به گزارش ایبِنا، یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بخش خصوصی در همه کشورهای دنیا از ترس اقدامات تنبیهی آمریکا، تمایلی به برقراری مراودات تجاری و مالی با ایران ندارد، گفت: در شرایط کنونی تولیدات صادرات محور برای جذب در بازارهای تجاری با مشکلات پیچیده همراه هستند و نمی‌توان گفت که فرصت به وجود آمده از کاهش درآمد نفت می‌تواند فرصتی برای بازیابی صادراتی باشد.
امیرحسین شریعتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا در پاسخ به این پرسش که کاهش فروش درآمدهای نفتی می‌تواند فرصتی برای تقویت توان تولید و روشن کردن موتورهای صادراتی باشد، اظهار کرد: هیات‌های سرمایه‌گذاری زیادی پس از مذاکرات برجام به ایران سفر کردند و بین سال‌های ۹۴ تا ۹۵ و حتی در ابتدای سال ۹۶، هیات‌های تجاری و سرمایه‌گذاری متعددی به منظور سرمایه‌گذاری به ایران آمدند، اما زمانی که ترامپ روی کار آمد تمامی معادلات به هم ریخت.
وی افزود: مطابق توافق برجام که درتیر ۹۴ به ثبت رسید در عمل شرکت‌ها قادر به فعالیت با ایران شدند اما بحث مهم این است که اقتصاد کشورهایی به غیر از ایران اکثرا در دست بخش خصوصی است. بخش خصوصی در این کشورها آنچنان تحت تاثیر دولت‌ها قرار ندارد که بخواهد با ایران مبادلاتی داشته باشد و به ازای آن درگیر تنبیهاتی شوند که وزارت خزانه‌داری آمریکا برای آنها اعمال می‌کند.
کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: به طور مثال شرکت رنو، یک کمپانی خصوصی است که تنها ۱۰ درصد از سهام آن دولتی است اما بخش مهمی از سهام رنو را نیسان ژاپن خریداری کرده است. به دلیل آنکه فروش خودروی نیسان در آمریکا قابل توجه است، حتی آن شرکت نیز از آبان ۹۶ و پس از تصویب قانون کادسا، حضور خود را در ایران به حداقل رساند.
وی گفت: مطابق با قانون کادسا شرکت‌ها از معامله با دولت‌ها یا سمت و سوهای تجاری که تخاصم با آمریکا داشته یا منافع آمریکا را تامین نمی‌کنند، پرهیز داده شدند. به همین دلیل رنو نیز فعالیت خود را در ایران به شدت کاهش داد و این شرکت که در ایران ال ۹۰ را تولید می‌کرد، به تدریج از ایران خارج شد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تحریم تنها مشمول فروش نفت نیست و صادرات بسیاری از کالاهای غیرنفتی نیز تحت تاثیر تحریم محدود شده است، عنوان کرد: در شرایط کنونی حتی تولیدات صادرات محور برای جذب در بازارهای تجاری با مشکلات پیچیده همراه هستند. البته فرصتی که از شرایط تحریم می‌تواند وجود داشته باشد، جلوگیری از خام‌فروشی است. اکنون صادرات بنزین ایران ممنوع نیست و دلیل آن هم درخواست کشورهای اطراف ما بوده چون پالایشگاه‌های آنها توان تولید مطابق با نیازهای این کشورها را ندارند.
شریعتی اظهار کرد: کشورهای همسایه ایران که نیازمند بنزین هستند درخواست خود را هر سه ماه یک بار ارایه می‌دهند تا این معافیت‌ها دوباره تمدید شود. باید پذیرفت که عده‌ای از تحریم سود می‌برند و برخی نیز زیان می‌بینند.
وی تاکید کرد: در مجموع بازیگردان اقتصاد در بسیاری از کشورها، بخش خصوصی است؛ بنابراین شرایط کاهش فروش نفت تنها زمانی برای ایران فرصت است که بخش خصوصی در سایر کشورها تمایل به مبادلات و معاملات تجاری با ایران داشته باشد و ترسی از اقدامات تنبیهی آمریکا نداشته باشد.
کارشناس اقتصای ادامه داد: البته شرکت‌هایی نیز هستند که با دورزدن مسیرهایی معاملات خود را با ایران انجام می‌دهند اما گسترده نیست. وی با بیان اینکه عوامل متعددی در نرخ دلار تاثیرگذار است، عنوان کرد: اگر شرایطی به وجود آید که مذاکرات برجام‌پلاس آغاز شود و مذاکرات الحاقی به برجام افزوده شود حدود یک تا دو سال دیگر طول می‌کشد تا کشور شرایطی را تجربه کند که برگشت به شرایط ۸ سال گذشته در آن شدنی باشد.
شریعتی اظهار کرد: البته برخی از اقتصادها تاثیر چندانی از محدودیت‌های آمریکا نمی‌پذیرند به طور مثال اقتصاد چین که مراحل صنعتی‌شدن را خیلی خوب طی کرده یا مثلا کشوری مانند روسیه چندان تحت تاثیر محدودیت‌های تعیین شده آمریکا نیستند، اما موضوع مهم این است که نگاه ما برای بحث صادرات باید به کشورهای منطقه باشد.
وی افزود: کشور کره جنوبی خریدار نفت سنگین ایران بوده به این دلیل که پالایشگاه‌های این کشور به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با ویژگی نفت سنگین ایران و فسفر و گوگرد بالا فعالیت می‌کند و جزو ۷ کشوری است که پالایشگاه‌های آن براساس نفت ایران طراحی شده، اما پس از تحریم این کشور خرید رسمی نفت خود را به حداقل رساند و خرید غیررسمی نیز در حد سوآپ است.
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: شرایط تنها در صورتی مناسب خواهد بود که تاثیرات آن بر روی زندگی مردم هم دیده شود. اگرچه دلار تا محدوده ۲۵ هزار تومان کاهش یافته و طی یک ماه گذشته بین ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان بوده، اما کالا و خدمات همچنان بالاتر محاسبه می‌شود و بسیاری از اقلام ضروری برای مردم با افزایش همراه هستند.
شریعتی عنوان کرد: بخش خصوصی در همه کشورهای دنیا از ترس اقدامات تنبیهی آمریکا تمایلی به مراودات تجاری و مالی با ایران را ندارد، ضمن آنکه سرنوشت برجام و بازگشت دوباره به آن نیازمند زمان یک تا دو ساله است تا هیات‌های تجاری به ایران بازگردند.
