف کالاهای غیرضروری را کاهش دهند. در غیر اینصورت، حقوق ها افزایش پیدا میکند و پایه پولی تضعیف میشود و در چنین شرایطی که تولید بالا نیست و واردات هم کافی نیست، مسلماً نمیتوان تورم را کنترل کرد.