ره‌آورد یکساله فرزین/ تثبیت چگونه عمل کرد؟

به گزارش خبرنگار ایبنا؛ با گذشت یکسال از ریاست محمدرضا فرزین بر بانک مرکزی، پایه و اساس اقدامات این دوره را در یک کلام می‌توان سیاست‌های تثبیت دانست. 

از زمستان پارسال تا کنون، سیاست‌ تثبیت اثرات مهمی را در بازار‌های مختلف مانند ارز، طلا و خودرو داشته است که با بررسی آمار‌های اقتصادی، به وضوح می‌توان ثبات قیمت و کنترل نوسانات غیرمتعارف را در این بازار‌ها مشاهده کرد.

ثبات در حوزه بازار ارز، از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین پارامتر‌ها در اقتصاد است، چراکه عدم ثبات در آن سبب بروز سفته بازی‌های شدید در اقتصاد و هدایت جریانات مالی به سمت فعالیت‌های غیرمولد می‌شود که خوشبختانه از زمان روی کار آمدن دکتر فرزین در جایگاه ریاست کل بانک مرکزی، به این حوزه توجه ویژه‌ای شده است که موفقیت آن نیز مشهود است.

کنترل بازار ارز در ایران همواره به دنبال خود کاهش انتظارات تورمی را هم به همراه داشته است. این موضوع در کنار سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی که منجر به کاهش تورم و نقدینگی در یکسال اخیر شده است، فضای اقتصادی کشور را برای مردم و فعالان اقتصادی قابل پیش بینی کرده که نتایجش در آمار‌های اخیر رشد اقتصادی کشور قابل رویت است.

در یکسال اخیر، دست برتر بانک مرکزی در کنترل بازار‌ها و دست پر آن در ذخایر ارزی باعث شده است تا در کنار کنترل انتظارات تورمی، شوک‌های مختلف خارجی مانند تنش‌های اخیر در غزه اقتصاد را از حالت تعادلی خود خارج نکند و تجربه‌ شوک‌های شدیدی که به دلیل اخبار مختلف خارجی در بازار‌ها به وجود می‌آمد تکرار نشود.

در همین رابطه کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با ارزیابی مثبت از سیاست تثبیت، تداوم این فرآیند را به نفع اقتصاد می‌دانند و معتقدند اجرای این سیاست بود که توانست از نوسانات شدید ارزی در ۹ ماه گذشته جلوگیری کند. دیدگاه این افراد را در ادامه می خوانید:

غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام:

مدیریت بازار ارز بدون ارزپاشی توسط بانک مرکزی صورت گرفت. با سیاست تثبیت نرخ ارز ثبات خود را حفظ خواهد کرد، زیرا بنای دولت بر این نیست تا از طریق افزایش نرخ ارز، کسب درآمد کند.

مهدی منصوری بیدکانی، اقتصاددان و استاد دانشگاه:

مخالفان تثبیت نرخ ارز یا خائن به ملت هستند یا اینکه می‌خواهند فضا را به سمتی ببرند که دولت رئیسی در دستیابی به کنترل تورم ناموفق جلوه کند. به نظر من حضور فرزین در بانک مرکزی به مصداق واقعی نجات بازار ارز بود.

وحید شقاقی، شهری کارشناس اقتصادی:

هر ساله با نزدیک شدن به ماه ژانویه و تعطیلات خارجی نیاز‌های ارزی بیشتر می‌شد، اما امسال دیدیم که عملا این موضوع هم نتوانست تکانه‌هایی را در بازار ارز ایجاد کند. با مدیریت مناسب بانک مرکزی، بازار ارز در تنش‌های حماس و رژیم صهیونیستی هم کنترل شد.

محمدرضا رنجبر فلاح، مدیرعامل اسبق بانک تجارت:

حتی برای خود بنده هم جای تعجب داشت که چگونه تنش‌های اخیر در غزه شوکی در بازار ایجاد نکرد و بلافاصله موج‌ها و هیجانات فروکش کرد؛ این موضوع نشان می‌دهد که بانک مرکزی دست پری در ذخایر ارزی داشته و از قبل پیش بینی چنین اتفاقاتی را می‌کرد.

واژه تثبیت در سیاست‌های جدید بانک مرکزی به معنای ثابت کردن نرخ‌ها نیست، بلکه به معنای نوسان نرخ ارز در دامنه‌ای مشخص است؛ بنابراین در کل می‌توان ارزیابی مثبتی از سیاست تثبیت بانک مرکزی داشت.

عباس عرب مازار، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه:

در شرایط کنونی که ما اصلاحات و سیاست‌های تثبیتی را شروع کرده ایم، اعمال نظر توسط رسانه‌های مختلف داخلی و خصوصا خارجی با بیان اینکه این سیاست‌های تثبیت موثر نخواهد بود و ایجاد تنش‌های سیاسی فرضی، می‌تواند افکار عمومی را منحرف کند و اراده عمومی برای حل مشکلات را از بین ببرد.

باید در نظر بگیریم اجرای سیاست‌های تثبیت در اقتصاد، موضوعی دائمی نیست؛ یعنی با بهبود شرایط اقتصادی لازم است که میزان اعمال این سیاست‌ها اصلاح شود. به بیان دیگر اعمال سیاست‌های تثبیت به منظور ایجاد فرصت یا زمان لازم برای اصلاح روند‌ها و برطرف کردن فشار‌های روی عرضه و تقاضا در بازار است. ما با اعمال سیاست‌های تثبیت، به بازار فرصت می‌دهیم تا خودش را تعدیل کند و به شرایط عادی خودش بازگردد.

بانک مرکزی در کنترل بازار ارز و ثبات بخشی به آن و همچنین نظارت بر سیستم بانکی در دوره‌ی یکساله اخیر عملکرد موفقی را داشته است که البته ادامه دار بودن این موفقیت بستگی به همکاری و همراهی سایر ارگان‌ها و سیاست‌های اقتصادی دارد.

محمدصادق مفتح، قائم مقام سابق وزارت صمت:

اگر الان شاهد ثبات هستید یعنی بانک مرکزی اهتمام جدی به این موضوع دارد و در ذهن فعالان اقتصادی این جمله که «یک تفکر مدیریتی بر بازار ارز وجود دارد» نقش بسته است. این مسئله که تیمی متخصص و کارشناس در حال برنامه‌ریزی و رصد اتفاقات هستند تاثیر خود را بر ثبات قیمت خرد‌ترین کالا‌های بازار نیز می‌گذارد.

در ماه‌های اخیر دامنه نوسانات به شدت کم شده است و اینکه دیگر شاهد نرخ‌های هیجانی در بازار ارز نبوده‌ایم نشانه می‌دهد که نیاز‌های مردم به رسمیت شناخته شده و بانک مرکزی این هنر را داشته تا ابزاری را ایجاد کند که نیاز‌های ارزی را از یکدیگر تفکیک کند و در مسیری مطمئن و قابل رصد و قابل راستی آزمایی به آن‌ها پاسخ دهد. نتیجه این اقدام آرامش و ثبات بازار ارز در ماه‌های اخیر بوده است.

محمد کهندل، کارشناس امور اقتصای:

آزادسازی نرخ ارز به هیچ عنوان به معنای رسیدن به تعادل در بازار ارز نیست، بلکه شرایطی فراهم خواهد شد تا سفته بازان ودلالان به این بازار هجوم بیاورند و به بی ثباتی اقتصاد دامن خواهیم زد.

سعید اشتیاقی، فعال اقتصادی:

موضوع کوتاژ در سیاست تثبیت و اختلاف ۱۰ درصدی قیمت آن با نرخ ارز نیمایی، باعث کاهش تقاضای ارز نیمایی و در نهایت کنترل بازار شد. همچنین در ادامه سیاست های ارزی بانک مرکزی، انحلال کانون صرافان نیز به ثبات بازار ارز و فعالان اقتصادی کمک کرد.

محمدرضا حسینا؛ عضو اتاق بازرگانی مشهد:

سیاست تثبیت باعث شد فعالان اقتصادی بتوانند آینده را پیش بینی و نسبت به تولید و فروش کالا راحت‌تر اقدام کنند و در سایه این سیاست تولیدکنندگان توانستند کالای خود را به صورت بلند مدت به فروش برسانند.

محمدرضا جهان‌بیگلری، اقتصاددان و عضو انجمن بانکداران آسیایی:

سیاست تثبیت به رشد توسعه اقتصادی کمک می‌کند و نه تنها برای کشور ما بلکه برای همه جوامع ضروری است. تثبیت بازار ارز موجب شد تا امنیت اقتصادی و ثبات اقتصادی افزایش یابد. اگر ارکان اقتصادی بر اساس نرخ تثبیت برنامه ریزی بکنند این اتفاق رخ می‌دهد و کشور می‌تواند بر اساس توسعه اقتصادی قدم بردارد، ولی اگر ما بخواهیم تکروی کنیم و هر کسی نظرات خودش را اعمال کند بانک مرکزی دچار مشکل می‌شود.

سیاست بانک مرکزی در تثبیت نرخ ارز تا به حال خوب بوده است و توانسته نرخ ارز را پیش بینی پذیر کند.

ایمان زنگنه، کارشناس اقتصادی:

فرزین می‌داند که نرخ ارز متاثر از انتظارات تورمی است و از روش هدایت آن هم آگاه است؛ به عنوان نمونه بانک مرکزی با روی کار آمدن فرزین، مانع از ادامه تخصیص ارز برای چای شد.

حسین معروف، فعال اقتصادی:

عمده مخالفان با سیاست تثبیت ذینفع هستند، چون منفعت طلبی افراد زیادی با اجرای سیاست تثبیت از بین می‌رود؛ بنابراین افرادی که از رانت‌های اطلاعاتی استفاده و با نرخ ارز بازی می‌کنند، مخالف اجرای این سیاست هستند. اجرای سیاست تثبیت نرخ تورم را کند کرده است. اجرای سیاست تثبیت در کنار سایر اقدامات چشم انداز مثبتی را برای بانک مرکزی ایجاد می‌کند؛ البته با توجه به قاچاق، فرار مالیاتی و پولشویی بار سنگینی بر دوش بانک مرکزی است.

براساس این گزارش، در نهایت با توجه به بررسی آمار‌های منتشر شده و نظرات کارشناسان اقتصادی، امید است با ادامه یافتن این روند توسط بانک مرکزی، ثبات در بازار‌ها به خصوص بازار ارز در سال آینده نیز ادامه دار باشد و در سایه آن رشد تولید به سطوح بالاتری برسد.