به گزارش ایبِنا، نقدینگی از راه‌های گوناگونی به اقتصاد ایران سرایت می‌کند و تورم نیز عوامل مختلفی دارد. اما به همین نسبت نیز، راه‌های زیادی برای کنترل و جلوگیری از نقدینگی و تورم در جامعه مطرح شده است. راهکارهایی که گاهی کوتاه‌مدت و گاهی بلندمدت هستند.
فروش اوراق مشارکت، رقابتی شدن سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری، تامین نقدینگی بنگاه‌ها از طریق سرمایه‌های مردمی و اوراق مشارکت، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تولید، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، جمع‌آوری مطالبات بانکی بخصوص از بدهکاران کلان سیستم بانکی، سیاست بازار باز، چاپ اسکناس‌های درشت، ساخت‌وساز مسکن ارزان از طریق تعاونی‌ها، فعال‌سازی بورس، حمایت از واحدهای صنعتی، کاهش برداشت از صندوق توسعه ارزی، سیاست‌های انقباضی در بودجه، کوچک‌سازی و کاهش هزینه‌های دولت، استقلال بانک مرکزی و تقویت اختیارات آن، واردات هدفمند برای کاهش تورم، اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ در رابطه با خصوصی‌سازی درست و بدون رانت، مدیریت درآمدهای ارزی به ویژه حاصل از درآمدهای نفتی اعم پیشنهاداتی است که در دهه گذشته کارشناسان اقتصادی روی آنها تاکید ورزیده‌اند.
کمابیش بانک مرکزی تعدادی از این موارد را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است. در این گفت‌وگو به سه مورد از این راهکارها پرداختیم و از یک اقتصاددان پرسیدیم با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر گزارش‌های رسمی از کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه خبر می‌دهند، بانک مرکزی برای ادامه این روند و رسیدن به نقطه هدف‌گذاری تورمی سال ۱۴۰۰ چه راهی را باید طی کند؟
محمد واعظ برزانی، استاد اقتصاد درباره این موضوع در گفت‌وگو با ایبِنا اظهار کرد: با توجه به افت شتاب افزایش نرخ تورم در دو ماه اخیر و همچنین کاهش انتظارات تورمی، بانک مرکزی امیدوار است بتواند در کنار احتمال بهبود شرایط سیاسی سال آینده، به هدف‌گذاری نرخ تورم ۲۲ درصدی در پایان بهار ۱۴۰۰ برسد.
وی درباره این موضوع اظهار کرد: به لحاظ تکنیکی زمانی که نرخ تورم نقطه به نقطه ماهیانه کاهش پیدا کند، خود به خود این باعث کاهش نرخ تورم سالیانه خواهد شد.
واعظ برزانی در پاسخ به این سوال که نرخ تورم نقطه به نقطه ماهیانه تحت چه عواملی کاهش پیدا می‌کند؟، سه عامل را تاثیرگذار دانست و گفت: عامل اول مهار هزینه تمام شده تولید است و مهمترین فاکتور تعیین‌کننده برای هزینه تمام شده تولید یک کالا، نرخ ارز است. از این رو، ثبات نرخ ارز به کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه منجر می‌شود و در صورتی که نرخ ارز کاهش پیدا کند، این کاهش در نرخ تورم هم احساس خواهد شد.
وی افزود: دومین عامل مدیریت تقاضا در بازار کالا و خدمات است که مهمترین متغیر در این خصوص نرخ رشد حجم پول است. یعنی اگر چنانچه حجم پول به عنوان بخش نقدینگی تورم‌زا کاهش یابد، انتظارات قیمتی در بازار کالا و خدمات از طرف تقاضا مهار می‌شود.
این اقتصاددان با بیان اینکه سومین عامل انتظارات تورمی است، تصریح کرد: مطالعات و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در اقتصاد ایران انتظارات تورمی تحت تاثیر «تورم تجربه شده» است. به این معنا که کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه وقتی برای چند ماه تکرار شود، همین خود باعث مهار انتظار تورمی و در نتیجه افزایش شیب کاهش تورم در ماه‌های بعدی خواهد شد.
واعظ برزانی در پایان گفت: از این رو، اگر بانک مرکزی انشاالله موفق به مدیریت تقاضای کل، کنترل حجم پول و نقدینگی و در نهایت تثبیت نرخ ارز حتی برای سه ماه متوالی بشود، اثر انتظارات تورمی این اقدامات در کنترل تورم نمود پیدا خواهد کرد.
