بهاءالدین حسینیهاشمی؛ کارشناس حوزه پولی و بانکی در گفتوگو با خبرنگار ایبِنا با تاکید براینکه توجه بانک مرکزی به سیاستهای پولی ضرورت داشت و اقدام حائز اهمیتی است، اظهار کرد: سیاستهای پولی در بخش نرخ سودها اعم از سپرده و تسهیلات باید به گونهای باشد که فضا را برای سوق یافتن بانکها به سمت بازارهای غیرمولد و همچنین مردم به سمت بازارهای ارز و طلا و مسکن و ... کوچکتر کند.
وی به لزوم افزایش نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی اشاره کرد و ادامه داد: متاسفانه تورم لجام گسیخته اقتصاد باعث میشود تا مردم به فکر حفظ ارزش پول خود به هر طریقی باشند و اگر نرخ سودها به گونهای باشد که جذابیت و منطق لازم را نداشته باشد، پول را از بانک خارج میکنند.
به گفته مدیر عامل اسبق بانک صادرات، نرخ سود سپرده باید در کنترل تقاضا موثر باشد و نباید به گونهای باشد که با تحریک تقاضا، مردم را به سمت بازارهای ارز و طلا و ... سوق دهد.
حسینیهاشمی گفت: عموم مردم دارای حساب پسانداز هستند و با وجود تورم چگونه نرخ سود ۵ درصدی را میپذیرند؟ نرخ سودهای تعیین شده خیلی کم است.
وی تاکید کرد: سود سپرده بلندمدت باید حداقل ۲۵ درصد برای سررسید یکساله و برای سپردههای دوساله و سه ساله هم بالای ۳۰ درصد باشد. در واقع تعیین نرخ سودها باید بازدارنده باشد برای اینکه تقاضا برای بازارهای دیگر کم شود و اکثریت مردم پولها را در بانک سپرده کنند و از تقاضای غیرضرور و غیراقتصادی جلوگیری کند.
این کارشناس حوزه پولی و بانکی همچنین با اشاره به نرخ جدید سود تسهیلات تاکید کرد: نرخ تسهیلات هم با توجه به هزینههای تمام شده پول کم است چرا که در این شرایط بانکها دچار ضرر و زیان خواهد شد. قیمت تمام شده پول بالای ۲۷ درصد خواهد بود و با این نرخ سودهای کم ممکن است بانکها باز هم به سمت بنگاه داری و پرداخت تسهیلات به شرکتها و موسسات خودشان بروند و راههای انحرافی را خلق کنند که سود تسهیلات را به ۳۰ درصد برسانند.
حسینیهاشمی افزود: بانک مرکزی از قیمت تمام شده پول مطلع است بنابراین باید نرخ سود متناسب با این موضوع تعیین شود و همچنین مارجین سود برای آن در نظر گرفت که در تمام دنیا نیز همینطور است؛ این حاشیه سود بین ۲ تا ۳ درصد است.
به گفته او، برخی معتقدند متوسط نرخ قیمت تمام شده پول بانکها کمتر است، چون مثلا حسابهای قرض الحسنه و جاری و منابع وجوه حوالهجات و ... هم دارند. اما با احتساب همه اینها باز هم نرخ تمام شده پول در بانکها زیر ۲۵ درصد نیست.
این کارشناس حوزه پولی و بانکی گفت: بانکها هر سپردهای میگیرند، باید ۱۰ تا ۱۱ درصد آن را سپرده قانونی قرار دهند و ۳ یا ۴ درصد هم نقدینگی باید داشته باشند و پول نقد نگه دارند که عملا در مجموع ۱۵ درصد سپردههایی که دریافت میکنند، قابل استفاده نیست. با این حال وقتی نرخ سود ۲۲.۵ درصد سپرده را تقسیم بر مانده این میزان یعنی ۸۵ کنیم میشود ۲۶ درصد. در واقع قیمت تمام شده پول پشت باجه برای بانکها ۲۶ درصد است.
حسینیهاشمی ادامه داد: بانکها هزینه غیرمستقیم هم اعم از مشاوره حقوقی، دستمزد، اجاره و هزینه مطالبات مشکوک الوصول و. دارند که اگر جمع اینها حداقل ۴ درصد هم بشود قیمت تمام شده پول بانکها به ۳۰ درصد خواهد رسید. در این شرایط سود ۲۳ درصدی برای تسهیلاتدهی بانکها با ضرر همراه خواهد بود که در نتیجه زمینه ساز انحراف بانکها میشود.
به گفته وی، نرخ سود تسهیلات باید حداقل ۳۰ تا ۳۰.۵ درصد باشد که در این صورت هم تقاضا برای تسهیلات کم میشود و هم اینکه بانکها متضرر نمیشوند و تمام منابع را به فعالان اقتصادی و بخش مولد اعطا میکنند.