به گزارش ایبِنا به نقل از مرکز آمار، طرح آمارگیری هزینه ودرآمد خانوار با قدمتی ٥٠ ساله از مهم‌ترین طرحهای آماری مرکز آمار ایران است. هدف کلی این طرح، برآورد متوسط هزینه‌ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور و استان‌ها است. در سال ١٣٩٩ تعداد خانوارهای آمارگیری شده در این طرح ١٩٣٠٦ خانوار نمونه در نقاط شهری و ١٨٢٥١ خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور است.
نگاهی به اهم نتایج طرح درسال ١٣٩٩ در مناطق شهری و روستایی نشان میدهد که:
- متوسط هزینه‌ی کل خالص سالانه یک خانوار شهری ٦٢١،٣٩٢ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل ٣١ درصد افزایش نشان می دهد. از هزینه کل سالانه خانوار شهری ١٦١،٠٩٤ هزار ریال با سهم ٢٦ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ٤٦٠،٢٩٨ هزار ریال با سهم ٧٤ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده های آن و گوشت هرکدام با سهم ٢١ درصد و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ٥٠ درصد مربوط به هزینه مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری ٧٦٤،٧٤٦ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل، ٣٨ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ١٣٩٩ رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری بیشتر از رشد متوسط هزینه کل سالانه است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان میدهد که ٣١,٤ درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ١٥.٧ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ٥٢.٩ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٨ نسبت به سال ١٣٩٩ نشان میدهد که خانوارهای استفاده کننده از یخچال فریزر از ٧٠,٢ به ٧١.٩، جاروبرقی از ٩١.٧ به ٩١.٥، ماشین لباسشویی از ٨٧.١ به ٨٧.٣، اجاق گاز از ٩٩.١ به ٩٨.٩ و مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ١٢.٣ به ١٢.٤ درصد تغییر یافته است. همچنین درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از اتومبیل شخصی و ماشین ظرفشویی هر کدام به ترتیب با ٥٣.١ و ٧.٦ درصد نسبت به سال قبل بدون تغییر بوده است.
- در سال ١٣٩٩، عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٩٤,٥ درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) بوده است.
- متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی ٣٤٠،٦٧٩ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ٣٠,٥ درصد افزایش نشان میدهد. از هزینه کل سالانه خانوار روستایی١٣٦،٤٤٢ هزار ریال با سهم ٤٠ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ٢٠٤،٢٣٧ هزار ریال با سهم ٦٠ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه آرد، رشته، غلات، نان و فرآوردهای آن با ٢٥.٠ درصد و در بین هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ٣٢.٠ درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار روستایی ٤٢٠,٤٧٠ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ٤١,٦ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان میدهد که ٣٢,٧ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ٢٩.٧ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ٣٧.٥ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٨ نسبت به سال ١٣٩٩ نشان می دهد که خانوارهای استفاده کننده از اتومبیل شخصی از ٣٢,٧ به ٣٤.١، یخچال فریزر از ٥٠.٤ به ٥٢.٧، اجاق گاز از ٩٨.٤ به ٩٨.٣، جاروبرقی از ٦٥.٩ به ٦٧.٥، ماشین لباسشویی از ٥٦.٥ به ٥٨.١، ماشین ظرفشویی از ٠.٥ به ٠.٤ و مایکروویو و فرهای هالوژن دار از ٢.٣ به ١.٦ درصد تغییر یافته است.
- در سال ١٣٩٩ عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٧٥,٢ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) و ١٣.٣درصد نفت سفید بوده است.
متوسط هزینه‌ها و درآمد خانوار بر حسب استان
بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان میدهد که استان تهران با ٩٥٧،٠١٦ هزار ریال بیشترین و استان خراسان شمالی با ٣٥١،٩٤٣ هزار ریال کمترین هزینه را در سال ١٣٩٩ داشته‌اند.
همچنین استان تهران با ١،٠٩٨،١١٨ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ٤٧٨،٨٣١ هزار ریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال ١٣٩٩ به خود اختصاص داده است.
بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار روستایی نشان میدهد که استان البرز با ٥٦٦،٤٢٧ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ١٨٠،٣٩٥ هزار ریال کمترین هزینه را در سال ١٣٩٩ داشته‌اند.
همچنین استان البرز با ٦٧٦،٨٩٧ هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با ١٨١،٠٩١ هزارریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار روستایی را در سال ١٣٩٩ به خود اختصاص داده است.
خاطر نشان میسازد که نشریه این طرح به زودی در درگاه ملی آمار به نشانی www.amar.org.ir قابل دسترسی است.
