به گزارش خبرنگار ایبنا و به نقل از رویترز؛ پس از آغاز جنگ اوکراین و اعمال تحریمها، شرکتهای غربی از روسیه خارج شدند. از سوی دیگر، رونق برای شرکتهای تجاری همچون Nikita Minenkov's logistics که مستقر در نزدیکی رودخانه آمور (مرز بین روسیه و چین)، فزآینده بوده است. موفقیت این شرکت نشان دهنده روابط نزدیک اقتصادی پکن با مسکو بوده که در حال خرید بیشتر نفت روسیه (رگ حیات اقتصاد روسیه) و تامین کالاها، به ویژه خودروها و ماشین آلات صنعتی برای این کشور است.
دادههای تجاری چین برای سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که صادرات خودرو به روسیه تقریباً هفت برابر بیشتر از سال ۲۰۲۲ بوده و ارزش تجاری آن تقریباً ۱۰ میلیارد دلار افزایش یافته است. از سوی دیگر، پکن نفت روسیه را با قیمتهای ارزانتر از سایر تولیدکنندگان خریداری میکند.
لازم به ذکر است، کل حجم تجارت روسیه و چین در دو سال گذشته ۶۴ درصد افزایش یافته و به ۲۴۰ میلیارد دلار رسیده است.
ارزش صادرات و واردات چین به روسیه از سال ۲۰۱۵ تا کنون
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در گفتگویی با خبرنگاران تصریح کرد: این یک توسعه سیستماتیک، دوجانبه و سودمند در همکاری تجاری و اقتصادی است. وی ادامه داد: امیدواریم به اوج روابط تجاری خود با چین نرسیده باشیم چراکه به توسعه آن امیدواریم.
پیشبینی میشود حجم تجارت جهانی پس از یک افت ۰.۸ درصدی در سال ۲۰۲۳، رشد ۳.۳ درصدی در سال ۲۰۲۴ را تجربه خواهد کرد.
خلاء شرکتهای غربی و حضور پررنگ چین
تمایل چین به گسترش تعاملات اقتصادی با روسیه، حیات اقتصادی را به روسیه بازگردانده و محبوبیت بیشتری برای ولادیمیر پوتین که به دنبال برنده شدن در یک دوره شش ساله دیگر در انتخابات اواخر هفته است، را به ارمغان آورده است.
زک مایرز، معاون مرکز اندیشکده اصلاحات اروپا معتقد است: افزایش تجارت روسیه و چین به سادگی نشان میدهد که اثرات تحریمهای غربی به مرور زمان از بین خواهد رفت. به عبارت دیگر، کشورهایی که از تحریمها تبعیت نمیکنند، از فرصت موجود هنگام عقب نشینی شرکتهای غربی استفاده خواهند کرد.
این موضوع، به خصوص در صنعت خودروسازی چین مشهود است. با خروج شرکتهای غربی از روسیه، این صنایع کارخانه و تجهیزات خود را با قیمتهای بسیار نازلی به فروش گذاشتند.
سهم چین از بازار روسیه که دو سال گذشته کمتر از ۱۰ درصد بود، اکنون به بیش از ۵۰ درصد رسیده است.
نمایندگیهایی که زمانی مدلهای فولکس واگن، رنو و استلانتیس را میفروختند، امروز به برندهای چینی از جمله جیلی و چری اختصاص یافتند. بدین ترتیب چینیها به سرعت در حال سازگاری بوده و نگرش خریداران (نسبت به چینی ها) قطعاً در حال تغییر است، به عبارت دیگر مردم به آنها اعتماد دارند.
روابط تجاری بیحد و مرز
مایرز از مرکز اندیشکده اصلاحات اروپا این را هم گفت که گسترش روابط تجاری چین و روسیه برای هر دو طرف خطراتی را به همراه دارد.
خطر قابل توجهی که مسکو را تهدید میکند وابستگی بیش از حد روسیه به چین است. چین شریکی بوده که روسیه عمیقا به او اعتماد کرده است؛ اما غرب همچنان شریک تجاری بسیار بزرگتری برای چین نسبت به روسیه است و اگر تحریمهای غربی تعداد زیادی از شرکتهای چینی را هدف قرار دهد، آنگاه چین منافع زیادی برای از دست دادن خواهد داشت.
اما پسکوف، سخنگوی کرملین، نظر دیگری دارد و میگوید: ما تهدیدات اقتصادی و سیاسی از ناحیه گسترش روابط تجاری احساس نمیکنیم. هر دو رئیس جمهور روسیه و چین؛ هدف خود را افزایش حجم تجارت و تعمیق روابط اقتصادی تعیین کرده و قصد داشته تا سطح تجارت را به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار بیشتر از حجم آن در سال ۲۰۲۲ برسانند.
وابستگی یا همکاری تجاری؟
بر اساس این گزارش، با توجه به ارزش تجارت دو کشور روسیه و چین، این وابستگی متقابل بوده و این دو کشور از نظر اقتصادی مکمل هستند. به عبارت دیگر محصولاتی را تولید و صادر میکنند که کشور دیگر به آن نیاز دارد؛ بنابرین اگر بگویند روسیه به چین وابسته شده، این مسئله بیپایه و اساس است.
کنار گذاشتن چین برای اقتصاد جهانی به ویژه ایالات متحده بسیار هزینهبر خواهد بود و اتحادیه اروپا نیز از این امر مستثنا نیست. اگر استدلال شود که بزرگترین شریک تجاری چین بلوک غرب است، میتوان به سادگی مشاهده کرد که بزرگترین شریک تجاری غرب نیز چین است. بنابرین درست است که تحریم کردن چین میتواند برای روسیه مخرب باشد؛ اما تاثیرات بهسزایی را بر اقتصاد کشورهای غربی از جمله آمریکا خواهد گذاشت.
براساس دادههای صندوق بینالمللی پول و با وجود جنگ تعرفهها و محدودیتهای تجاری که آمریکا بر تجارت خود با چین وضع میکند تا آن را رقابتپذیرتر کند؛ کسری تجاری ایالات متحده آمریکا با چین به میزان ۳۵۷ میلیارد دلار است. به عبارت دیگر ایالات متحده آمریکا معادل با ۳۵۷ میلیارد دلار بیشتر از چین، کالاهای چینی وارد میکند. میتوان مشاهده کرد که برای ایالات متحده اولین مبدا واردات کالا و خدمات با اختلاف حدود ۱۰۰ میلیارد دلاری، چین است؛ اما اولین مقصد صادرات کالا چین نبوده بلکه کاناداست.
در نتیجه مهمترین شریک تجاری ایالات متحده که از نظر تجاری بر آن سلطه دارد، چین است. لازم به ذکر است، وضعیت تجاری کشورهای عضو اتحادیه اروپا، مانند آلمان، بسیار وخیمتر بوده و کسریهای فزآیندهای با چین داشتهاند.
ارزش صادرات و واردات ایالات متحده آمریکا با سایر کشورها
بنابرین غرب نمیتواند تحریمهای اقتصادی را بر چین وضع کند، چرا که بزرگترین اقتصاد عضو بلوک غرب، یعنی ایالات متحده آمریکا، بزرگترین منتفع از تجارت با چین و وابسته به آن است. اگر تحریمی وضع شود، ایالات متحده بیش از چین و روسیه از تبعات اقتصادی آن ضرر خواهد کرد.