به گزارش خبرنگار ایبِنا؛ در هفته‌های گذشته نرخ ارز در بازار آزاد در نتیجه بروز مشکلاتی در بازار حواله و چند عامل داخلی و خارجی دیگر - به‌ویژه فضاسازی رسانه‌ای معامله‌گران فردایی - روند صعودی در پیش گرفت. بانک مرکزی برای مدیریت این فضا طرحی جامع را پیاده کرد که محور آن، راه‌اندازی بازار مبادله ارز و طلای ایران بود. این بازار که یکی از نخستین وعده‌های محمدرضا فرزین؛ رئیس‌کل جدید بانک مرکزی بود، در تاریخ دوم اسفندماه ۱۴۰۱ افتتاح گردید.
دلالان ارزی که می‌دانستند با راه‌اندازی این بازار که برای تأمین همه نیاز‌های حقیقی فعالان اقتصادی و عموم مردم ایجاد شده دیگر قادر به نرخ‌سازی و نوسان‌گیری از مردم نخواهند بود، در فاصله زمانی مورد نیاز برای راه‌اندازی این مرکز، نرخ‌ها را تا جایی که می‌توانستند بالا بردند؛ اما با راه‌افتادن این مرکز، روند تخلیه حباب بازار ارز و بازار‌های وابسته مانند طلا هم شروع شد و قیمت سکه و ارز تنها ظرف چند روز حدود ۱۳ درصد ریختند و این روند هنوز هم ادامه دارد.
موفقیت بزرگ بازار مبادله که البته هنوز در آغاز راه قرار دارد، احصاء همه نیاز‌های حقیقی متقاضیان ارز و تأمین این نیاز‌ها به آسان‌ترین روش ممکن است. این بازار دو تالار حواله و خدماتی دارد که هم نیاز‌های تجار و فعالان اقتصادی را پاسخ می‌دهد و هم تقاضا‌های خرد مردم را برطرف کرده است.
از زمان راه‌اندازی مرکز در دوم اسفندماه، هر روز میزان عرضه‌ها بیشتر و روان‌تر شده و از روز چهارم اسفندماه که سرفصل‌های مصارف ارزی به طور کامل اعلام گردید، میزان عرضه روز‌به‌روز بیشتر از تقاضا شده است.
بر اساس آمار منتشر شده، از ۲ تا ۱۳ اسفندماه در تالار حواله مرکز مبادله ایران ۸۱۵ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو معامله شده است. همچنین در سامانه نیما به صورت حواله ۷۶۳ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو به متقاضیان ارز پرداخت شده است. از طرفی در تالار ارز خدماتی مرکز مبادله ایران، طی هفت روز معاملاتی اخیر حدود ۷.۵ میلیون دلار اسکناس ارز به ۶۳ سرفصل ارزی ارائه شده است. آماری که نشان می‌دهد در مدت کوتاه کمتر از ده روز کاری، معاملات ارزی در این مرکز رونق قابل توجهی داشته است.
همچنین مقایسه عرضه‌ها از زمان شروع به کار بازار مبادله و قبل از آن موید این واقعیت است که حجم معاملات و عرضه‌هایی که از دوم اسفندماه به این‌سو در بازار مبادله انجام شده نسبت به قبل از آن حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش یافته است که استقبال صادرکنندگان و متقاضیان حواله و اسکناس را نشان می‌دهد.
روند بازار مبادله طی کمتر از دو هفته از زمان راه‌اندازی بیانگر این واقعیت است که بازار متوجه شده می‌تواند نیاز‌های واقعی را با نرخ منطقی از بازار مبادله تأمین کند و صادرکنندگان هم از واقعی‌تر شدن نرخ‌ها نسبت به گذشته استقبال کرده‌اند که در رشد بالای عرضه‌ها قابل مشاهده است.
در نتیجه این وضعیت، نرخ ارز در بازار آزاد و اتاق‌های معاملات فردایی که به صورت ساختگی بالا رفته بود، ناچار به عقب‌نشینی شد و روند نزولی به خود گرفت که با ادامه روند تعمیق بازار مبادله و افزایش روزافزون حجم معاملات، پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها باز هم کاهش یافته و در میان‌مدت بازار ارز تحت مدیریت و حکمرانی بانک مرکزی، به ثبات و آرامش برسد.
البته بانک مرکزی برای اجرای کامل سیاست‌های خود نیاز به ابزار‌های اعمال حاکمیت بیشتری داشت تا بتواند بازار ارز را مدیریت کند. به همین منظور محمدرضا فرزین یک بسته پیشنهادی را به شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا برد و توانست موافقت شورا را به دست آورد و با تصویب اختیارات ویژه بانک مرکزی در هفته گذشته، از این پس ارز‌های بخشی از صادرکنندگان بزرگ با نظارت سیاست‌گذار پولی در بازار مبادله ایران عرضه می‌شود که عمق این بازار را بیش از پیش افزایش داده و فشار مضاعفی به بازار غیررسمی وارد خواهد کرد؛ اتفاقی که می‌تواند سرعت ریزش قیمت‌ها در بازار آزاد را دوچندان کند.
