مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد در گفت وگو با خبرنگار ایبِنا اظهار کرد: تورم معلول است و علت نیست. معنای تورم این است که به ازای یک کالا، مقداری پول پرداخت میشود که در برهه زمانی بعدتری آن کالا یا خدمات با افزایش همراه میشود. انتظارات تورمی به عنوان یکی از عوامل موثر بر شکلگیری تورم، نقش تعیین کنندهای در سیاستگذاری اقتصادی دارد. تورم معلول عواملی از جمله تولید کم کالا، عدم اشتغال و نبود ثبات در سیاستهای اقتصادی است.
دبیرکل خانه اقتصاد خاطرنشان کرد: میزان تولید، سرمایهگذاری، دستمزدها، نرخ ارز و نرخ بهره همگی تحت تاثیر انتظارات تورمی شکل میگیرند. تورم یکی از مهم ترین مشکلات اقتصادی است که در هر اقتصادی باعث بر هم زدن توازن شاخصهای اقتصاد کلان همچون کاهش نرخ رشد، افزایش نرخ بیکاری و توزیع نابرابر درآمد میشود.
وی با بیان اینکه نرخ ارز یکی از عوامل موثر بر نرخ تورم و انتظارات تورمی در کشور است، اظهار کرد: البته کاهش نرخ ارز به صورت موقت عمل میکند و اقدام ریشهای برای کاهش نرخ تورم نیست. باید از فرصت کاهش نرخ ارز برای بهبود تولید و افزایش اشتغال استفاده کرد.
دانشمند با تاکید بر اینکه مکانیزم بازار باید تعیینکننده نرخ ارز باشد، اظهار کرد: اعلام نرخ ارز در صرافی ملی بر روی نرخ ارز آزاد تاثیرگذار است و مهم ترین سیگنالی است که به بازار ارز داده میشود.
دبیرکل خانه اقتصاد با بیان اینکه یکی از عوامل موثر بر کاهش انتظارات تورمی وضعیت تولید است، عنوان کرد: تولید باید رونق بگیرد تا عرضه و تقاضای بازارهای کالایی در شرایط رقابتی قرار بگیرد و علاوه بر اشتغال، قدرت خرید مردم نیز افزایش یابد.
وی با اشاره به اینکه اتکای به درآمدهای نفتی در بودجههای سالانه یکی از مهم ترین دلایل عدم رونق تولید در کشور است، تصریح کرد: کشور باید مانند بسیاری از کشورها، متکی به تولید داخل و اخذ مالیات از تولید و مصرف باشد. برای رسیدن به این نقطه باید اتکای بودجهای به نفت کاهش یابد و اگر درآمدی از فروش نفت وجود دارد، صرف ایجاد زیرساختها شود.
دانشمند با اشاره به اینکه بودجه متوازن یکی از دلایل مهم کنترل تورم و انتظارات تورمی است، تصریح کرد: حدود ۱۷ هزار میلیارد تومان از ارقام بودجه مربوط به بنگاههای دولتی است. جالب آن است که درآمد و هزینه این بنگاهها به یک میزان است و باید گفت بنگاهی که درآمدی برای دولت ندارد، چرا باید نگهداری شود و بودجه دریافت کند، آیا بهتر نیست فروخته شود؟
دبیرکل خانه اقتصاد تصریح کرد: اگر قرار باشد کشور تنها با درآمدهای مالیاتی اداره شود، طبیعی است که دولت کوچک میشود و بهرهوری شرکتها افزایش مییابد؛ بنابراین تا زمانی که درآمد نفت صرف بودجههای جاری میشود، کمکی به تولید نخواهد شد. اگر تولید در کشور رونق بگیرد و واحدهای جدید تولیدی ایجاد شوند هم دولت از درآمد آن منتفع میشود و هم میتوان از پرسنل واحدهای تولیدی مالیات گرفت.
وی با تاکید بر ضرورت بودجه انقباظی عنوان کرد: رشد ارقام بودجه به معنای کسری پنهان در بودجه و مباحث مربوط به استقراض است که خود عاملی تورمی است و میتواند این سیگنال را ارسال کند که کشور با کاهش درآمدهای قابل پیشبینی در بودجه، درگیر در تورم بیشتری میشود.
دانشمند با تاکید بر ضرورت تک نرخیبودن ارز اظهار کرد: تکنرخی شدن ارز جلوی رانتخواری را میگیرد. بساط ارز چند نرخی باید برچیده شود چون در نهایت به دست مصرفکننده نهایی نمیرسد. این موضوع در مورد نهادههای دامی به خوبی تجربه شد و سود نامتعارفی را نصیب عدهای کرد. باید تنها ارز نیمایی پرداخت شود و به تدریج نرخ آن کاهش یابد.
وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت کالا و خدمات مطرح است، اظهار کرد: هر چه نرخ بهره بانکی کمتر باشد، قیمت تمام شده کالا و خدمات کاهش مییابد، اما این خطر نیز وجود دارد که عقب ماندن نرخ سود سپرده موجب خروج نقدینگی از سیستم بانکی شود و موجب برهم زدن نظم قیمتی در سایر بازارهای کالایی شود.
دانشمند تاکید کرد: نرخ تمامشده تولید باید با اتخاذ سیاستهای مناسب کاهش یابد و در کنار آن نرخ تورم کنترل شود تا انتظارات تورمی نیز به دنبال آن کاهش یابد.