به گزارش خبرنگار ایبنا، محمدرضا فرزین؛ رئیس‌کل بانک مرکزی در جلسه هم‌اندیشی با رئیس و اعضای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و فعالان بازرگانی و تجار کشور با بیان اینکه بیش از یک سال است که به دنبال پایه‌ریزی سیاست‌های جدیدی در حوزه ارزی هستیم، گفت: درصدد هستیم تا ارز را در یک بازار توافقی یا مبادله‌ای عرضه کنیم تا به این واسطه بازاری مبنی بر حراج و مچینگ داشته باشیم و نرخ در یک بازار شکل بگیرد و امیدواریم این امر به ثبات بازار کمک کند.
دکتر فرزین با اشاره به دغدغه تجار در موضوع پیمان‌سپاری ارزی، عنوان کرد: پیمان سپاری ارزی در قالب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز پیش بینی شده است که با راه اندازی بازار مبادله دیگر محدودیت‌های فعلی را نخواهیم داشت و افراد می‌توانند حواله‌های ارزی خود را عرضه کنند و نرخ شکل بگیرد و این امر به ثبات بازار ارز کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تنها پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها در سامانه نیما ارز خود را عرضه می‌کنند، افزود: مابقی ارز عرضه شده در بازار به صورت توافقی عرضه می‌شود که با راه‌اندازی بازار جدید و عرضه حواله ارزی محدودیتی پیش نخواهد آمد. در سامانه نیما، تنها پتروشیمی و پالایشگاهی حضور دارند پس بازار نیست و براساس چانه زنی نرخ شکل نمی‌گیرد. ولی ما می‌خواهیم بازار ارز فعال شود.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی عنوان کرد: به دنبال افزایش نوسانات بازار غیررسمی، وظایف سامانه نیما بیش از پیش قوت گرفت و تلاش شد نرخ ارز در بازه قابل پیش بینی ارائه شود. براین اساس هنگامی که درباره سیاست تثبیت صحبت می‌شود، منظور میخکوب کردن نرخ ارز نیست. بلکه پیش بینی پذیر کردن نرخ است.
وی با تاکید براینکه اینکه نیما یک بازار نیست بلکه سامانه است و در آن حراج صورت نمی‌گیرد و نرخ در آن کنترل شده است. اما نرخی که در بازار توافقی شکل خواهد گرفت، نرخی است که به بازار علامت‌دهی می‌کند گفت:در حال حاضر، یک نرخ ارز خارج از کشور، نرخ دیگر در سامانه‌ها و نرخی هم در بازار غیر رسمی شکل می‌گیرد که این نرخ‌ها علامت می‌دهند. این در حالی است که این نرخ‌ها تابع بانک مرکزی نیستند و اغلب مربوط به ارز‌های قاچاق و فرار سرمایه است، اما در هر حال این نرخ‌ها اثر گذارند، اما به دنبال این هستیم که مرجعیت با نرخ بازار توافقی باشد.
دکتر فرزین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع نقدینگی با بیان اینکه کنترل نقدینگی در برخی موارد موجب انسداد نقدینگی شده است، عنوان کرد: بانک مرکزی به دنبال آن است که خود به بحث تامین نقدینگی بنگاه‌ها ورود کند و در این باره تأکید بر روی بنگاه‌های کوچک و متوسط است.
بسته ۲۰۰ همتی برای تأمین نقدینگی واحد‌های تولیدی
رئیس کل بانک مرکزی از در نظر گرفتن بسته ۲۰۰ همتی از سوی این بانک برای تامین نقدینگی واحد‌های تولیدی خبر داد و گفت: ضروری است بانک مرکزی در این خصوص ورود کند تا گشایش‌هایی در تامین نقدینگی واحد‌های تولیدی ایجاد شود.
وی از برنامه ویژه بانک مرکزی برای اصلاح شرایط تامین مالی ذی نفع واحد در شبکه بانکی خبرداد و خاطرنشان کرد: ذی نفع واحد در بانک‌ها مرتبط با واحد‌های بزرگ است و این مهم در تمام دنیا برای ثبات مالی و سیاست احتیاطی امری رایج است. اما به دلیل اینکه بانک‌ها برای مدت‌ها افزایش سرمایه نداشته اند، براین اساس کفایت سرمایه بانک‌ها چندان مناسب نیست و نمی‌توان مبتنی بر این سرمایه نیاز‌های تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی را انجام داد.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی گفت: برای افزایش و تقویت صادرات نیز اقداماتی در حوزه سیاست‌های ارزی در نظر گرفته شده است تا گشایش‌هایی در این زمینه نیز ایجاد شود.
وی بر تداوم همکاری میان اتاق بازرگانی ایران و بانک مرکزی تاکید کرد و گفت: می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران و نیز معاونت سیاست گذاری پولی بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ارتباط مستمر پژوهشی داشت و بانک مرکزی برای افزایش اثرگذاری سیاست‌ها آمادگی لازم را دارد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آمار‌ها حاکی از بازگشت ارز حاصل از صادرات توسط تجار، تولیدکنندگان به چرخه تجاری است، گفت: در حال حاضر تجاری که ارز را به کشور باز نمی‌گردانند، عده کمی هستند و در این زمینه بزرگنمایی می‌شود. اما در موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات، مساله نرخ ارز است.
وی قرار دادن واردات در مقابل صادرات در شیوه کنونی را امری نادرست دانست و افزود: صادر کننده می‌تواند نسبت به واردات اقلام مورد نیاز حوزه فعالیت خود اقدام کند؛ لذا این فرایند نباید در بروکراسی‌های رایج وارد شود، اما باید پرداخت ارز تسهیل شود و با راه‌انداختن بازار توافقی این مشکلات حل خواهد شد.
شیوه سیاست گذاری بانک مرکزی آرام و تدریجی است
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی با بیان اینکه شیوه سیاست گذاری این بانک تدریجی و آرام است، تصریح کرد: هر زمانی که شوک به اقتصاد وارد شده است، مشکلات بسیاری کرده است؛ لذا آغاز فعالیت بازار ارز توافقی نیز به تدریج در حال شکل گیری است. در حال حاضر فعالیت بازار توافقی ۵ _۶ ماه است که آغاز شده و در شرایط کنونی در مرحله آزمون و خطا هستیم و هنوز هم علمیات آن را به صورت رسمی اعلام نکرده‌ایم. هم اکنون نیز ارز در بازار توافقی مبادله می‌شود و نرخ مشخص است، اما آن را اعلام نمی‌کنیم و حتی می‌دانیم اگر بازار ارز توافقی شکل بگیرد، نرخ آن چگونه است. از این دیدگاه معتقدیم نرخ‌ها در بازار غیررسمی نرخ درستی نیست و این نابازار است.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اساسنامه بانک‌های تخصصی در حال تدوین است، گفت: ضروری است بانک‌ها به سمت تخصصی شدن حرکت کنند و بانک مرکزی برای این مهم برنامه دارد و به تدریج این طرح را جلو می‌بریم و اجرا خواهیم کرد؛ لذا زمان بندی مشخصی و متناسب با پیشرفت موارد مدنظر را اعلام خواهیم کرد.
وی یادآور شد: موضوع ۱۰ -۹۰ از ابتدا دارای ایراداتی بوده است و موجب شده است تجارت از مقررات دور شود. این مشکلات موجب شده است بسیاری از کالا‌ها به کشور بدون اطلاع بانک مرکزی وارد شود و بانک مرکزی نیز از زنجیره واردات بی خبر باشد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه این رویه در زمینه رفع تعهد ارزی تاکنون ادامه یافته است، تصریح کرد: این روند در خصوص کالا‌های اساسی همچنان ادامه خواهد یافت و به دلیل اینکه نمی‌خواهیم در تجارت کشور خللی ایجاد شود، اجازه داده ایم روش موجود ادامه یابد، اما این روش در بلندمدت مورد پذیرش بانک مرکزی نیست. چراکه نمی‌دانیم چه فعالیت‌هایی در کشور در جریان است؛ بنابراین در نهایت تلاش می‌شود تا روش بانک مرکزی جایگزین شود.
دکتر فرزین در توضیح درخواست یکی از تجار درخصوص اعطای تسهیلات عنوان کرد: نباید و ممکن نیست که تسهیلات تکلیفی در شهر‌های کم برخوردار کاهش یابد و این انتظار برخی اعضای اتاق امکان پذیر نیست. به همه بانک‌ها ابلاغ شده است که تسهیلات باید متناسب با منابع و سپرده‌های استان‌ها باشد. البته درباره موضوع منطقه کم‌برخوردار نیز باید منابع از مناطق برخورداری بالا به سمت کم‌برخوردار حرکت کند. در برخی مناطق کم برخودار نسبت تسهیلات به منابع ۱۳۰-۱۴۰ درصد است.
وی درباره ضمانت نامه‌های بانکی گفت: پیش پرداخت را نمی‌توان از ضمانت‌نامه بانکی حذف کرد، بلکه در صورت بروز تخلف ما نظارت لازم را اعمال خواهیم کرد و مشکل را برطرف می‌کنیم؛ چرا که بانک مرکزی در مقام تنظیم گری نمی‌تواند این قانون را نادیده بگیرد و آن را حذف کند.
وی با بیان اینکه نمی‌توان تسهیلات تکلیفی را کاهش داد، یادآور شد: در حال حاضر در تعامل نزدیک با مجلس شورای اسلامی و نیز در قانون بودجه تلاش کرده ایم تا تسهیلات متناسب پرداخت شود. در حال حاضر منابع استان باید بابت تسهیلات پرداخت شود و بانک مرکزی تنها می‌تواند از لحاظ نظارتی به این موضوع ورود کند.
رئیس کل از راه اندازی مرکزی برای پاسخگویی به نیاز‌های تجار خبر داد و گفت: به زودی مرکزی به منظور پاسخگویی به سوالات تجار در زمینه تخصیص، تامین ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران شکل می‌گیرد و نماینده تجار نیز می‌تواند در این مکان حضور داشته باشد. البته بهتر است سامانه‌ای در این باره ایجاد شود و به سوالات به صورت مجازی پاسخ داده شود.
