به گزارش خبرنگار ایبِنا، در بخش دوم از مجموعه مقالات "بحران چالش برانگیز اقتصاد آمریکا در حوزه بانکداری"، به تبعات و پیامد‌های ناشی از فروپاشی بانک سیلیکون ولی (SVB) و اثرات آن بر نظام مالی و بانکی ایالات متحده و سایر نقاط جهان می‌پردازیم و به این سوال پاسخ می‌دهیم که آیا ورشکستگی بانک سیلیکون ولی، شروع یک بحران ساختاریِ بانکی و مالی را برای اقتصاد ایالات متحده رقم خواهد زد یا خیر؟
بانک سیلیکون ولی، یک نهاد مالی کمتر شناخته شده برای عموم مردم، اما یک بانک تخصصی در حوزه تامین مالی استارتاپ‌ها، شرکت‌های تازه تاسیس فناور و سازمان‌های مبتنی بر تکنولوژی‌های نوین است که به عنوان بزرگترین بازوی مالی برای فعالان این بخش در سراسر جهان محسوب شده و بسیاری از شرکت‌های ریز و درشت حوزه فناوری و تکنولوژی در اقصی نقاط جهان، علاوه بر دریافت تسهیلات مالی کم بهره و با بازپرداخت طویل المدت، وجوه نقد حاصل از درآمد‌های خود را نیز در این بانک نگهداری می‌کرده‌اند؛ بطوریکه این امر موجب شد که سیلیکون ولی در پایان سال ۲۰۲۲، با دارایی کل ۲۰۹ میلیارد دلاری و حدود ۱۷۵.۴ میلیارد دلارحجم سپرده استارتاپ‌های فناور، به یکی از بزرگترین بانک‌های ایالات متحده تبدیل گردد.
حال این نهاد مالی بزرگ حوزه تکنولوژی در ورطه سقوط کامل قرار گرفته است.
فروپاشی بانک سیلیکون ولی نه تنها نشان‌دهنده بزرگترین ورشکستگی صنعت بانکداری ایالات متحده از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ تا به امروز است، بلکه دومین ورشکستگی بزرگ یک بانک خرده‌فروشی در تاریخ ایالات متحده محسوب می‌شود.
پشت باجه‌ی شیشه‌ای شعب بانک سیلیکون ولی خطاب به مشتریان نگران و وحشت زده اعلام شده که روزانه تا سقف ۲۵۰۰۰۰ دلار (۲۳۵۰۰۰ یورو) امکان برداشت دارند و همین موضوع بر وحشت و نگرانی صاحبان استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناور افزوده است؛ بطوریکه در گزارش میدانی واشنگتن پست از شعب این بانک در سانفرانسیسکو، یکی از مشتریان در مصاحبه با خبرنگار واشنگتن پست بیان کرده:
" این اتفاق برای سیلیکون ولی، یعنی شکست قریب الوقوع تمامی شرکت‌های نوپای حوزه فناوری در آمریکا و جهان. بسیاری از شرکت‌های سرمایه گذاری خطرپذیر (VC) بزرگ در حوزه تکنولوژی، سپرده‌های کلانی در اینجا دارند و مهم‌ترین نگرانی آنها، پرداخت حقوق چند ماه آینده کارکنان خواهد بود. اگر نظام بانکی ایالات متحده فکری به حال ورشکستگی سیلیکون ولی نکند، ورشکستگی همه ما صاحبان کسب و کار‌های فناور حتمی است"
لذا با این توضیحات مبسوط ارائه شده در خصوص نقش پررنگ و تاثیرگذار بانک سیلیکون ولی در تامین مالی سازمان‌های فناور در جهان، می‌توان دریافت که چرا افزایش نگرانی‌ها از امکان وقوع بحران عظیم در حوزه فناوری و استارتاپی در جهان در حال وقوع است.
موج نگرانی جمعی و عمومی شدید، پرشتاب و فراگیر از شیوع گسترده این ورشکستگی بزرگ به سایر بخش‌های نظام مالی و بانکی در چند روز اخیر شدت گرفت که این امر با واکنش سریع دولت ایالات متحده در تضمین تمام سپرده‌های مشتریان شعب این بانک، تا حدودی مهار شد و فضا را به طور نسبی آرام کرد. زیرا موج گسترده‌ای از نگرانی در بین صاحبان کسب و کار‌های فناور ایجاد شده بود که اگر این ضمانت دولت آمریکا اجرایی نمی‌شد، قطعا نمی‌توانستند حقوق کارمندان خود را پرداخت کنند و این امر باعث ایجاد موج‌های چالش برانگیز و بحران‌های جدیدی در اقتصاد ایالات متحده می‌شد.
به گفته مدیران ارشد فدرال رزرو، در یک همکاری جمعی، سایر دولت‌ها در سراسر جهان از جمله در بریتانیا، فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان، نروژ، کره جنوبی و استرالیا، در حال بررسی ارائه تمهیدات لازم برای بهبود وضعیت سپرده‌گذاران شعب SVB در بخش‌های شرکتی و بانکی خود هستند.
همچنین برای مقابله با ریسک امکان آغاز یک بحران مالی بزرگ دیگر در صنعت بانکداری ایالات متحده، فدرال رزرو از برنامه جدیدی رونمایی کرده است که به شعب بانک سیلیکون ولی اجازه می‌دهد که به طور اضطراری، وجوهی را که توسط اوراق بهادار دولتی حمایت می‌شود، برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده مشتریان خود، استقراض کنند. این برنامه برای جلوگیری از اجبار سیلیکون، ولی به فروش اوراق قرضه دولتی خود (که به دلیل افزایش شدید نرخ‌های بهره در یک سال اخیر، ارزش خود را به شدت از دست داده بود)، طراحی شده است؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که سیستم بانکی ایالات متحده در شرف فروپاشی نزدیک و قریب الوقوع باشد، اما با این حال، نگرانی‌های جدی‌تری برای حوزه فناوری همچنان وجود دارد.
نهاد مالی SVB برای کسب و کار‌های دره سیلیکون از اهمیت بالایی برخوردار بود. تامین مالی و پشتیبانی از استارتاپ‌ها و سایر نهاد‌های فناور در ایالات متحده و سایر کشور‌های جهان که حمایت بانک‌های تجاری و سنتی را کمتر در کنار خود حس می‌کردند، بر عهده این بانک قرار گرفته بود. حالا که در ماه‌های اخیر با بدتر شدن شرایط اقتصادی، استارتاپ‌های فناور در سراسر جهان، مجبور به تعدیل کارکنان خود شده اند و درست در زمانی که آنها نیاز به حمایت مالی بیشتری دارند، یکی از بزرگترین حامیان خود را از دست داده‌اند.
بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در سال گذشته به دفعات متعدد، نرخ‌های بهره خود را افزایش داده‌اند تا بتوانند تورم افسارگسیخته فراگیر جهانی را مهار کنند. در این بین، فدرال رزرو ایالات متحده با سرعت بالا و به طور مستمر و بدون وقفه در طول یک سال گذشته، نرخ بهره خود را از نزدیک به صفر به بیش از ۴.۵ درصد رسانده است.
چشم انداز آتی تورم در جهان در سال‌های پیش رو بویژه در ۲۰۲۳، حکایت از تمایل بیشتر اقتصاد‌های بزرگ به افزایش مستمر نرخ بهره برای مهار سطح عمومی قیمت‌ها دارد. اما با این بحران بوجود آمده، تردید‌ها برای افزایش نرخ بهره در ایالات متحده، در محافل اقتصادی مطرح گشته است.
به نظر می‌رسد که اگر فدرال رزرو نسبت به بهبود شرایط سپرده‌گذاران بانک سیلیکون ولی در سال ۲۰۲۳، چشم انداز مثبتی نداشته باشد و نشانه‌های اختلال شدید در ترازنامه‌های این بانک که ناشی از افزایش نرخ‌های بهره باشد را ببیند، احتمالا برای گام بعدی افزایش نرخ بهره در سال جدید، تامل بیشتری خواهد کرد.
پس از اعلام ورشکستگی بانک سیلیکون ولی، دولت بریتانیا در تلاش است پیامد‌های ناشی از فروپاشی این نهاد مالی به حوزه استارتاپ‌ها و سازمان‌های فناور در این منطقه را محدود و مدیریت کند.
جرمی هانت، وزیر خزانه داری بریتانیا، صبح یکشنبه ۱۲ مارس ۲۰۲۲ در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد:
"دولت بریتانیا به صورت فوق العاده و اضطراری، در حال کار بر روی طرحی برای پوشش نیاز‌های مرتبط با جریان‌های نقدی شرکت‌های فناور در انگلستان، اسکاتلند و ولز است که تحت تأثیر فروپاشی SVB و توقف فعالیت شعبه این بانک در بریتانیا، یعنی Silicon Valley Bank UK قرار گرفته‌اند. "
هانت در ادامه افزود:
"شکست اقتصادی بانک سیلیکون ولی می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر نقدینگی اکوسیستم فناوری در بریتانیا داشته باشد و دولت در تلاش است که از آسیب جدی به برخی از مهم‌ترین و فعال‌ترین استاترتاپ‌های این حوزه در بریتانیا جلوگیری کند یا ضرر آنها را به حداقل برساند؛ لذا در آینده‌ای بسیار نزدیک، ما برنامه‌های مدون و اضطراری خود را برای اطمینان از برآورده شدن نیاز‌های عملیاتی و جریان نقدی کوتاه‌مدت مشتریان بانک سیلیکون ولی بریتانیا ارائه خواهیم کرد."
