محمدطاهر رحیمی، تحلیلگر مسائل اقتصادی با تایید اقدام بانک مرکزی در ساماندهی کانون صرافان و برخورد با صرافیهای غیر مجاز و متخلف به دلیل عدم رعایت ضوابط و قوانین جاری، به خبرنگار ایبِنا گفت: بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار پولی کشور مثل تمام کشورهای دنیا از ابزارهایی برای حکمرانی استفاده میکند که باید بدون تعارف و با سختی و اقتدار بالایی اجرایی شود. یکی از همین ابزارها، مطالبه شفافیت عملکرد از کانون صرافان و در واقع همه صرافیهاست که آنان را ملزم به شفافیت و ثبت عملیات و فعالیتهای خود در سامانههای بانک مرکزی کرده است. مورد دیگر نظارتی این است که چرا باید یک صرافی برای مدت طولانی از بازار خارج شود و هیچ خرید و فروش و معاملهای نداشته باشد؟ این یعنی خروج از چارچوب و ابزارهای حکمرانی و باید با آن برخورد شود.
وی به هجمههایی که به بانک مرکزی وارد آمده نیز اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی از این صرافیها خواسته که حداقل در سه روز کاری، فروش ارز در حد مشخص داشته باشید و یا آنان را ملزم کرده که به نهاد رگلاتور یا همان بانک مرکزی پاسخگو باشند و اطلاعات تراکنشهای خود را در اختیار بگذارند. در نتیجه طبیعی است در چنین شرایطی مورد هجمه صرافیهای غیر مجاز و متخلف قرار خواهد گرفت، در حالی که این موضوع حتی در لیبرالترین کشورهای دنیا هم با شدت و برخورد شدیدتر متداول است. در بسیاری از کشورها تمام تراکنشهای پولی بهصورت جزئی رصد میشود و بهطور اتوماتیک هر زمان که نهاد رگلاتور بخواهد، میتواند اطلاعات تراکنشهای پولی و مالی را در اختیار داشته باشد و افراد را مورد بازخواست قرار دهد.
این کارشناس اقتصادی، نظارت نهاد رگلاتور را به معنای مداخله گری ندانست و افزود: این موضوع به هیچ عنوان به معنای مداخله گری نیست بلکه به معنای تنظیم گری و حکمرانی است. حالا ممکن است برخی از صرافیهای متخلف زیر بار این مساله نروند و کانون صرافان هم که باید آنها را در چارچوب حکمرانی سیاستگذار پولی ساماندهی کند، این کار را نکند؛ در چنین شرایطی نهاد رگلاتور با ابزارها و روشهای شدید و قهری ورود میکند تا تنظیم گری را اعمال کند.
رحیمی ادامه داد: وقتی مجموعههایی که از چارچوب و ضوابط حکمرانی، نه مداخله گری، خارج میشوند نتیجه این میشود که شما به عنوان سیاستگذار که مسئولیت بر عهده دارید، ولی هیچ اختیار و رصدی در سرعت گردش ارز و پول ندارید؛ با مشکل مواجه شوید. در نتیجه، خروج این مجموعهها مثل صرافیها از سیستم نظارت تراکنشهای مالی باعث میشود، مدیریت و سرعت گردش پول از دست شما خارج شده و بازار ارز با نوسان غیرعادی مواجه شود. در حالی که بانک مرکزی وظیفه تنظیمگری و کنترل را داشته، اما اختیار از او سلب شده است. یعنی در واقع ابزار حکمرانی از بانک مرکزی سلب شده و آن بازارها به محلی برای سفته بازی و ذخیره ارز برای عاملان اقتصادی از جمله صرافیهای متخلف تبدیل میشود.
وی به یکی دیگر از تبعات منفی فعالیت صرافان غیرمجاز و متخلف اشاره کرد و گفت: فعالیت بدون نظارت صرافیهای متخلف باعث میشود پیش بینی پذیری در بازار هم از بین برود و اگر اینچنین شود تلاطم در بازار ایجاد شده و تورم هم از کنترل خارج خواهد شد. صرافیها به عنوان یک مجموعه مالی در شرایط و وضعیت فعلی و حتی در شرایط آرام و بدون مشکل هم اجازه ندارند اینطور رفتار کنند و با خروج از چارچوب حکمرانی تبدیل به یک منبع شارژ بازارهای غیررسمی در کشور شوند.
این کارشناس اقتصادی با تمجید از اقدامات بانک مرکزی دربرخورد با صرافیهای متخلف تاکید کرد: فعالیت غیرقانونی و تخلف این صرافیها باعث میشود ما شاهد خروج سرمایه از اقتصاد و حتی خروج سرمایه از مرزهای کشور باشیم در نتیجه بانک مرکزی باید بسیار جدیتر با این موضوع برخورد و مثل تمام دنیا از ابزارهای حکمرانی خود بهطور سفت و سخت استفاده کند تا خروج سرمایه از اقتصاد و مرزهای کشور صورت نگیرد؛ درست مثل کاری که روسیه در سه سال اخیر انجام داد و با اعمال قوانین بسیار سختگیرانه در چارجوب سیاست حکمرانی به سختی تمام تراکنشها را زیر نظر گرفت و با فعالیتها و تراکنشهای غیر شفاف برخورد کرد.