بانک‌های مرکزی جهان برای پانزدهمین سال متوالی خریدار خالص طلا بودند

به گزارش خبرنگار بین الملل ایبنا و به نقل از شورای جهانی طلا، اشتهای سیری‌ناپذیر بانک‌های مرکزی برای طلا در سال ۲۰۲۴ به یک نقطه عطف مهم رسید. بانک‌های مرکزی در سه‌ماهه اول سال ۷۱۲ تن طلا خریدند و در سه‌ماهه چهارم ۳۳۳ تن دیگر به ذخایر خود افزودند، که مجموع خرید سالانه خالص را به ۱،۰۴۵ تن رساند. در نتیجه، آنها روند خرید خود را به ۱۵ سال متوالی گسترش دادند. نکته قابل‌توجه این است که ۲۰۲۴ سومین سال پیاپی است که تقاضا از ۱،۰۰۰ تن فراتر رفته است؛ رقمی که بسیار بیشتر از میانگین سالانه ۴۷۳ تن بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ است و به رشد قیمت طلا کمک کرده است.

طلا از دیرباز نماد اطمینان و ثبات مالی بوده است. در نظرسنجی سال ۲۰۲۴ ما درباره ذخایر طلای بانک‌های مرکزی، پاسخ‌دهندگان به‌وضوح اعلام کردند که جامعه بانکداری مرکزی در کوتاه‌مدت به افزایش تخصیص خود به طلا ادامه خواهد داد. بااین‌حال، هرچند تقاضای بانک‌های مرکزی غیرمنتظره نبود، اما تداوم قدرت این تقاضا حتی از انتظارات بلندپروازانه ما نیز فراتر رفت.

علاوه بر روند کلی خرید، تغییرات قابل‌توجهی در ذخایر طلای برخی بانک‌های مرکزی رخ داد. همانند ۱۴ سال گذشته، فعالیت‌های سال ۲۰۲۴ نیز عمدتاً توسط طیف گسترده‌ای از بانک‌های بازار‌های نوظهور هدایت شد.

بانک ملی لهستان (NBP) بزرگ‌ترین خریدار طلا در سال ۲۰۲۴ بود و ۹۰ تن دیگر به ذخایر طلای خود افزود. رئیس این بانک، آدام گلاپینسکی، از حامیان صریح مالکیت طلا بوده و قبلاً اعلام کرده بود که قصد دارد تخصیص طلای بانک ملی لهستان را به ۲۰ درصد از کل ذخایر افزایش دهد. پس از این خریدها، ذخایر طلای بانک در پایان سال ۲۰۲۴ به ۴۴۸ تن رسید که معادل ۱۷ درصد از کل ذخایر بین‌المللی این کشور است.

اما لهستان تنها بانک مرکزی منطقه نبود که اقدام به خرید طلا کرد:

بانک ملی چک به روند تجمیع تدریجی طلای خود ادامه داد و ۲۰ تن به ذخایرش افزود که اندکی بیشتر از میزان خرید این بانک در سال ۲۰۲۳ بود. این افزایش باعث شد ذخایر طلای بانک به بیش از ۵۰ تن برسد که بیش از سه برابر مقدار آن در پایان سال ۲۰۲۲ است.

بانک مرکزی مجارستان (MNB) در سپتامبر افزایش ۱۶ تنی در ذخایر طلای خود را اعلام کرد. این نخستین خرید بانک از مارس ۲۰۲۱ بود و ذخایر طلای آن را از ۹۴ تن به ۱۱۰ تن افزایش داد. این بانک، عدم اطمینان اقتصادی بیشتر را به‌عنوان دلیل اصلی این خرید عنوان کرد.

در سایر نقاط اروپای مرکزی و شرقی، بانک ملی صربستان ۸ تن و بانک ملی گرجستان ۷ تن طلا خریداری کردند.

خرید‌های قابل‌توجه در ترکیه، هند و چین

همچون سال‌های گذشته، بانک مرکزی ترکیه (CBRT) نیز یکی از خریداران بزرگ طلا بود و ذخایر رسمی خود—شامل ذخایر بانک مرکزی و خزانه‌داری—را طی سال ۷۵ تن افزایش داد. برخلاف سال ۲۰۲۳، در سال ۲۰۲۴ فروش عمده‌ای رخ نداد، هرچند میانگین خرید ماهانه کمتر از سال قبل بود.

بانک مرکزی هند (RBI) نیز بار دیگر از خریداران عمده در سال ۲۰۲۴ بود و هر ماه طلا خریداری کرد تا اینکه در دسامبر ذخایر خود را ثابت نگه داشت. مجموع خرید‌های سالانه این بانک ۷۳ تن بود که بیش از چهار برابر خرید ۱۶ تنی آن در سال ۲۰۲۳ بود. این بانک درباره فعالیت‌های خود سکوت اختیار کرد، اما شاکتیکانتا داس، رئیس سابق RBI، در آوریل گفت: «ما در حال افزایش ذخایر طلای خود هستیم و داده‌ها به‌طور دوره‌ای منتشر می‌شوند.» در پایان سال ۲۰۲۴، ذخایر طلای RBI به ۸۷۶ تن رسید که معادل ۱۱ درصد از کل ذخایر این کشور است.

بانک خلق چین (PBoC) گزارش داد که در طول سال ۴۴ تن طلا خریداری کرده است. این بانک بین ژانویه و آوریل ۲۹ تن خرید، اما پس از آن برای شش ماه تغییری در ذخایر خود اعلام نکرد تا اینکه خرید‌ها در نوامبر از سر گرفته شد. در پایان سال ۲۰۲۴، این بانک ۲،۲۸۰ تن طلا در اختیار داشت که همچنان ۵ درصد از کل ذخایر بین‌المللی چین را تشکیل می‌دهد.

سایر خریداران و فروشندگان طلا در سال ۲۰۲۴

صندوق نفت دولتی جمهوری آذربایجان پس از یک دوره توقف، خرید طلا را در سال ۲۰۲۴ از سر گرفت. این صندوق که بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، ۷۲ تن طلا خریداری کرده بود، در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ نیز ۲۵ تن دیگر به دارایی‌های طلای خود افزود.

علاوه بر این، چندین بانک مرکزی دیگر نیز اقدام به خرید طلا کردند:

بانک مرکزی عراق (۲۰ تن)

بانک مرکزی ازبکستان (۱۱ تن)

بانک غنا (۱۱ تن)

بانک ملی قرقیزستان (۶ تن)

بانک مرکزی عمان (۴ تن)

بانک مرکزی روسیه (۳ تن، احتمالاً برای ضرب سکه)

بانک مرکزی زیمبابوه (۱ تن)

از سوی دیگر، برخی بانک‌ها اقدام به فروش طلا کردند، هرچند این فروش‌ها عمدتاً تاکتیکی بودند و به دلیل افزایش سریع قیمت طلا انجام شدند.

در سه‌ماهه سوم، بانک مرکزی فیلیپین اعلام کرد که افزایش قیمت طلا دلیل فروش ۳۰ تنی آن بین مارس و آگوست بوده است. بااین‌حال، این بانک در سپتامبر و اکتبر دوباره خرید‌های کوچکی انجام داد.

بانک ملی قزاقستان (NBK) نیز بین ماه‌های مِی و سپتامبر طلا فروخت، اما در سه‌ماهه سوم خرید را از سر گرفت، در نتیجه ذخایر سالانه آن ۱۰ تن کاهش یافت. در ژانویه، این بانک اعلام کرد که درآمد حاصل از فروش طلای بین‌المللی را برای جذب نقدینگی داخلی اضافی و کاهش تورم به ۵ درصد استفاده خواهد کرد.

بانک تایلند که ظاهراً دومین فروشنده بزرگ سال ۲۰۲۴ بود، اعلام کرد که کاهش ذخایر آن به دلیل فروش طلا نبوده است، بلکه به‌منظور تطابق با تعاریف صندوق بین‌المللی پول (IMF) درباره طلای پولی بوده است.

دیگر فروشندگان قابل‌توجه در سال ۲۰۲۴ عبارت بودند از:

مرجع پولی سنگاپور (۱۰ تن)

بانک مرکزی کوراسائو و سینت مارتن (۴ تن)

بوندس‌بانک آلمان (۱ تن، احتمالاً برای ضرب سکه)

بانک مرکزی کیپ‌ورد (۱ تن)

چشم‌انداز آینده

بانک‌های مرکزی در ۱۵ سال گذشته خالص خریدار طلا بوده‌اند و اشتهای آنها برای این فلز گران‌بها همچنان کاهش‌ناپذیر به نظر می‌رسد. پیش‌بینی میزان تقاضای هر بانک مرکزی دشوار است، زیرا این موضوع اغلب به سیاست‌های آنها بستگی دارد. بااین‌حال، در نظر گرفتن محیط اقتصاد کلان و اقدامات جمعی آنها می‌تواند به درک روند آینده کمک کند. با توجه به خرید‌های عظیم در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، خرید خالص در سال ۲۰۲۴ فراتر از انتظارات ما بود. با تداوم عدم اطمینان ژئوپلیتیکی و اقتصادی در سال ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد که بانک‌های مرکزی بار دیگر طلا را به‌عنوان یک دارایی استراتژیک پایدار انتخاب کنند.