به گزارش ایبنا، پتروپالایشگاه‌ها به عنوان یکی از راهبرد‌های کلیدی برای افزایش ارزش افزوده نفت خام و جلوگیری از خام‌فروشی، نقش مهمی در تأمین نیاز‌های داخلی و ایجاد فرصت‌های صادراتی دارند. این واحد‌ها با تولید فرآورده‌های متنوع نفتی، می‌توانند وابستگی کشور به واردات را کاهش داده و به تقویت اقتصاد ملی کمک کنند. با توجه به اهمیت این موضوع، مجلس شورای اسلامی در برنامه هفتم توسعه و قانون بودجه، مشوق‌هایی را برای جذب سرمایه بخش مردمی اقتصاد در این حوزه در نظر گرفته است. در همین راستا و برای بررسی اقدامات مجلس و اهمیت توسعه پتروپالایشگاه‌ها توسط بخش خصوصی به عنوان پیمانکار و با سرمایه‌گذاری خرد مردمی با رمضانعلی سنگدوینی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، به گفتگو پرداختیم.
دانش فنی برای تکمیل زنجیره تولید مشتقات نفتی
سنگدوینی در گفتگو با ایسنا با اشاره به ظرفیت‌های دانش بنیان در کشور تاکید می‌کند: شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان نیروی محرکه نوآوری و تکنولوژی، می‌توانند نقش بسیار مهمی در پیشبرد توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تحول صنعت نفت کشور ایفا کنند. این شرکت‌ها با تکیه بر دانش و فناوری‌های پیشرفته، قادرند نفت خام را به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کنند و در نتیجه، زنجیره تولید مشتقات نفتی را تکمیل نمایند. اهمیت این موضوع به این دلیل است که تبدیل نفت خام به فرآورده‌های نهایی، نه تنها اقتصاد کشور را از نظر تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات تقویت می‌کند، بلکه موجب ایجاد فرصت‌های صادراتی جدید نیز می‌شود. این فرآورده‌ها که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، ارزش بالایی در بازار‌های بین‌المللی دارند و می‌توانند به افزایش درآمد ارزی کشور کمک کنند.
تاکید برنامه هفتم توسعه بر حمایت از بخش خصوصی و مردمی و دانش بنیان
نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان می‌کند: برنامه هفتم توسعه به‌طور ویژه بر حمایت از توانمندی بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری مردمی و فناوری شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید دارد. یکی از مهم‌ترین مشوق‌های در نظر گرفته شده در این برنامه، امکان تهاتر روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام برای واردات تجهیزات مورد نیاز پتروپالایشگاه‌هاست. این اقدام به شرکت‌های داخلی، به‌ویژه بخش خصوصی، فرصت می‌دهد تا با کاهش هزینه‌های اولیه، به‌ویژه در حوزه تأمین تجهیزات و فناوری‌های لازم، وارد این عرصه شوند و به سراغ تامین مالی توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی با کمک بخش مردمی اقتصاد بروند. همچنین، مشوق "تنفس خوراک" در سال اول که به سرمایه‌گذاران بخش مردمی ارائه می‌شود، به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بدون فشار مالی در مراحل اولیه، برنامه‌ریزی‌های بلندمدت خود را اجرایی کنند و با خیال آسوده‌تر به بهره‌برداری بخش خصوصی از این واحد‌های مهم بپردازند.
بخش خصوصی توانایی بیشتری برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها دارد
سنگدوینی خاطرنشان می‌کند: نقش دانش‌بنیان‌ها در این میان، اساسی است. با توجه به پویایی بیشتر بخش خصوصی نسبت به دولت، دانش فنی و توانایی‌های اجرایی این شرکت‌ها می‌تواند به تسریع روند توسعه پتروپالایشگاه‌ها کمک کند. این شرکت‌ها نه تنها به دانش لازم برای بهبود فرآیند‌های تولید و تبدیل نفت خام به محصولات با ارزش افزوده دسترسی دارند، بلکه با استفاده از فناوری‌های نوین می‌توانند راندمان تولید را افزایش دهند و هزینه‌های تولید را کاهش دهند. بدین ترتیب، کشور قادر خواهد بود محصولاتی را تولید کند که در عین برطرف کردن نیاز داخلی، برای صادرات نیز جذابیت بالایی دارند.
اهمیت پتروپالایشگاه‌ها چیست؟
وی ادامه می‌دهد: در نهایت، توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تولید محصولات متنوع و با ارزش افزوده بیشتر در داخل کشور، نه تنها وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد، بلکه از خروج ارز نیز جلوگیری می‌کند. در شرایطی که کشور برای تأمین برخی از محصولات نفتی به واردات وابسته است، ورود دانش‌بنیان‌ها به این حوزه می‌تواند به تغییر این وضعیت کمک کند. با افزایش تولید داخلی و کاهش نیاز به واردات، خروج ارز به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد و این خود تأثیر مستقیمی بر بهبود شرایط اقتصادی کشور خواهد داشت.
نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس در ادامه افزود: از سوی دیگر، تأکید رهبر معظم انقلاب بر جلوگیری از خام‌فروشی و تولید محصولات نهایی در داخل کشور نیز به اهمیت این موضوع افزوده است. اگر نفت خام در کشور به فرآورده‌های با ارزش‌تر تبدیل شود، به‌جای صادرات نفت خام و بازگشت آن به‌صورت فرآورده‌های گران‌قیمت، می‌توان این محصولات را مستقیماً در داخل تولید کرد. این راهبرد می‌تواند نه تنها به تأمین نیاز‌های داخلی کمک کند، بلکه فرصتی برای حضور فعال‌تر در بازار‌های بین‌المللی نیز ایجاد می‌کند. با وجود تحریم‌ها، کاهش وابستگی به واردات فرآورده‌ها و تمرکز بر تولید داخلی، تحریم‌پذیری کشور را به میزان زیادی کاهش می‌دهد و به تقویت اقتصاد مقاومتی کمک می‌کند.
حمایت قانون بودجه و برنامه هفتم توسعه از پتروپالایشگاه‌ها
وی ادامه می‌دهد: در مجموع، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی در چارچوب برنامه هفتم توسعه، گامی اساسی در جهت توسعه صنعت نفت و پتروپالایشگاهی کشور است. این شرکت‌ها با بهره‌گیری از توانمندی‌های خود در حوزه فناوری و نوآوری، می‌توانند کشور را به یکی از بازیگران اصلی در بازار‌های جهانی محصولات نفتی و پتروشیمی تبدیل کنند. از سوی دیگر، همکاری نزدیک دولت و مجلس با ارائه مشوق‌های مالی و قانونی، راه را برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این بخش هموار می‌سازد و امکان دستیابی به اهداف بلندمدت توسعه‌ای کشور را فراهم می‌کند.
سنگدوینی در پایان افزود: مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه و برنامه هفتم توسعه، بر اهمیت مشارکت بخش خصوصی و مردمی اقتصاد در توسعه پتروپالایشگاه‌ها تأکید کرده است. بخش خصوصی با سرمایه مردمی و همچنین همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند دانش و فناوری‌های نوین را در صنعت نفت به کار گیرد و به تولید محصولات متنوع و ارزشمندی بپردازد که از تحریم‌پذیری مصون بوده و به تقویت اقتصاد داخلی و صادرات کشور کمک می‌کنند. اجرای دقیق این مصوبات می‌تواند کشور را در مسیر خودکفایی صنعتی و تولید محصولات ارزشمند نفتی قرار دهد و به کاهش وابستگی به واردات و تحریم‌پذیری کمک کند.
منبع: ایسنا
