به گزارش ایبنا، نرخ ارز این روز‌ها در بازار غیررسمی نوسانات زیادی دارد، اما براساس اعلام بانک مرکزی، تقاضای رسمی پاسخ داده خواهد شد و سیاست‌هایی برای شفاف‌سازی در نظر گرفته شده که یکی از آنها افتتاح و آغاز به کار بازار ارز تجاری است. هرچند هنوز ابعاد این بازار به‌طور کامل برای همه شناخته‌شده نیست، اما فعالان اقتصادی معتقدند بازار ارز تجاری می‌تواند در بلند‌مدت منجر‌به شفافیت معاملات ارز شود. درباره جزئیات این بازار گزارشی تهیه کرده‌ایم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید.
چندی پیش بود که بانک مرکزی اعلام کرد از ۲۴ آذر نرخ نیمایی حذف خواهد شد و همه معاملاتی که در این بخش انجام می‌شد به سامانه ارز تجاری منتقل می‌شود. این موضوع باعث شد صادرکنندگانی که قبلا با نرخ پایین‌تر ارزشان را در سامانه نیما عرضه می‌کردند از تشکیل این بازار که کشف قیمت آن براساس توافق خواهد بود، استقبال کنند. همچنین بانک مرکزی جلسه‌ای با عرضه‌کنندگان بزرگ ارز مانند پتروشیمی‌ها برگزار کرد و قرار است عرضه ارز روند فزاینده داشته باشد.
مختصات بازار ارز تجاری
عملیاتی شدن بازار ارز تجاری، باعث شده که برای اولین‌بار یک بازار رسمی معاملات ارزی به‌عنوان یک بازار مرجع عمل کند و بانک مرکزی به‌عنوان سیاست‌گذار پولی کشور بتواند یک سیستم رسمی پرداخت و مبادله ارزی رامدیریت کند. به‌عبارتی برای اولین‌بار در کشور در حال حرکت به سمت یک سیستم نظام‌مند پرداخت رسمی ارز هستیم.
هفته گذشته نیز محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی از آغاز عرضه ارزی پتروشیمی‌ها ازابتدای هفته جاری خبرداد. وی درجلسه هماهنگی باهلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی گفت: ایجاد سامانه ارز تجاری (توافقی) ضمن این‌که قرار است به‌گونه‌ای کار کند که نه تنها اطمینان حاصل شود نیاز‌های ارزی کشور در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین می‌شود، زمینه‌ای فراهم کند که عرضه‌کنندگان هم بتوانند با عرضه خود نیاز‌های صنعت خود را تامین کنند و نرخ آن نیز باید به‌طوری باشد که هم به نفع عرضه‌کننده و هم به نفع متقاضی باشد و از طرف دیگر بستری فراهم شود که واسطه‌های ارزی حذف شوند، بنابراین هرآنچه که در این بازار وجود دارد یا باید برای عرضه‌کننده باشد یا برای متقاضیان خریدار ارز؛ بنابراین با حضور شرکت‌های حوزه پتروشیمی به عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان ارز در کشور، باید منتظر حجم معاملاتی بیشتر از میزان و حجم معاملات فعلی در بازار ارز تجاری باشیم که موجبات ایجاد تعادل در بازار ارز را فراهم کند و متعاقب آن بازار ارز تجاری در جهت تبدیل شدن به یک بازار مرجع ارزی در کشور حرکت کند.
کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا
محمد آرام، معاون ارزی بانک مرکزی با تاکید بر افزایش عرضه ارز در بازار ارز تجاری اظهار کرد: در این بازار که براساس استاندارد‌های بین‌المللی طراحی شده است، کشف قیمت مبتنی بر عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد که عرضه توسط صادرکنندگان و تقاضا توسط واردکنندگان است. همچنین جورسازی یا مچینگ بین عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. این اقدام براساس یک الگوریتم ماشینی بدون دخالت افراد براساس بالاترین قیمت خرید و کمترین قیمت فروش اتفاق می‌افتد. در نهایت عملیات پایاپای و تسویه نقدی ریال و ارز به‌صورت متمرکز انجام می‌شود.
معاون ارزی بانک مرکزی ادامه داد: تمامی معاملات در این سامانه به ثبت می‌رسد؛ در نتیجه اگر یک‌فرد در یک بانک تخلفی انجام دهد امکان عرضه در بانک دیگری را نخواهد داشت؛ مانند تأثیری که چک برگشتی بر فرآیند بانکی دارد. کسانی که مشتریان خوب باشند نیز می‌توانند از طریق بانک، خط اعتباری بگیرند و منابع ارزی خود را تأمین کنند.
آرام همچنین با اشاره به امتیازاتی که در مرکز مبادله مورد توجه قرار گرفته، بیان داشت: تسهیل نقل‌و‌انتقال ارز، امکان تأمین مالی و بیمه ارزش منابع واردکننده و صادرکننده از جمله امتیازات در نظر گرفته شده است. بر این اساس، اگر کسی قصد سرمایه‌گذاری دارد باید از طریق بازار سرمایه اقدام کند؛ با این‌حال امکان تضمین ارزش پول به اندازه رقم کوتاژ تخصیص پیدا‌کرده برای واردکننده و صادرکننده وجود دارد.
ذخایر ارزی بانک مرکزی در وضعیت مطمئن
محمد آرام، معاون ارزی بانک مرکزی با بیان این‌که وضعیت ذخایر ارزی و طلای بانک مرکزی در وضعیت مطمئنی به‌سر می‌برد، تصریح کرد: ادعای مطرح‌شده در مورد کاهش ذخایر خارجی و عدم تکافو برای واردات کالا‌های کشور تا پایان سال صحت ندارد و ذخایر ارزی خارجی و ذخایر ارز و طلا در داخل کشور کاملا مطمئن و قابل استفاده است.
وی با بیان این‌که بانک مرکزی مشکلی در تأمین ارز واردات کالا به کشور ندارد، افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۳ میلیارد و ۲۸۸میلیون دلار ارز برای واردات کالا‌های مورد نیاز به کشور تأمین شده که ۱۱ میلیارد و ۱۰۲ میلیون دلار به واردات کالا‌های اساسی و دارو اختصاص یافته است.
جزئیات تامین ارز واردات
آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌هد از اول فروردین‌ماه تا ۱۵ دی‌ماه امسال بیش از۵۳میلیارد و ۲۸۸ میلیون دلار ارز برای واردات کالا‌های اساسی، دارو، کالا‌های تجاری و بازرگانی و خدمات تأمین شده است. در این مدت برای کالا‌های اساسی و دارو ۱۱ میلیارد دلار و ۱۰۲ میلیون دلار، برای کالا‌های تجاری و بازرگانی مبلغ ۴۱میلیارد و ۱۰۴میلیون دلار وبرای خدمات ۱میلیارد دلار و ۸۲ میلیون دلار تأمین ارز صورت گرفته است. براساس این گزارش، بانک مرکزی برای واردات کالا‌های اساسی وکشاورزی ۸ میلیارد و ۷۳۱ میلیون دلار و برای دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی ۲میلیارد و۳۷۱میلیون دلار ارز تأمین کرده است. شایان ذکراست بانک مرکزی درمجموع ۱۱میلیارد دلار و۱۰۲میلیون دلاربرای کالا‌های اساسی وکشاورزی ودارو و تجهیزات پزشکی را با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان و با هدف حمایت از مصرف‌کنندگان و دسترسی اقشار جامعه به کالا‌های ضروری با قیمت ارزان‌تر تأمین کرده است.
این گزارش حاکی از آن است که از ابتدای امسال تا دیروز میزان کل تأمین ارز صنایع مبلغ ۴۱ میلیارد و ۱۰۴ میلیون دلار بوده است؛ که میزان ارز تأمینی برای گروه‌های «صنایع حمل‌ونقل و خودرو» ۷ میلیارد و ۳۳۱ میلیون دلار، «ماشین‌آلات و تجهیزات تولید» ۴ میلیارد و ۹۱۷میلیون دلار، «صنایع معدنی» ۴میلیارد و ۴۰۳میلیون دلار، «صنایع تجهیزات برق و الکترونیک» ۴ میلیارد و ۳۲۶میلیون دلار، «صنایع شیمیایی و پلیمری» ۴ میلیارد و ۲۷۶میلیون دلار، «منسوجات و پوشاک» یک میلیارد و ۵۸۰ میلیون دلار و «سایر صنایع» ۱۴ میلیارد و ۲۷۱ میلیون دلار تا پایان روز پانزدهم دی‌ماه امسال بوده است.
منبع: جام جم
