به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایبِنا به نقل از پولیتیکو، این توافق نشان دهنده یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ است. روز جمعه ایران و عربستان سعودی در مورد برقراری مجدد روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارت‌ها پس از هفت سال تنش توافق کردند. پیشرفت دیپلماتیک بزرگی که با حضور چین انجام شد، احتمال درگیری مسلحانه بین رقبای خاورمیانه را هم به طور مستقیم و هم در درگیری‌های نیابتی اطراف منطقه کاهش می‌دهد. این توافق که این هفته در پکن و در کنگره ملی تشریفاتی آن منعقد شد، نشان دهنده پیروزی بزرگ دیپلماتیک است، در حالی که دیپلمات‌ها در تلاش برای پایان دادن به جنگ طولانی یمن هستند. این دو کشور بیانیه مشترکی را در مورد توافق با چین منتشر کردند که در کشور میانجی‌گر این توافق، اوایل روز جمعه رئیس‌جمهور شی جین پینگ برای سومین دوره پنج ساله به عنوان رهبر انتخاب شد.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در کنار مساعد بن محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان و وانگ یی، ارشدترین دیپلمات چین در کنار هم در رسانه‌ها نشان داده شدند. این بیانیه مشترک خواستار برقراری مجدد روابط و بازگشایی سفارتخانه‌ها شده که حداکثر ظرف مدت دو ماه انجام می‌شود. جلسه وزرای خارجه آن‌ها نیز برنامه ریزی شده است. وانگ به دو کشور صمیمانه تبریک گفت. وی گفت: هر دو طرف صداقت نشان داده و چین به طور کامل از این توافق حمایت می‌کند. چین که ماه گذشته میزبان ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران بود، یکی از خریداران اصلی نفت عربستان است. شی در ماه دسامبر برای دیدار با کشور‌های عربی نفت خیز خلیج فارس که برای تامین انرژی چین ضروری است از ریاض دیدن کرد. خبرگزاری ایرنا به نقل از شمخانی این مذاکرات را روشن، شفاف، جامع و سازنده خواند.
شمخانی گفت: رفع سوء تفاهم‌ها و نگاه‌های آینده‌نگر در روابط تهران و ریاض قطعاً منجر به ارتقای ثبات و امنیت منطقه و افزایش همکاری‌های کشور‌های خلیج فارس و جهان اسلام برای مدیریت چالش‌های کنونی خواهد شد. بر اساس متنی از اظهارات خبرگزاری دولتی عربستان، العیبان از عراق و عمان به خاطر میانجی گری مذاکرات بین ایران و پادشاهی عربستان تشکر کرد. این مقام سعودی گفت: در حالی که برای آنچه به دست آورده‌ایم ارزش قائل هستیم، امیدواریم به گفتگو‌های سازنده ادامه دهیم.
تنش‌ها بین ایران و عربستان سعودی مدت‌ها بالا بوده است. این پادشاهی در سال ۲۰۱۶ پس از تهاجم معترضان به مقر‌های دیپلماتیک عربستان سعودی، روابط خود را با ایران قطع کرد. عربستان سعودی روز قبل یک روحانی برجسته شیعه را به همراه ۴۶ نفر دیگر اعدام کرده بود و این تظاهرات را به راه انداخت. این اعدام در حالی انجام شد که محمد بن سلمان، ولیعهد، که در آن زمان معاون بود، به قدرت رسیدن خود را آغاز کرد.
حسن نصرالله، رهبر شبه‌نظامیان و گروه سیاسی حزب‌الله لبنان که مورد حمایت ایران است، از این توافق به‌عنوان تحول مهمی که می‌تواند افق‌های جدیدی را در لبنان، سوریه و یمن بگشاید، ستایش کرد. عراق، عمان و امارات متحده عربی نیز از این توافق تمجید کردند. کریستین کوتس اولریشسن، پژوهشگر موسسه بیکر دانشگاه رایس که مدت‌ها در مورد این منطقه مطالعه کرده است، گفت که عربستان سعودی پس از رسیدن به توافق با ایران به تفاهم مشابهی از سوی امارات متحده عربی با تهران رسید. وی افزود: این تنش زدایی سه سال است که در حال انجام است.
اولریشسن افزود شاهزاده محمد که اکنون بر پروژه‌های ساختمانی عظیم در کشور خود متمرکز شده است، احتمالاً می‌خواهد سرانجام از جنگ یمن نیز خارج شود و بی ثباتی در این منطقه می‌تواند آسیب زیادی به برنامه‌های او وارد کند. حوثی‌ها صنعا، پایتخت یمن را در سپتامبر ۲۰۱۴ تصرف کردند و دولت شناخته شده بین‌المللی را مجبور به تبعید در عربستان سعودی کردند. ائتلافی به رهبری عربستان سعودی مجهز به تسلیحات و اطلاعات ایالات متحده در مارس ۲۰۱۵ در کنار دولت تبعیدی یمن وارد جنگ شد. سال‌ها نبرد بی نتیجه فاجعه انسانی به بار آورد و فقیرترین کشور جهان عرب را به آستانه قحطی کشاند. آتش بس شش ماهه در جنگ یمن که طولانی‌ترین آتش‌بس در جنگ یمن است، در ماه اکتبر به رغم تلاش‌های دیپلماتیک برای تمدید آن به پایان رسید.
ماه‌های اخیر، مذاکرات در جریان بوده گفتگوی بین ایران و ایالات متحده در عمان، برخی امیدوارند تا پیش از ماه مبارک رمضان، که اواخر ماه مارس آغاز می‌شود، به توافق برسد. ایران و عربستان سعودی در سال‌های اخیر گفتگو‌های غیرمنتظره‌ای داشته‌اند، اما بلافاصله مشخص نیست که آیا یمن محرک این تنش‌زدایی جدید بوده است یا خیر. به نظر می‌رسد محمد عبدالسلام، سخنگوی حوثی‌های یمن در بیانیه‌ای از این توافق استقبال کرده و آمریکا و اسرائیل را نیز مورد انتقاد قرار داد و اعلام کرد که بازگشت روابط عادی بین کشور‌های خود است تا جامعه اسلامی بتواند امنیت از دست رفته خود را در اثر مداخلات خارجی به سرکردگی صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها به دست آورد. برای اسرائیل که می‌خواهد روابط خود را با عربستان سعودی عادی کند، علی رغم فلسطینی‌های بدون کشور، کاهش تنش ریاض با ایران می‌تواند محاسبات خود را در منطقه پیچیده کند.
دولت نتانیاهو که از نظر سیاسی در داخل کشور تحت فشار قرار دارد روز جمعه هیچ اظهارنظر فوری در مورد این خبر ارائه نکرد. با این حال، مشخص نیست که این چه معنایی برای آمریکا دارد. اگرچه برای مدت طولانی به عنوان تضمین کننده امنیت انرژی خاورمیانه تلقی می‌شود، رهبران منطقه نسبت به نیات واشنگتن پس از خروج آشفته ۲۰۲۱ از افغانستان بسیار محتاط شده اند. وزارت امور خارجه ایالات متحده فوراً به درخواست اظهارنظر درباره توافق اعلام شده پاسخ نداد. با این حال، کاخ سفید از این تصور که توافق عربستان و ایران در پکن حاکی از افزایش نفوذ چین در خاورمیانه است، ابراز نگرانی کرد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: من با قاطعیت این ایده را که ما در حال عقب‌نشینی در خاورمیانه هستیم را رد می‌کنم.
