روح‌الله لطیفی، عضو کمیسیون تجارت خارجی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار ایبِنا گفت: تجارت ایران با چین در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۱ به ۲۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید و از مجموع تجارت غیرنفتی، چین اولین شریک تجاری ایران در این مدت بوده است.
این کارشناس اقتصادی ابراز کرد: از این میزان ۱۲ میلیارد و ۶۰۸ میلیون دلار صادرات ایران به چین بوده است و چین اولین مقصد صادراتی ایران است که رشد ۱۰ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کرده است. همچنین ۱۲ میلیارد و ۶۹۸ میلیون دلار واردات ایران از چین در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳ درصد افزایش یافته است.
سخنگوی سابق گمرک تصریح کرد: بعد از چین، کشور امارات با ۱۹.۸ میلیارد دلار رتبه دوم در مبادلات تجاری غیر نفتی ایران را کسب کرد. بعد از امارات کشور ترکیه با ۱۱.۷ میلیارد دلار سومین شریک تجاری ایران بوده است و در ادامه عراق با ۹ میلیون دلار چهارمین شریک تجاری ما در این مدت بوده است.
لطیفی بیان داشت: عمده کالا‌های صادراتی ایران به چین که نزدیک به ۸.۵ میلیارد دلار است شامل مواد معدنی، مواد شیمیایی، محصولات آلیاژی نیمه ساخته (مانند فولاد، مس، آلومینیوم) و مشتقات نفتی (مثل انواع پودر‌های پتروشیمی، قیر و روغن صنعتی) و ... است. ما بقی ۸.۵ میلیارد دلار به صادرات محصولات شیلاتی، کشاورزی، غذایی و ... اختصاص یافته است.
وی افزود: از عمده محصولات وارداتی از چین شامل مواد اولیه ماشین آلات صنعتی، خود مشاین آلات صنعتی، محصولات خاص صنعتی، روغن‌های خاص صنعتی و محصولات منفصله خودرو، موتور سیکلت، دارو، نهاده‌های دامی و روغن خام بوده است.
لطیفی در پاسخ به این سوال که دلایل حجم بالای تجارت ایران با چین چیست، گفت: از گذشته ایران و چین شرکای تجاری مناسبی برای هم بودند و از هزاران سال پیش مسیر راه ابریشم عامل تبادل کالایی از ایران به سمت چین و از چین به سمت اروپا بود، همچنین مسیر راه ابریشم عامل تردد کالا‌های چینی از مسیر ایران به سمت اروپا بوده است، بنابراین ایران از گذشته مسیر اصلی تردد چینی‌ها بوده است.
وی افزود: از گذشته بسیاری از تکنولوژی‌ها بین ایران و چین رد و بدل می‌شد و در ادامه در سال‌های اخیر با نزدیک شدن ایران به بازار‌های جدید به خصوص به کشور چین رشد اقتصادی را بهبود بخشیده است. ضمن این که ایران تامین کننده کالا‌های اصلی و پر مصرف کشور چین است. کشور ایران از انرژی گرفته تا مواد معدنی بازار مناسبی برای چینی‌ها بوده و خواهد بود.
عضو کمیسیون تجارت خارجی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران تصریح کرد: یکی از دلایل گسترش تجارت ایران با چین «خود تحریمی غربی‌ها» بوده و از زمانی که غرب تحریم را علیه ایران اعمال کرد، عملا بازار ایران را از دست داد. طبیعی است که ایران در چنین شرایطی با دیپلماسی فعال خود و با تلاش‌های بخش خصوصی توانست بازار‌های جدیدی را شناسایی کند. کشور چین با جمعیت بالای ۱.۴ میلیارد نفر بهترین مقصد برای کالا‌های ایران است، ضمن این که صادرات به چین از لحاظ جغرافیایی بهتر است.
لطیفی گفت: استراتژی کشور چین، تامین نیاز‌های کالایی از کشور‌های پایدار است، ایران در این زمینه موفق شده است تا نظرات چینی‌ها را به خود جلب کند و ایران هم اکنون نقش تامین‌کننده پایدار در صنایع چین را بازی می‌کند، همچنین به دلیل این که تراز دو کشور سر به سر است، انگیزه برای توسعه تجارت بیشتر شده است.
وی افزود: اتحادیه‌ها و سازمان‌های مشترکی که دو کشور ایران و چین در آن حضور دارند، همچون یک کاتالیزور عمل کرده است، مانند سازمان شانگ‌های که نگاه شرقی در آن حاکم است و از لحاظ سرزمینی به هم چسبیده هستند و اهدافی را دنبال می‌کند که اتفاقا «تحریم شکن» هستند و منافع جمهوری اسلای ایران در آن رعایت می‌شود. همچنین به دلیل تاکید اساسنامه شانگ‌های بر توسعه ترانزیت بین اعضاء و استفاده از ارز‌های درون اعضاء به جای ارز‌های غیر عضو، موجب توسعه روابط ما با چین، هند، روسیه و کشور‌های دیگر شده است. ضمن این که اعضای شانگ‌های تهدیدات مشترک نیز دارند.
سخنگوی سابق گمرک بیان داشت: عضویت چین در شورای امنیت، نگاه غیر مداخله گر چین در موضوعات داخلی ایران و گسترش روابط تجاری، سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اجتماعی کمک کرده است که روابط ایران با چین افزایش یابد.
عضو کمیسیون تجارت خارجی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران تصریح کرد: هر کشوی که منافع ملی ایران را خدشه دار نکند، روابط ایران با این کشور‌ها مبتنی بر منافع حداکثری خواهد شد، این موضوع خواسته همیشگی ایران بوده است و کشور چین در این زمینه بسیار خوب عمل کرده است و هر کشور که به این موضوع اهتمام بورزد، ایران نیز همکاری‌های خود را با آن گسترش خواهد داد.
لطیفی بیان داشت: چین اولین مصرف کننده انرژی در جهان است و ایران انرژی چین را تامین می‌کند، از طرف دیگر برای این که کشور ما جهش اقتصادی را تجربه کند، لازم است تا جذب سرمایه‌گذاری خارجی انجام دهد و این موضوع مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز است. در این زمینه چینی‌ها سرمایه گذاری‌های خوبی در ایران انجام داده اند و منافع خوبی را نیز کسب کرده اند، البته این منافع برد ـ برد است.
وی افزود: بزرگترین سرمایه‌گذار خارجی در کشور ما افغانستان است، که دو دلیل دارد؛ اول، تغییر حاکمیت در افغانستان و دوم تغییر قوانین سرمایه گذاری در ایران است که هر فرد با ۱۰۰ هزار دلار سرمایه گذاری می‌تواند اقامت ایران را بگیرد و کالا‌هایی همچون خودرو را خریداری کند و بر آن مالکیت داشته باشد. این موارد خرده سرمایه است و خرده سرمایه‌ها تاثیر خوبی بر بنگاه‌های کوچک و متوسط دارد. اگر ایران بتواند در زیرساخت‌ها و یا در بخش‌های مولد سرمایه گذار خارجی را جذب کند، تمام بنگاه‌های بزرگ، کوچک و متوسط منتفع خواهند شد.
لطیفی در پایان تاکید کرد: در حال حاضر در کشور هزینه تولید به دلیل استهلاک بالای قطعات صنعتی به شدت افزایش یافته است، با جذب سرمایه گذاری خارجی و تزریق ماشین آلات رشد اقتصادی بهبود خواهد یافت. همچنین اصلاح زیر ساخت ها، حمل و نقل، جابه جایی مالی و بنادر کمک می‌کند تا اقتصاد ما روابط بهتری را با شرکای خود، به خصوص شرکای منطقه‌ای داشته باشد.
