امیر تقی‌خان تجریشی؛ کاشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ایبِنا با اشاره به تاثیر ثبات بازار ارز طی سال جاری بر اقتصاد و بازار سرمایه گفت: خوشبختانه در سالی ک گذشت نوسانات شدیدی در قیمت ارز مشاهده نشد و این رخداد خوبی است که باعث میشود تلاطم‌های اقتصاد کاهش یابد و برقرار بودن این روند در آینده، پیش‌بینی‌پذیری در اقتصاد را بهتر می‌کند. براساس آمارها رشد نرخ ارز حدود ۲۰ درصد بود که در برابر تحولات رخ داده منطقه اندک بود.
او افزود: به نظر می‌رسد ثبات نسبی در قیمت ارز مرهون بهبود تعاملات بین‌المللی از زوایای مختلف باشد؛ ما توانستیم نفت بیشتری تولید کنیم، آن را بفروشیم و بخشی از پول فروش نفت را برگردانیم و همچنین، بخشی از نفتی که در منابع خشکی یا دریایی داشته‌ایم را به فروش برسانیم و منابع آن نیز حاصل شود. مجموع این اتفاقات منجر به کنترل نسبی قیمت ارز شد؛ هرچند نوسانات اندکی را در سال جاری شاهد بودیم که ناشی از تحولات منطقه و تقاضای پایان سال است اما به نسبت سال های گذشته این نوسان به نسبت اتفاقات رخ داده، اندک بود.
تجریشی خاطرنشان کرد: چیزی که باید به آن توجه کنیم این است که سیاست تثبیت باید ادامه یابد و عوامل اقتصادی و غیراقتصادی که ایجاد تنش می‌کند نیز حذف شوند. بار‌ها مشاهده شده در پی رخ دادن عوامل غیراقتصادی در خارج از کشور، بازار کاملا ملتهب میشود، اما زمانی که فعالان بازار سمت و سوی سیاست خارجه را متوجه می‌شوند، مسیر آرامش باز میشود. همچنین، از بُعد درون‌زا، کسری بودجه عاملی است که اگر انضباط را رعایت نکنیم و این کسری بودجه شدید اتفاق بیفتد، نگاه داشتن این ثبات کار سختی خواهد شد. در مجموع، ثبات نسبی که امسال در بازار ارز شاهد آن بودیم و نرخ دلار حدود ۲۰ درصد نوسان داشت، اتفاق مثبتی بود که امیدواریم در سال‌های آتی نیز شاهد این آرامش باشیم.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به قانون افزایش اختیارات (افزایش استقلال) بانک مرکزی ابراز کرد: از دو منظر می‌توان به استقلال بانک مرکزی نگاه کرد؛ اساسا ایجاد بانک مرکزی در نظام حکمرانی کشور‌ها به دلیل استقلال نسبی از قوه مجریه بوده، به نحوی که بتواند آن چیزی که به عنوان هدف‌گذاری بلندمدت برای مباحثی از جنس تورم، اشتغال و موارد کلیدی همانند این‌ها بوده را فراهم کند و به انجام برساند. اما زمانی که به قوه مجریه یا قوه مقننه نگاه می‌کنیم، معمولا به دلیل برنامه‌های کوتاه‌مدت و فشار‌هایی که در کوتاه‌مدت بازیگران این عرصه حکمرانی با آن‌ها روبرو هستند، علاقمند به اخذ تصمیم‌هایی می‌شوند که اثر غیرمستقیم یا اثر بلندمدت نداشته باشد. بنابراین، اگر این استقلال به بانک مرکزی داده نشود، این افراد ممکن است به دلیل ساختار تصمیم‌گیری که دارند، تصمیم‌هایی اخذ کنند که در بلندمدت در حوزه تورم یا اشتغال، آسیب‌زا باشد.
او ادامه داد: این استقلال از زوایایی تاثیر مثبت می‌گذارد؛ یک مزیت به مباحث عملیات بانک مرکزی و تاثیری که به عنوان یک رگولاتور بر بازار پول، بانک‌ها و سیستم پولی و مدیریت ریال دارد، باز می‌گردد. درباره ارز نیز این استقلال می‌تواند منجر به سیاست‌هایی شود که از تلاطم‌ها بکاهد و مدیریت بهتری را ایجاد و قیمت‌ها را به قیمت‌های تعادلی نزدیک‌تر کند.
به گفته تجریشی، برای اینکه این استقلال حفظ شود، نه تنها مکانیزم‌های انتصاب، مکانیزم‌های خاصی به‌شمار می‌روند، بلکه مکانیزم‌های عزل رئیس کل بانک مرکزی، مکانیزم‌های کاملا خاص و پیچیده‌ای هستند؛ چراکه همیشه تصمیم‌های درست رئیس کل بانک مرکزی، خوشایند برخی از افراد در دولت یا مجلس نیست، بنابراین، این استقلال لازم است در مکانیزم عزل نیز لحاظ شود تا او این اطمینان را داشته باشد که قادر به گرفتن تصمیم‌های درست است.
او تاکید کرد: اگر دستورالعمل و مکانیزم جدید بتواند این استقلال را در عمل به فعالان اقتصادی نشان دهد، بی‌تردید تاثیر مثبت خواهد داشت؛ چرا که تشخیص مسیر درست خیلی پیچیده نیست و امید می‌رود این دستورالعمل جدید بتواند استقلال را به بازارساز بازگرداند.
رییس هیات‌مدیره سابق شرکت بورس تهران در پاسخ به این پرسش که راه‌اندازی مرکز مبادله چه تاثیری در بازار ارز داشته، گفت: در حوزه نهادسازی و ابزارسازی، مسیر طولانی در پیش داریم که با توجه به شرایط اقتصادی نیاز است این گام‌ها هرچه سریع‌تر، محکم‌تر، دقیق‌ترو بهتر برداشته شوند. در ارتباط با ارز، نرخ‌های متفاوتی در کشور وجود دارد که میان این نرخ‌های متفاوت، اگرچه بخش اسکناس و کاغذ از لحاظ حجم، مقدار کمتری دارد، اما با وجود کوچک بودن آن، به نوعی لیدر است و به قیمت‌های سایر دارایی‌ها به عنوان قیمتی که از دلار منعکس میشود، جهت می‌دهد.
او ادامه داد: یکی از مکانیزم‌هایی که می‌تواند بر این قیمت مدیریت بهتری را اعمال کند، همین مرکز مبادله ارز است که ایجاد شده و هوشمندانه زیر نظر بانک مرکزی قرار گرفته، چرا که ابزاری است که بانک مرکزی باید در اختیار داشته باشد. خوشبختانه مدیران خوشنام و قوی که تجربه بازار سرمایه را داشتند، در این مرکز ورود داشته‌اند و این موضوع نشان‌دهنده آگاهی سیاست‌گذار است که به چه نحوی از این ابزار‌ها استفاده کند.
