تحلیلی بر شرکت‌های بورسی تولید کننده اوره

به گزارش خبرنگار ایبِنا، کود‌های شیمیایی با توجه به نوع ریز مغذی‌های مجود یا حالت‌های فیزیکی دسته بندی می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دسته بندی‌ها بر مبنای وجود سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به عنوان ریز مغذی در ترکیب کود‌ها است. اوره از جمله کد‌های نیتروژن دار جامد رایج در کشاورزی است که ترکیبی سخت، بی رنگ، بی بو و قابلیت حل شوندگی بالا در آب است که به عنوان یک منبع غنی نیتروژن استفاده می‌شود. در میان انواع مختلف کود‌های نیتروژن دار، اوره به دلیل درصد بالای نیتروژن در ساختار ان، هزینه حمل پایین تری بر واحد مواد مغذی دارد که این موضوع باعث جذابیت بیشتر این نوع از کود شیمیایی برای تولید کنندگان و کشاورزان شده است.

با توجه به افزایش تولید اوره در پتروشیمی اردگان، مجموع تولید ۵ اوره ساز بازار سرمایه در پاییز ۱۴۰۱ معادل ۱.۶۹ میلیون تن بوده است که نسبت به پاییز ۱۴۰۰ نزدیک به ۸ درصد افزایش داشته است.

پتروشیمی کرمانشاه و خراسان با کاهش ۶ درصد تولید ضعیف‌ترین عملکرد و پتروشیمی لردگان با افزایش ۵۱ درصدی تولید بهترین عملکرد را در پاییز ۱۴۰۱ نسبت به پاییز ۱۴۰۰ به ثبت رساندند.

متوسط نرخ اوره صادراتی ۴ اوره ساز بزرگ در پاییز ۱۴۰۱ به ۵۱۱ دلار به ازای هر تن بوده است. این در حالی است که متوسط نرخ اوره خاورمیانه ۵۵۶ دلار به ازای هر تن در فصل پاییز است که نشان از اختلاف ۸ درصدی نرخ اوره خاورمیانه با متوسط اوره صادراتی ۴ اوره ساز بزرگ است.

تولید اوره در کشور صرفه اقتصادی بالایی دارد و این موضوع موجب شده است تا شرکت‌های تولید کننده اوره اقدام به راه اندازی خط‌های جدید تولید اوره کنند. خط‌های جدید به دلیل صرفه اقتصادی بالای صادرات راه اندازی شده اند.

از مهمترین چالش‌های صنعت اوره، تاثیر پذیری بالا از قیمت جهانی اوره است که می‌تواند درآمد عملیاتی صنعت را دست خوش تغییرات کند.

همچنین محدودیت گاز و قطعی بخشی از گاز ورودی صنعت در فصول سرد سال، مالیات بر درآمد صادراتی مواد خام و نیمه خام، افزایش نرخ گاز خوراک و سوخت برمبنای گزارش لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ و رشد مطالبات از دولت از دیگر چالش‌های صنعت اوره است.

بنا بر گزارش OEC، در سال ۲۰۲۰ ارزش تجارت جهانی اوره بالغ بر حدود ۱۳.۵ میلیارد دلار بوده است که در این میان سه کشور روسیه، چین و عربستان به ترتیب با سهم ۱۱.۳ درصدی، ۱۰.۹ درصدی و ۸.۸۵ درصدی بزرگترین صادر کننده اوره از منظر ارزش صادرات به شمار می‌روند.

در طرف مقابل کشور هند با سهم ۱۸.۴ درصدی بزرگترن وارد کننده اوره در چهان است و پس از ان کشور برزیل با و آمریکا به ترتیب با سهم ۱۱.۹ و ۷.۲۲ درصدی در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.

در این جا لازم است تا اشاره‌ای به شاخص سوخت کالا طی ۳۰ سال گذشته داشته باشیم، منظور از شاخص سوخت کالا، شاخص انرژی شامل قیمت نفت خام، گاز طبیعی و زغال سنگ است که توسط صندوق بین المللی پول منتشر می‌شود.

ضریب همبستگی قیمت اوره با شاخص سوخت کالا در ۳۰ سال اخیر میلادی منتهی به سپتامبر ۲۰۲۲ برابر با ۰.۸۴۱ واحد بوده است. به عبارت دیگر زمانی که قیمت سوخت افزایش می‌یابد، قمت اوره نیز به تبع آن افزایش پیدا می‌کند.

همچنین قیمت اوره با قیمت گندم وابسته است، به این معنی که اگر قیمت گندوم افزایش یابد، قیمت اوره نیز افزایش خواهد یافت.

پتروشیمی‌های که در بازار سرمایه حضور ندارند شامل پتروشیمی مسجد سلیمان با ظرفیت تولید ۱.۰۷۵ هزار تن و پتروشیمی رازی با ظرفیت تولید ۵۹۴ هزار تن در سال است.

پتروشیمی‌های در در دست احداث نیز شامل پتروشیمی‌های آمونیاک و اوره هنگام، آمونیاک و اوره زنجان و فاز دوم آمونیاک و اوره کرمانشاه است.

در بین محصولات پتروشیمی در هفته منتهی به ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ اوره FOB خاورمیانه با ۹.۴ درصد کاهش، عملکرد ضعیفی داشته است. همچنین اوره در یک ماه منتهی به ۲۸ بهمن ۱۴۰۱ ریزش ۲۴ درصدی و در سه ماه منتهی به این تاریخ ۴۲ درصد ریزش کرده است و در یک سال منتهی به این تاریخ ریزش قیمت اوره به ۳۹ درصد رسیده است.

لازم به ذکر است که در ۲۸ بهمن اوره FOB خاورمیانه به قیمت ۳۳۴ دلار در هر تن رسیده است.

حاشیه سود نا خالص شرکت‌های اوره ساز نسبت به صنایع دیگر بهتر است. همچنین حاشیه سود نا خالص هر تن اوره در پاییز ۱۴۰۱ به در محدوده ۷۳ درصد قرار دارد.

در جدول زیر بازدهی شرکت‌های اوره ساز بورسی را در مدت‌های ماهیانه، سه ماهه و سالانه منتهی به دوم اسفند ۱۴۰۱ مشاده می‌کنید.

در جدول زیر قیمت سهام و EPS و P.E TTM شرکت‌های بورسی اوره ساز در تاریخ دوم اسفندماه را مندرج در سایت tsetmc مشاهده می‌کنید.

اوره در بین محصولات شیمایی بیشترین ریزش قیمت را تجربه کرده است، بنابراین آینده صنعت اوره به توقف کاهش ارزش جهانی اوره وابسته است.