به گزارش ایبنا؛ دونالد ترامپ در ۱۸ ماه می ۲۰۱۸ تقریبا یک و ۴ ماه بعد از اینکه برای نخستین بار وارد کاخ سفید شد از توافق هستهای ایران که برجام نامیده میشد، خارج شد و تحریمهای نفتی ایران را دوباره فعال کرد. ترامپ در نظر داشت تا با اعمال فشار بر صادرات نفت ایران، درآمد نفتی کشور را صفر کند، اما با وجود مشکلات و محدودیتهای ایجاد شده، این هدف نه تنها محقق نشد بلکه در سالهای اخیر تولید نفت ایران روند افزایشی داشته و به رقم پیش از تحریمها نزدیک شده است.
ایران در سال ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸ به طور متوسط روزانه حدود ۳.۸ میلیون بشکه نفت تولید میکرد؛ این رقم را آمارهای منتشره در گزارش اوپک در ماه میو گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA) در همان زمان (با اندکی تفاوت) نشان میدهد.
در ابتدای اعمال دوباره تحریمهای نفتی در ماه نوامبر ۲۰۱۸، تولید نفت ایران به حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز و در ماههای پایانی سال ۲۰۱۹، تولید نفت ایران به حدود ۲ میلیون بشکه در روز رسید. اما به تدریج ایران با تغییر راهبردهای خود توانست مقداری از صادرات نفت خود را از سر بگیرد و تولید نفت نیز روند افزایشی پیدا کرد. در سال ۲۰۲۲، تولید نفت ایران به حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز و در برخی از ماهها به ۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافت. این روند رو به رشد همچنان ادامه پیدا کرد و ایران در سال ۲۰۲۳ توانست به تولید حدود ۳.۲ میلیون بشکه نفت در روز دست یابد. این افزایش تولید عمدتا به دلیل دور زدن تحریمها و استفاده از روشهای مختلف برای فروش نفت، از جمله صادرات به چین، محقق شد. جدیدترین گزارش اوپک، تولید نفت ایران در ماه اکتبر (مهر ماه ۱۴۰۳) را ۳.۲۵۹ میلیون بشکه در روز و جدیدترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی تولید نفت ایران در ماه اکتبر را ۳.۳۵۰ میلیون بشکه در روز برآورد کرده است.
به این ترتیب، پس از گذشته ۶ سال و ۷ ماه از اعمال تحریمها، نه تنها تولید و صادرات نفت ایران صفر نشده که در ماه اکتبر ۲۰۲۴ تولید نفت ایران تنها ۴۵۰ هزار بشکه در روز با رقم پیش از تحریمها فاصله دارد. با وجود تحریمهای سختگیرانه و فشارهای بینالمللی، ایران هرگز تولید نفت خود را به طور کامل متوقف نکرد. در حالی که در ابتدا کاهش تولید داشت، اما به مرور توانست تولید خود را افزایش دهد و به سطح قابل توجهی از تولید پیش از تحریمها بازگردد.
افزایش صادرات نفت ایران در همان دوران ترامپاز طرفی، نشریه فارین پالسی طی گزارشی نوشته است، دادههایی وجود دارد که نشان میدهد بازیابی فروش نفت ایران از سطح بسیار پایین خود در اوایل سال ۲۰۲۰ در واقع زمانی آغاز شد که دولت ترامپ هنوز بر سر کار بود. در اواخر سال ۲۰۲۰، شرکتهایی که تجارت جهانی نفت را رصد میکنند، جهش قابلتوجهی در صادرات ایران گزارش دادند که صادرات ایران افزایش قابلتوجهی داشته است. ۳ شرکت برجسته که تجارت انرژی جهانی را رصد میکنند، به وال استریت ژورنال گزارش دادند که صادرات نفت ایران در پاییز ۲۰۲۰ بیش از ۲ برابر شده است. به گزارش بلومبرگ، روند افزایشی صادرات نفت ایران از دولت ترامپ و ۶ ماه قبل از روی کار آمدن دولت بایدن آغاز شده و از رقم روزانه ۱۷۳ بشکه به ۷۰۶ هزار بشکه در پایان دولت ترامپ افزایش یافته و ۴ برابر شده بود.
امضای سند ۲۵ ساله، تخفیف نفت، پایان یافتن کرونا و تشدید تنش چین و آمریکا، از جمله دلایل افزایش صادرات نفت ایران به چین بوده و معلوم نیست آمریکا بتواند شبکه نفتکشهای ارواح و پالایشگاههای کوچک چین را تحریم کند. بر اساس گزارشهای رسانههای خارجی، صادرات نفت ایران در حال حاضر به حدود ۱.۵ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز رسیده است. رویترز در ژانویه ۲۰۲۴، طی گزارشی نوشت، ایران توانسته است صادرات نفت خود را به حدود ۱.۵ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. بلومبرگ هم در گزارشی این رقم را ۱.۷ میلیون بشکه در روز برآورد کرده است. روند افزایشی تولید و صادرات نفت ایران در سالهای اخیر، نشاندهنده تابآوری و راهبردهای مختلف ایران برای مقابله با تحریمها و بحرانهای اقتصادی است.
منبع: فارس