لازمه تحقق حاکمیت ریال چیست؟

به گزارش خبرنگار ایبنا، محمد شیریجیان؛ معاون سیاست گذاری پولی بانک مرکزی در نشستی تحلیلی که در دومین روز یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت برگزار شد با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله در حوزه توسعه پول‌های دیجیتال، بیشتر از اینکه مسئله پیچیدگی فناوری باشد و یا ابزار جدیدی که ایجاد می‌شود، این است که نحوه مواجهه سیاست‌گذار با این موضوع باید به چه صورت باشد، گفت: رمز ارز‌ها به نحوی حاکمیت پول‌های مرکزی دنیا را به شدت متاثر کرده بود؛ البته منظور من از رمزارز‌ها از جنس اکسچنج توکن‌هاست که بیشتر از جنس معاملاتی هستند.

وی ادامه داد: از منظر سیاست‌های پولی، وقتی پول‌های دیجیتال توسعه می‌یابند، آیا ابزار‌های سیاست‌های پولی ما هم کارکرد سنتی خود را دارا هستند؛ البته اگر این ابزار توسعه یابد با توجه به ماهیتی که دارد، حتما کیفیت سیاست‌های پولی را ارتقا می‌دهد.

شیریجیان مطرح کرد: یکی از روش‌هایی که با استفاده از آن شرایط اقتصادی را مدیریت می‌کنیم، استفاده از تاثیری است که روی سرعت گردش نقدینگی می‌گذاریم. باتوجه به تمرکز اطلاعاتی که توسعه این ابزار برای بانک مرکزی می‌تواند ایجاد کند، این نهاد متوجه می‌شد که وضعیت نقدینگی را در بخش‌های مختلف انقباض یا انبساط دهد. 

وی گفت: این ابزار، فشار را بر شبکه پرداخت ما کمتر می‌کند و از منظر بانکی اگر رمزارز‌ها توسعه یابد، چیزی به عنوان سپرده بانکی وجود ندارد، ولی قدرت تنظیم گری بانک مرکزی بر شبکه بانکی کشور را افزایش می‌دهد.

معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی تاکید کرد: حکمرانی با ریال مهمترین ابزاری است که مقام  سیاستگذار پولی می‌تواند ارائه دهد و هر تعاملی که در اقتصاد رخ می‌دهد، یک حلقه معاملات تجاری و مالی دارد که عمده کشورها دنیا و نظام های مالی توسعه یافته بر حلقه مالی متمرکز هستند.

وی افزود: برای اینکه حکمرانی اقتصادی با استفاده از ابزار ریال اتفاق بیفتد باید حکمرانی بر ریال رقم بخورد و برای این امر سیاستگذار پولی باید بتواند تراکنش های مالی را رصد کند تا بداند پول از چه مبدا به چه مقصدی می‌رود.

شیریجیان تاکید کرد: لازمه تحقق حاکمیت ریال این است که سه وظیفه اصلی پول یعنی ذخیره ارزش، وسیله مبادلات و واحد مبادله حفظ شود، برای اینکه این سه وظیفه برای ریال ایجاد شود نیازمند ثبات ریال هستیم.

وی گفت: زمانی که ثبات پولی و مالی رخ می‌دهد، حاکمیت ریال و حاکمیت بر ریال اتفاق می‌افتد. در این شرایط شاهد حکمرانی اقتصاد با ریال خواهیم بود و ابزار CBDC این امکان را به سیاستگذار پولی می‌دهد.

پیمان قربانی، قائم مقام موسسه اعتباری ملل نیز در ادامه این نشست تحلیلی گفت: نظام تولید اسکناس و مسکوک در ایران اصلاح نشده و هم اکنون سکه‌هایی که میخواهیم ضرب کنیم از ارزش اسمی آن بالاتر است.

وی افزود: ریال دیجیتال به کاهش هزینه چاپ و گردش پول کمک می‌کند، نگهداری پول هم اکنون سخت است به همین منظور نظام پرداخت کارتی بیشتر محوریت یافته است.

قربانی گفت: نگهداری پول نقد نیز دارای خطر‌هایی مانند آتش سوزی است و در نهایت استفاده از ریال دیجیتال به اقتصاد کمک خواهد کرد، همچنین زمانی که از ریال دیجیتال استفاده می‌کنیم امکان رصد نیز وجود دارد. استفاده از ریال دیجیتال می‌تواند بر معاملات خرده فروشی اثر بگذارد یعنی استفاده از ریال دیجیتال باعث افزایش میزان خرد و سرعت گردش پول می‌شود؛ اما برای اینکه این ابزاری برای خروج سرمایه نشود باید سقفی برای نگهداری پول در کیف دیجیتال تعیین کنیم.

وی گفت: میزان اسکناس و مسکوکاتی که در دست اشخاص است بسیار کم شده و مقدار آن کاهش پیدا کرده است؛ توصیه صندوق بین المللی پول این است که اگر می‌خواهیم از پول دیجیتال استفاده کنیم باید ساختار را در جامعه آماده کنیم و مطمئن شویم که عوارضی ندارد و بعد محدودیت‌ها را از بین ببریم.

حسین یعقوبی؛ مدیر پروژه ریال دیجیتال شرکت خدمات انفورماتیک هم در ادامه نشست با بیان اینکه سه ماه از عملیاتی شدن پروژه ریال دیجیتال گذشته، گفت: این موضوع نشان می دهد باید روی جذابیت ریال دیجیتال بیشتر کار کنیم. بیش از ۱۵۰ هزار کیف پول ریال دیجیتال ساخته شده، بیش از ۱۰۰ هزار تراکنش ثبت و بیش از ۲۰۰۰ میلیارد ریال دیجیتال در گردش بوده است. 

وی افزود: در ریال دیجیتال بنا به دلایلی از فناوری بلاکچین‌ استفاده شد. همچنین ما به ابزارهای پرداخت نیاز داریم تا بانک ها دارایی خودشان را توکنایز کنند. در این حوزه بحث تاب آوری فنی مد نظر بوده و ریال دیجیتال به عنوان پدافند غیرعامل دیده می‌شود.

مدیر پروژه ریال دیجیتال شرکت خدمات انفورماتیک گفت: معماری ریال دیجیتال این گونه بوده که مردم را درگیر کاغذ بازی نکنیم؛ هدف این بود تا معماری دولایه ترکیبی را ایجاد کنیم تا بانک های تجاری در توسعه ریال دیجیتال نقش آفرینی کنند. در تعریف ریال دیجیتال باید گفت اسکناسی است که به صورت دیجیتال طراحی شده است.

وی ادامه داد: ریال دیجیتال طوری ایجاد و طراحی شده تا رهگیری و ردگیری آن برای ما آسان تر شود، مهم ترین ویژگی فنی ریال دیجیتال این است که بانک ها قابلیتی را دارند تا پول دیجیتال را هوشمند کنند. ما هیچوقت ریال دیجیتال را برای دور زدن تحریم ها ایجاد نکردیم؛ ابزاری برای رقابت با رمزارزهای جهان هم نیست و درواقع خریدنی نیست، بلکه پول را به پول دیگر تبدیل می کنید و بهره هم به آن تعلق نمی گیرد.

یعقوبی در پایان اظهار داشت: پرداخت آفلاین را در ریال دیجیتال پیگیری خواهیم کرد و بانک مرکزی هم نظام کارمزدی را به طور مشخص پیگیری می کند تا جذابیت استفاده از ریال دیجیتال را بالا ببرد.