به گزارش خبرنگار ایبنا؛ هفته گذشته و بعد از دیدار رئیس کل بانک مرکزی و مدیران پتروشیمی‌ها، مقرر شد شرکتٰ‌های پتروشیمی عرضه ارز خود در بازار ارز تجاری را از امروز آغاز کنند. پتروشیمی‌ها یکی از بزرگترین عرضه‌کنندگان ارز کشور بشمار میروند و عرضه ارز آنها در بازار ارز تجاری نویدبخش شروع روند نزولی بازار ارز خواهد بود.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد در معاملات امروز نرخ دلار روند کاهشی داشته و طبق مشاهدات میدانی دلار در محدوده کف کانال ۷۹ هزار تومان، معامله می‌شود. به گفته کارشناسان اقتصادی این روند در روز‌های آتی با افزایش عرضه ارز در بازار ارز تجاری تداوم خواهد داشت.
بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار ایبنا از معاملات غیررسمی ارز در محدوده میدان فردوسی و سبزه میدان، دلالان بازار غیر رسمی دلارهای خود را امروز در کانال ۷۹ هزار تومانی به فروش می‌رسانند و آخرین نرخ معامله شده هم ۷۹ هزار و ۲۰۰ تومان بوده است. در ۷۲ ساعت گذشته نرخ دلار از ۸۲ هزار و ۴۰۰ تومان با کاهش بیش از ۳ هزار تومانی، ۳ کانال و یک دامنه افت کرده است.
همزمان با کاهش نرخ‌ها در بازار ارز غیررسمی، کانال‌های تلگرامی نیز نرخ خود را کاهش داده‌اند. در آخرین معاملات یکی از کانال‌های تلگرامی دلار فردایی تهران ۷۹,۶۵۰ مـعامله شد و در یکی دیگر از کانال‌ها نرخ معاملات فردایی دلار ۷۸,۳۵۰ تومان هم اعلام شده است.
اخیرا، بانک مرکزی در ۲۶ آذرماه و در جدیدترین برنامه ارزی، اقدام به راه اندازی بازار ارز تجاری در مرکز مبادله ایران کرد. سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران به ایجاد یک بازار شفاف، منسجم و سازمان‌یافته منجر شده است و در آن تمام معاملات ارز به صورت توافقی بین واردکنندگان و صادرکنندگانی انجام می‌شود و این روش جایگزین روش واگذاری ارز حاصل از صادرات به غیر، که پیش از این انجام می‌شد، شده است.
عملیاتی شدن بازار ارز تجاری، باعث شده که برای اولین بار یک بازار رسمی معاملات ارزی به عنوان یک بازار مرجع عمل کند و بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار پولی کشور بتواند یک سیستم رسمی پرداخت و مبادله ارزی را مدیریت کند. در واقع برای اولین بار در کشور به سمت یک سیستم نظام‌مند پرداخت رسمی ارز حرکت کرده ایم.
نقش موثر پتروشیمی‌ها در تعدیل قیمت‌ها
محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک مرکزی در جلسه هماهنگی با هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی از آغاز عرضه ارزی پتروشیمی‌ها از ابتدای هفته جاری خبر داد و گفت: ایجاد سامانه ارز تجاری قرار است به گونه‌ای کار کند که اطمینان حاصل شود که نیاز‌های ارزی کشور در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین می‌شود. عرضه‌کنندگان می‌توانند با عرضه ارز‌های خود نیاز‌های صنعت را تامین کنند و نرخ آن نیز باید به طوری باشد که هم به نفع عرضه‌کننده و هم به نفع متقاضی باشد. ضمن اینکه بستری فراهم می‌شود که واسطه‌های ارزی حذف شوند.
با حضور شرکت‌های حوزه پتروشیمی در بازار ارز تجاری، باید منتظر افزایش شدید عرضه ارز و افزایش حجم معاملات این بازار باشیم که باعث ایجاد تعادل در بازار ارز خواهد شد و در نتیجه آن شاهد افزایش قدرت و نقش بازار ارز تجاری در مرجعیت ارزی خواهیم بود.
سخنگوی مرکز مبادله اخیرا در این رابطه گفت: نرخ‌های بازار غیررسمی، نرخ‌های قابل اتکا نیست. آنچه در بازار ارز تجاری صورت می‌گیرد، یک بازار واقعی بوده که نرخ آن رسمی است و قطعا کمک خواهد کرد که سیگنال واقعی به اقتصاد کشور از طریق این بازار صورت بگیرد. این موضوع کمک خواهد کرد که عرضه به بازار ارز تجاری به عنوان یک بازار شفاف و کارآمد افزایش یافته و به هر میزانی که عمق بخشی به این بازار بیشتر شود، بی شک نوسانات ارزی در بازر‌های غیر رسمی ارز کاهش یافته و مدیریت ارزی نیز کارآمدتر خواهد شد.
اقدام دیگر بانک مرکزی که در آغاز روند نزولی در بازار غیررسمی ارز نقش مهمی داشته است، مسدودسازی حساب صرافی‌های رمزارز متخلف بوده است. بانک مرکزی در اقدامی هماهنگ با انتشار اطلاعیه عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار ارز تجاری، حدود یک هفته پیش حساب صرافی‌های رمزارزی که به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کردند را مسدود کرد و این مسئله موجب شد که از شکل‌گیری معاملات سیاه و تشدیدکننده ناآرامی‌های بازار ارز جلوگیری شود. ورود به موقع بازارساز در برخورد با صرافی‌های متخلف از نوسان بیش از حد بازار ارز جلوگیری کرده و روند کاهشی نرخ دلار در بازار غیررسمی را رقم زده است.
پیش‌بینی کارشناسان از افت نرخ ارز در بازار
کارشناسان معتقدند در کنار دیگر اقدامات بانک مرکزی، با ورود پتروشیمی‌ها به بازار ارز تجاری نه تنها سمت عرضه تقویت خواهد شد بلکه قیمت‌ها نیز تعدیل می‌شود و شاهد افزایش مبادلات هم خواهیم بود.
سعید اشتیاقی؛ کارشناس بازار‌های مالی معتقد است: برگزاری جلسه اخیر رئیس کل بانک مرکزی با مدیران ارشد شرکت‌های پتروشیمی برای ورود به بازار ارز تجاری و همچنین مسدودسازی صرافی‌های رمزارز متخلف توسط بانک مرکزی، روند افزایشی قیمت دلار غیررسمی را متوقف کرد.
وی افزود: با حذف نیما و ایجاد بازار ارز تجاری صنایع می‌توانند ارز خود را با نرخ عادلانه و تعادلی به فروش برسانند؛ بنابراین با افزایش عرضه از سمت پتروشیمی و سایر صنایع نرخ در بازار غیررسمی نیز فروکش می‌کند، همچنین با کاهش تنش‌های سیاسی منطقه احتمال ریزش قیمت دلار شدت می‌گیرد.
این کارشناس بازار‌های مالی با بیان اینکه افزایش اخیر نرخ دلار چندان دلیل بنیادی اقتصادی ندارد، اظهار کرد: معمولا هر ساله با نزدیکی به پایان سال میلادی تقاضا برای ارز به منظور تسویه مالی شرکت‌ها افزایش مییابد که با گذر از این برهه و با کاهش تقاضا نرخ دلار متعادل می‌شود.
اشتیاقی با اشاره به این موضوع که باید نرخ ارز رسمی در کشور معیار قیمت کالا و تصمیم‌گیری‌های مردم باشد، گفت: احتمال ریزش قیمت دلار با فروکش کردن تقاضا وجود دارد؛ بنابراین مردم نباید به صورت هیجانی به این بازار ورود کنند.
از سوی دیگر، علی نقوی، رئیس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران نیز ورود پتروشیمی‌ها به بازار ارز تجاری را باعث تقویت عرضه ارز عنوان کرد و گفت: حضور پتروشیمی‌ها در بازار توافقی، نیاز ارزی واردکنندگان و صادرکنندگان را در زمان کوتاه‌تری تأمین کرده و باعث تسهیل و تسریع مبادلات ارزی می‌شود.
وی در خصوص اهمیت و مزایای بازار ارز تجاری اظهار کرد: بازار ارز تجاری نسبت به سامانه نیما که پیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، یک سیستم کارآمدتر و شفاف‌تر است. این بازار به واقعی‌تر شدن نرخ ارز کمک کرده و فرآیند تأمین ارز برای واردکنندگان را تسهیل می‌کند. برخلاف سیستم‌های قبلی، در بازار ارز تجاری، واردکنندگان می‌توانند در مدت‌زمان کوتاه‌تری ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند.
نگاهی به وضعیت امروز بازار آزاد
گزارش‌های میدانی خبرنگار ما، نشان می‌دهد که بازار ارز امروز رمق معامله را نداشته و افراد حاضر در بازار بیشتر در موقعیت فروشنده ظاهر شده‌اند، ترس بازار از ریزش پس از سقف‌زنی نرخ ارز در بحبوحه تسویه ارزی پایان سال میلادی و تنش‌های سیاسی، موجب افت نرخ دلار در بازار غیررسمی ارز شده است. در معاملات امروز بازار غیررسمی ارز با اینکه دلالان سعی داشتند قیمت دلار را بالای ۸۰ هزار تومان حفظ کنند، اما ناچار به معامله هر اسکناس دلار به مبلغی حدود ۷۹ هزار تومان شدند.
با اینکه بر اساس تجربه، بازار غیررسمی ارز در روز‌های شنبه و ابتدای هفته نرخ ارز روند کاهشی ندارد، اما از ظهر امروز با آغاز معاملات در این بازار روند کاهشی نرخ مشهود بود. به نظر می‌رسد روند کاهشی به دلیل سیگنال معاملات بازار ارز تجاری بوده است و به عرضه ارز شرکت‌های پتروشیمی در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارتباط دارد. گرچه مسدودسازی حساب بازیگران جدید برهم زننده ثبات بازار ارز یعنی صرافان رمزارزی متخلف توسط بانک مرکزی نیز نقش مهمی در روند کاهشی معاملات امروز بازار غیررسمی ارز داشته است.
