كاهش عوامل تورم‌زا در دولت سیزدهم

به گزارش ایبِنا، حمید بهزادی، در توضیح راهکار‌های خاموش کردن موتور‌های تورم زا اظهار داشت: ابتدا باید یک تعریف ساده از تورم ارائه دهیم؛ «تورم» به معنای بزرگ شدن است. وقتی شما پول زیادی برای خرید دارید، اما کالا کم است و پول نزد شما می‌ماند، در نتیجه ارزش پولتان کاهش می‌یابد.

وقتی حجم این پول زیاد شده و تقاضا برای خرید زیاد شده و میزان کالا افت می‌کند، بنابراین قیمت کالا‌ها افزایش و منجر به تورم می‌شود. وی با اشاره به دلایل ایجاد تورم بیان کرد: طی سال‌های گذشته تورم از چندین محل ایجاد شده است. در عین حال هر تورمی باز تولید هم می‌شود.

یعنی با افزایش نرخ ارز تورم نیز زیاد و وقتی تورم افزایش یافت باز نرخ ارز بالا می‌رود و اگر حجم این تورم افزایش یابد با یک ابر تورم مواجه می‌شویم. بهزادی خاطر نشان کرد: به طور کلی تورم یک متغیر مستقل نیست چرا که هم سایر متغیر‌ها بر آن اثرگذار است و هم خود بر سایر متغیر‌ها تاثیر می‌گذارد.

این کارشناس اقتصادی همچنین اظهار کرد: انباشت نقدینگی، بازار، انتظارات تورمی و عدم شفافیت تراکنش‌ها از عوامل ایجاد تورم است که هم اکنون هر ۴ گزینه در اقتصاد ایران دیده می‌شود؛ البته با اقدامات مثبتی که در دوسال گذشته انجام شده این عوامل تا حدی کاهش یافته است. بهزادی، خلق پول توسط بانک‌ها را یکی از مهمترین عوامل موثر بر افزایش تورم دانست و افزود: وقتی رشد اقتصادی در کشور در سال ۲ یا ۳ درصد باشد، اما خلق پول ۳۰ درصد، یعنی ۲۸ درصد بیشتر از رشد اقتصادی، پول خلق شده است.

وقتی تولید رونق نداشته باشد، یعنی پولی که خلق شده در بخش مولد به کار نرفته و در نهایت سبب تورم شده است. وی با بیان اینکه بخشی از خلق پول توسط تسهیلات خرد و کلان ایجاد می‌شود، گفت: تسهیلات خرد مانند ازدواج و مسکن اغلب به بانک‌ها باز می‌گردد.

تسهیلات کلان نیز مربوط به ابربدهکاران بانکی است که با برخی از زد و بند با شعبات با دریافت وام‌های کلان، این پول‌ها را که به صورت غیر واقعی خلق شده دریافت می‌کنند و باز نمی‌گردانند و در نهایت سبب تورم می‌شوند. البته در سال گذشته با برخی تصمیمات این روند کند شده است.

بهزادی در ادامه کسری بودجه را یکی دیگر از عوامل تورم زا عنوان کرد و گفت: کسری بودجه عمدتا به دلیل قیمت گذاری دستوری و یا بدهی‌های دولت‌ها ایجاد می‌شود. به عنوان مثال وقتی تامین اجتماعی قرار است، افزایش بودجه حقوق بگیران را اجرا کند، به دلیل اینکه پول ندارد باید از دولت وام بگیرد و وقتی این پول که سرمایه گذاری نشده و هزینه شده، باز نمی‌گردد، دولت با کسری بودجه مواجه می‌شود.

البته این کسری بودجه در بیرون بودجه بیشتر دیده می‌شود که به آن «فرابودجه» گفته می‌شود. وی اضافه کرد: یکی دیگر از دلایل کسری بودجه و در نهایت افزایش تورم، بدهی شرکت‌های دولتی است.

به عنوان مثال، شرکت نفت ۷۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار است و وقتی این بدهی پرداخت نشود، به تورم تبدیل می‌شود.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: راه حل اصلی برای حل این مشکلات این است که دولت باید وزن‌کشی کند و بدون تعارف، کسری بودجه خود را مشخص و در نهایت برای جبران این کسری چاره‌ای بیندیشد.

یعنی چگونه طلب هایش را وصول کند، چقدر اوراق یا نفت بفروشد و چقدر مالیات بگیرد، در این شرایط می‌تواند کسری بودجه را جبران و در نهایت جلوی افزایش تورم را بگیرد.

بهزادی تاکید کرد: در سال‌های گذشته دولت‌ها رفتار‌های غیر قابل پیش بینی در اقتصاد داشتند، اما اکنون این رفتار‌ها کاهش یافته است و به حداقل رسیده بنابراین دولت سیزدهم باید با همین روال پیش برود تا بتواند مقابل تورم مقاومت کند.