به گزارش ایبِنا، شورای‌عالی اداری در ۱۵ تیر ۱۳۸۱ بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در راستای تحقق دولت الکترونیک یک مصوبه ۲۱ ماده‌ای را تصویب کرد که مهم‌ترین اهداف آن عبارت بودند از دستیابی به اطلاعات دقیق و به‌هنگام در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی از طریق اتوماسیون فعالیت‌ها، تسریع در اجرای امور و بهبود کیفیت ارائه خدمت به مردم، افزایش کیفیت تصمیم‌گیری در سطوح مختلف، ارائه خدمات غیرحضوری، کاهش هزینه‌ها؛ افزایش کارایی و اثربخشی در بخش‌های مختلف و ایجاد گردش سریع و صحیح اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی. در خرداد همان سال هم، مجموع مقررات حاکم بر مرکز شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی موسوم به «شتاب» به تصویب رسید و بدین ترتیب زیرساخت بانکداری الکترونیک در راستای همین مصوبه مورد توجه جدی قرار گرفت و اقدامات زیادی نیز در این زمینه آغاز شد.
اما امروزه ایران از نظر بانکداری الکترونیک و حرکت به سمت نظام بانکداری تمام هوشمند هنوز با چالش‌هایی مواجه است. در این بین، سوال اصلی این است که در راستای مدرن شدن نظام بانکی و حرکت به سوی بانکداری الکترونیک که نزدیک دو دهه است شعار آن در قالب دولت الکترونیک و شهر هوشمند مطرح شده است، آیا می‌توان در مسیری گام گذاشت که بانکداری به شکل فعلی بر پایه ساختمان و فیزیک و نیروی انسانی نباشد و خدمات بانکی به شکل مدرن، از راه دور و تمام هوشمند اداره شود؟
علیرضا شاهرخ، کارشناس بانکداری الکترونیک در این زمینه، اهمیت توسعه فرهنگ سازمانی و فرهنگ عمومی را مسئله اصلی دانسته و معتقد است: در ایران ما معمولا یک سری گام‌های مدرن و مثبت را برمی‌داریم ولی بعد از مدتی، باز به روش سنتی عمل می‌کنیم.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا گفت: در بانکداری الکترونیک هم یک سری گام‌های اولیه برداشته شده، اما متاسفانه در میانه راه رها شده و برخی اقدامات هم انگار تنها کپی کاری شده و هیچ اتفاق مثبت و جدیدی رقم نخورده است.
این کارشناس بانکداری الکترونیک با بیان اینکه برای اینکه اتفاقات جدیدی در بانکداری الکترونیک بیفتد باید تغییرات بنیادین انجام شود، خاطرنشان کرد: امروزه شاهد تعدد شعب بانک‌ها در شهرها هستیم اما آیا این امکان وجود دارد که این شعب کم شوند؟ به نظر من این امر نیازمند یک فرهنگ‌سازی است به این معنا که آیا افراد در ایران علاقه‌مند هستند که وقتی به شعب مراجعه می‌کنند فرآیند کارها مکانیزه باشد و یا می‌خواهند مثل قبل در نوبت بایستند و با آدم‌ها سر و کار داشته باشند؟
شاهرخ ادامه داد: از نظر من، ما کماکان به شیوه دوم علاقه نشان می‌دهیم و دوست داریم که قبض‌ها را فیزیکی پرداخت کنیم تا مُهر خورده باشد و مثلا فلان شرکت این بهانه را نداشته باشد که این پرداخت قابل قبول نیست.
تاثیر کرونا بر رواج بانکداری الکترونیک
این کارشناس یادآور شد: البته با ظهور کرونا در ایران ما شاهد استفاده بیشتر افراد از ابزارهای الکترونیکی و بانکداری الکترونیک بوده‌ایم و تا حدی این فرهنگ‌سازی به صورت اجباری برای مردم ما اتفاق افتاد و مردم به دلیل حفظ سلامتی از خدمات بانکداری الکترونیکی بیشتر استفاده کردند.
وی اضافه کرد: اتفاقی که در بانکداری ما افتاده، آن است که ما یک سری ابزارها را الکترونیکی کرده‌ایم اما از آن به بعد، مجدداً به شیوه سنتی پیش رفته‌ایم. برای مثال، همه بانک‌ها با هم به سراغ موبایل بانک و اینترنت بانک رفتند. اما گویی این‌ها فقط ابزار محسوب می‌شوند. در حالی‌که در بانکداری الکترونیک ما باید به جایی برسیم که مشتری خودش بتواند ابزارش را تعیین کند و خودش هم استفاده کند که این فقط یک انتخاب شخصی نیست بلکه سازمان‌ها و نهادها و شخصیت‌های حقوقی را هم شامل می‌شود.
شاهرخ در پایان درباره اینکه بانک‌ها برای حمایت از کسب‌وکارهای آنلاین تا چه اندازه موفق عمل کرده‌اند؟ هم اظهار کرد: به نظر من، بانک‌ها در این مورد موفق نبوده‌اند و بیشتر دنبال جذب سود و کارمزد از کسب و کار بوده‌اند. در حالی که در این مدل، هر دو طرف باید سود ببرد و برای کسب‌وکارهای آنلاین نیز انگیزه ایجاد شود. در نتیجه بانک‌ها باید به سمتی بروند که به طرف خود هم سود برسانند و برای کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌های آنلاین تسهیلاتی را فراهم کنند تا این معادله درست پیش برود.
