به گزارش خبرنگار ایبنا، تحریم یکی از چالش‌های ایران از روز‌های آغازین پس از انقلاب بوده و تاثیراتی را بر مبادلات مالی و تجاری کشورمان داشته است. تحریم‌هایی که بیش از هر چیز بر تورم و کاهش سرمایه گذاری‌های خارجی اثر گذاشته و در نهایت خود را در سفره مردم نشان داده است.
در کنار این تحریم‌ها نیز، تصمیم گیری‌های اقتصاد کلان مبتنی بر شرایط جنگ اقتصادی نبود و چالش‌های پیش رو به خوبی شناسایی نمی‌شد و هر روز به مشکلات کشور می‌افزود. یکی از این چالش‌ها استفاده از دلار در معاملات تجاری ایران با کشور‌های دیگر بود، موضوعی که آن را به پاشنه آشیل افزایش فشار‌ها توسط ایالت متحده تبدیل می‌کرد و باید برای آن تدبیری اندیشیده می‌شد.
فرصتی که بانک مرکزی غنیمت شمرد
شاید در ۲۰ یا ۳۰ سال گذشته، حتی اظهار نظر در مورد حذف دلار از مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها، رویا بافی به نظر می‌رسید؛ رویایی که حالا با تلاش‌های بانک مرکزی تا حدودی به وقوع پیوسته است.
افزایش تنش‌های بین روسیه و اوکراین و حذف کامل روسیه از سیستم مالی غرب باعث شد تا روس‌ها به گزینه‌های جایگزین دلار در معاملات تجاری روی بیاورند، همزمان بانک مرکزی ایران طی دو سال گذشته با اهرم دیپلماسی خود، فرصت را غنیمت شمرد و تلاش گسترده‌ای در جهت دلار زدایی در تجارت با شرکا و دوستان خود داشت.
رویایی که به واقعیت پیوست!
روند دلارزدایی در سال های اخیر سرعت گرفت تا جایی که محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی در یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت با بیان اینکه دلار را از معاملات ایران و روسیه حذف کرده‌ایم و بر اساس ریال و روبل با هم کار می‌کنیم، گفت: امیدواریم با دیگر کشورها نیز در این مسیر گام برداریم.
پیش‌تر هم محمدباقر قالیباف؛ رئیس مجلس شورای اسلامی، در گفت‌و‌گو با راشاتودی از حذف کامل دلار در معاملات ایران و روسیه خبر داده بود که به نظر می‌رسد عزمی جدی توسط حاکمیت و بانک مرکزی در این زمینه ایجاد شده است و حتی کشور‌های مختلف همچون هند و چین را بیش از پیش به سمت دلارزدایی سوق داده است.
اتصال میر و شتاب
استفاده آمریکا از دلار به عنوان سلاح تحریم باعث شده بسیاری از کشورها به سمت کاهش سهم دلار از مبادلات خارجی خود و استفاده از ارزهای ملی متمایل شوند.
پروفسور هوانگ یون‌سونگ از دانشگاه سیچوان، در مجمع اقتصادی شرقی (EEF) درباره همکاری اقتصادی روسیه با هند و چین بیان کرد: بسیاری از کشورها در حال کنار گذاشتن دلار آمریکا هستند، زیرا به طور فزاینده‌ای به عنوان ابزاری برای تسلط بر روابط مالی استفاده می‌شود.
اتصال شبکه پرداخت میر روسیه و شتاب ایران با تلاش بانک‌های مرکزی دو کشور نیز اتفاق مهم دیگری در جهت سیاست دلارزدایی بین ایران و روسیه بود که به گفته کارشناسان تاثیر مهمی در تسهیل بازرگانی خواهد داشت.
احمد صالحی؛ کارشناس اقتصاد بین الملل در گفت‌و‌گو با ایبنا با اشاره به اینکه تقریبا بعد از ۴۰ سال، از آن مقطع که کارت‌های پرداخت بین المللی آمد، برای اولین بار است که کارت‌های شتاب ایرانی به نظام پرداخت کشوری دیگر متصل شده است، گفت: این موضوع حتماً باعث افزایش رفت و آمد تجار و مسافران مختلف خواهد شد و کرامت مردم هم بالا می‌رود و یک ایرانی برای اولین بار در کشور دیگر می‌تواند با کارت بانکی کشور خود خرید انجام دهد.
تعامل پولی ایران در بریکس
در کنار این موضوعات، عضویت دائم ایران در بریکس آن هم در شرایط تحریم، نکته مثبتی برای تجار و فعالان اقتصادی است. اعضای این گروه در جلسه اخیر خود از پلتفرم بریکس‌پی رونمایی و اعلام کردند که می‌تواند مزایای بسیاری مانند دلارزدایی، تسهیل تجارت اعضا و کاهش تأثیر تحریم‌های غرب را داشته باشد. تصویر پوتین با اسکناس نمادین «ارز واحد» برای کشور‌های عضو در نشست اخیر این گروه در مسکو نیز بسیار خبرساز شد که نشان از عزم جامعه بین المللی در دلار زدایی دارد.
عزم دولت چهاردهم در دلارزدایی از معاملات
علاوه بر این‌ها سیاست‌های بانک مرکزی در دلار زدایی از معاملات همچنان ادامه دارد که رئیس کل بانک مرکزی در سخنان اخیر خود با بیان اینکه سامانه‌ای مرتبط با «ACUMER» (سامانه پیام‌رسان اتحادیه پایاپای ارزی) طراحی کردیم، گفت: این اتحادیه از سال ۱۹۷۴ میلادی در این قاره ایجاد شد، اگرچه فعالیت چندانی نداشت، اما در سال‌های اخیر دبیرخانه آن را فعال کردیم تا در مدیریت تحریم از این ابزار حداکثر استفاده را انجام دهیم و با کشور‌های هند و پاکستان و سایر اعضا که عضو هستند تعاملات خود را به پیش ببریم.
به گزارش ایبنا، بسیاری از کشورها به خطر دلار در معاملات خود پی برده‌اند و به سمت تجارت با ارزهای ملی خود سوق پیدا کرده‌اند که نمونه بارز آن را در تعاملات ایران و روسیه با اتصال میر و شتاب مشاهده می‌کنیم. همچنین تغییر جهانی در توسعه اقتصادی و انتقال مراکز اقتصادی به شرق، کشور‌های بیشتری را به استفاده از ارزهای ملی در کسب و کار و تجارت سوق می‌دهد و برهمین اساس دولت چهاردهم نیز عزم راسخی در دلارزدایی دارد که به عقیده استانیسلاو تکاچنکو؛ استاد دانشگاه سن پترزبورگ؛ دلارزدایی کلیدی برای برچیدن سیستم هژمونیک آمریکایی است.
